មន្ទីរបញ្ចកោណ (The Pentagon) ជាទីស្ដីការក្រសួងការពារជាតិរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក មានទីតាំងនៅសង្កាត់អាលីងតុន (Arlington County) រដ្ឋវីជីនៀ (Virginia)។ មន្ទីរបញ្ចកោណត្រូវបានគូសវាសប្លង់ដោយវិស្វករជនជាតិអាមេរិក លោក George Bergstrom និងលោក David J. Witmer និងទទួលម៉ៅការសាងសង់ដោយលោក John McShain។
មន្ទីរបញ្ចកោណជាអគារដែលមានវិសាលភាពធំទូលាយ គ្របដណ្ដប់លើផ្ទៃដី ៦០ ហិកតារ ក្នុងនោះ ៣៤ ហិកតារ សម្រាប់បុគ្គលិកបម្រើការក្នុងការិយាល័យ។ បុគ្គលិកដែលកំពុងបម្រើការនៅមន្ទីរបញ្ចកោណទាំងយោធា និងស៊ីវិល សរុបប្រហែល ២ ៣០០០ នាក់ និងបុគ្គលិកក្រៅម៉ោងចំនួន បីពាន់នាក់។ អង្គភាពទ័ពជើងគោក ជើងទឹក និងជើងអាកាស មានទីបញ្ជាការនៅក្នុងមន្ទីរនេះតែមួយ។
អតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោកហ្វេ្រងគ្លីនរូស្វែល (Franklin Roosevelt) ចង់ឲ្យគេសាងសង់អគារនេះដោយគ្មានបង្អួច ប៉ុន្តែទីប្រឹក្សានិងវិស្វករ បានពន្យល់ទៅលោកវិញថា អគារមួយទាំងមូល មិនអាចគ្មានបង្អួចទេ ហើយលោកក៏បានប្ដូរចិត្តឲ្យសាងសង់បង្អួចវិញ។ មូលហេតុដែលលោកមិនចង់សង់បង្អួច ដើម្បីការពារខ្លួនក្រែងមានក្រុមបច្ចាមិត្តវាយប្រហារតាមជើងអាកាសមកលើអគារនេះ។
បានជាអគារនេះត្រូវគេដាក់ឈ្មោះ «The Pentagon ឬបញ្ចកោណ» ព្រោះវាមានរាងប្រាំជ្រុង កម្ពស់លើដីប្រាំជាន់ និងជាន់ក្រោមដី ពីរជាន់។ អគារនេះមាន «អគារកញ្ចក់» ទំហំ ២ ហិកតារបួនជ្រុង នៅចំកណ្ដាល។
អគារនេះត្រូវបានសង់នៅលើគ្រឹះ ៤,២ លានម៉ែត្រគីប ជាមួយនិងជើងទម្រសង់អំពីបេតុង ៤១ ៤៩២ ដុំធំៗ។ អគារនេះមិនត្រូវបានសង់ខ្ពស់ពេកទេ ពោលគឺត្រឹមកម្ពស់ ២៤ ម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីឲ្យស៊ីសង្វាក់គ្នា នឹងឧទ្យានជាតិ Arlington National Cemetery សម្រាប់រំឭកវិញ្ញាណក្ខន្ឋយុទ្ធជនដែលបានពលីជីវិតដើម្បីជាតិមាតុភូមិ ដែលជាទីបញ្ចុះសពយុទ្ធជនពលីក្នុងសង្គ្រាម។ អគារនេះត្រូវបានសាងសង់ទាំងយប់ទាំងថ្ងៃដោយប្រើកម្មករជាង១៣០០០ នាក់។
កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០១ មន្ទីរបញ្ចកោណ ត្រូវក្រុមភេរវករជិះយន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរធុនធំ Boeing ជិះបំបុក បណ្ដាលឲ្យខូចខាតអស់មួយជ្រុង និងស្លាប់មនុស្ស ១៨៩ នាក់។
ប្រវត្តិនៃការសាងសង់មន្ទីរបញ្ចកោណ
ថ្ងៃទី២៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៤១ ប្រធានាធិបតីហ្វេ្រងគ្លីនរូស្វែល (Franklin Roosevelt) ប្រកាសដាក់ប្រទេសជាតិក្នុងគ្រាអាសន្ន ពោលគឺ ៣ សប្ដាហ៍បន្ទាប់ពីកងទ័ពអាល្លឺម៉ង់ វាយលុកចូលសហភាពសូវៀត។ សង្គ្រាមលោកលើកទី២ បានផ្ទុះពេញទំហឹង ហើយតំបន់អឺរ៉ុបភាគច្រើនបំផុត ធ្លាក់ទៅក្នុងដៃរបស់កងទ័ពអាល្លឺម៉ង់ (មានតែអង់គ្លេសមួយទេ ដែលអាចគេចផុតពីកណ្ដាប់ដៃអាល្លឺម៉ង់)។
ក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក កាលណោះ ឈ្មោះ «ក្រសួងសង្គ្រាម -Department of War»។ អាស្រ័យដោយសារមន្ត្រីគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ដែលបម្រើការនៅក្នុងអគារទីស្ដីការ «ក្រសួងសង្គ្រាម» កើនចំនួនដល់ទៅ ២៤ ០០០ នាក់ ហើយធ្វើការបែកខ្ញែកគ្នា ពាសវាលពាសកាលនៅក្នុងអគារចំនួន ១៧ កន្លែងផ្សេងគ្នា នៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន។ គេព្យាករណ៍ថា បុគ្គលិកនឹងកើនចំនួនដល់បីម៉ឺននាក់ (កាលសម័យនោះ)។
ឧត្ដមសេនីយ៍ចចម៉ាសល (George Marshall) ដែលជានាយសេនាធិការកងទ័ពអាមេរិក បានពិភាក្សាជាមួយឧត្ដមសេនីយ៍ដែលទទួលបន្ទុកខាងវិស្វកម្ម ហើយពិនិត្យឃើញថា ទីស្ដីការក្រសួងការពារជាតិអាមេរិកត្រូវការទីធំទូលាយ ដែលអាចឲ្យបុគ្គលិកអង្គុយធ្វើការបាន បួនម៉ឺននាក់។ ដូចនេះទំហំអគារត្រូវគ្របដណ្ដប់លើផ្ទៃដីជាង ៣៧ ហិកតារ។ ដោយសារ នៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន គេមិនដឹងទៅរកដីពីកន្លែងណាសម្រាប់សង់អគារដែលស៊ីដីធំដល់ថ្នាក់ហ្នឹងបានទេ គឺមានតែសង់ក្រៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។
ពិធីបញ្ចុះបឋមសិលា ដើម្បីបើកការដ្ឋានសាងសង់មន្ទីរបញ្ចកោណ បានប្រារព្ធធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃ១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៤១ និងសាងសង់រួចរាល់ជាស្ថាពរនៅថ្ងៃទី១៥ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៤៣។ ឧត្ដមសេនីយ៍ ឡេះស្ល៊ីហ្គ្រោ (Leslie Groves) ទទួលបន្ទុកខាងត្រួតពិនិត្យមើលដំណើរការសាងសង់នេះ (លោករៀនបញ្ចប់ថ្នាក់វិស្វកម្ម និងក៏ជាសហស្ថាបនិកគម្រោងបង្កើតកម្មវិធីបរមាណូដំបូងបំផុត The Manhattan Project ទៀតផង)។
មន្ទីរបញ្ចកោណជាអគារដែលមានវិសាលភាពធំទូលាយ គ្របដណ្ដប់លើផ្ទៃដី ៦០ ហិកតារ ក្នុងនោះ ៣៤ ហិកតារ សម្រាប់បុគ្គលិកបម្រើការក្នុងការិយាល័យ។ បុគ្គលិកដែលកំពុងបម្រើការនៅមន្ទីរបញ្ចកោណទាំងយោធា និងស៊ីវិល សរុបប្រហែល ២ ៣០០០ នាក់ និងបុគ្គលិកក្រៅម៉ោងចំនួន បីពាន់នាក់។ អង្គភាពទ័ពជើងគោក ជើងទឹក និងជើងអាកាស មានទីបញ្ជាការនៅក្នុងមន្ទីរនេះតែមួយ។
អតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោកហ្វេ្រងគ្លីនរូស្វែល (Franklin Roosevelt) ចង់ឲ្យគេសាងសង់អគារនេះដោយគ្មានបង្អួច ប៉ុន្តែទីប្រឹក្សានិងវិស្វករ បានពន្យល់ទៅលោកវិញថា អគារមួយទាំងមូល មិនអាចគ្មានបង្អួចទេ ហើយលោកក៏បានប្ដូរចិត្តឲ្យសាងសង់បង្អួចវិញ។ មូលហេតុដែលលោកមិនចង់សង់បង្អួច ដើម្បីការពារខ្លួនក្រែងមានក្រុមបច្ចាមិត្តវាយប្រហារតាមជើងអាកាសមកលើអគារនេះ។
បានជាអគារនេះត្រូវគេដាក់ឈ្មោះ «The Pentagon ឬបញ្ចកោណ» ព្រោះវាមានរាងប្រាំជ្រុង កម្ពស់លើដីប្រាំជាន់ និងជាន់ក្រោមដី ពីរជាន់។ អគារនេះមាន «អគារកញ្ចក់» ទំហំ ២ ហិកតារបួនជ្រុង នៅចំកណ្ដាល។
អគារនេះត្រូវបានសង់នៅលើគ្រឹះ ៤,២ លានម៉ែត្រគីប ជាមួយនិងជើងទម្រសង់អំពីបេតុង ៤១ ៤៩២ ដុំធំៗ។ អគារនេះមិនត្រូវបានសង់ខ្ពស់ពេកទេ ពោលគឺត្រឹមកម្ពស់ ២៤ ម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីឲ្យស៊ីសង្វាក់គ្នា នឹងឧទ្យានជាតិ Arlington National Cemetery សម្រាប់រំឭកវិញ្ញាណក្ខន្ឋយុទ្ធជនដែលបានពលីជីវិតដើម្បីជាតិមាតុភូមិ ដែលជាទីបញ្ចុះសពយុទ្ធជនពលីក្នុងសង្គ្រាម។ អគារនេះត្រូវបានសាងសង់ទាំងយប់ទាំងថ្ងៃដោយប្រើកម្មករជាង១៣០០០ នាក់។
កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០១ មន្ទីរបញ្ចកោណ ត្រូវក្រុមភេរវករជិះយន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរធុនធំ Boeing ជិះបំបុក បណ្ដាលឲ្យខូចខាតអស់មួយជ្រុង និងស្លាប់មនុស្ស ១៨៩ នាក់។
ប្រវត្តិនៃការសាងសង់មន្ទីរបញ្ចកោណ
ថ្ងៃទី២៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៤១ ប្រធានាធិបតីហ្វេ្រងគ្លីនរូស្វែល (Franklin Roosevelt) ប្រកាសដាក់ប្រទេសជាតិក្នុងគ្រាអាសន្ន ពោលគឺ ៣ សប្ដាហ៍បន្ទាប់ពីកងទ័ពអាល្លឺម៉ង់ វាយលុកចូលសហភាពសូវៀត។ សង្គ្រាមលោកលើកទី២ បានផ្ទុះពេញទំហឹង ហើយតំបន់អឺរ៉ុបភាគច្រើនបំផុត ធ្លាក់ទៅក្នុងដៃរបស់កងទ័ពអាល្លឺម៉ង់ (មានតែអង់គ្លេសមួយទេ ដែលអាចគេចផុតពីកណ្ដាប់ដៃអាល្លឺម៉ង់)។
ក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក កាលណោះ ឈ្មោះ «ក្រសួងសង្គ្រាម -Department of War»។ អាស្រ័យដោយសារមន្ត្រីគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ដែលបម្រើការនៅក្នុងអគារទីស្ដីការ «ក្រសួងសង្គ្រាម» កើនចំនួនដល់ទៅ ២៤ ០០០ នាក់ ហើយធ្វើការបែកខ្ញែកគ្នា ពាសវាលពាសកាលនៅក្នុងអគារចំនួន ១៧ កន្លែងផ្សេងគ្នា នៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន។ គេព្យាករណ៍ថា បុគ្គលិកនឹងកើនចំនួនដល់បីម៉ឺននាក់ (កាលសម័យនោះ)។
ឧត្ដមសេនីយ៍ចចម៉ាសល (George Marshall) ដែលជានាយសេនាធិការកងទ័ពអាមេរិក បានពិភាក្សាជាមួយឧត្ដមសេនីយ៍ដែលទទួលបន្ទុកខាងវិស្វកម្ម ហើយពិនិត្យឃើញថា ទីស្ដីការក្រសួងការពារជាតិអាមេរិកត្រូវការទីធំទូលាយ ដែលអាចឲ្យបុគ្គលិកអង្គុយធ្វើការបាន បួនម៉ឺននាក់។ ដូចនេះទំហំអគារត្រូវគ្របដណ្ដប់លើផ្ទៃដីជាង ៣៧ ហិកតារ។ ដោយសារ នៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន គេមិនដឹងទៅរកដីពីកន្លែងណាសម្រាប់សង់អគារដែលស៊ីដីធំដល់ថ្នាក់ហ្នឹងបានទេ គឺមានតែសង់ក្រៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។
ពិធីបញ្ចុះបឋមសិលា ដើម្បីបើកការដ្ឋានសាងសង់មន្ទីរបញ្ចកោណ បានប្រារព្ធធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃ១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៤១ និងសាងសង់រួចរាល់ជាស្ថាពរនៅថ្ងៃទី១៥ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៤៣។ ឧត្ដមសេនីយ៍ ឡេះស្ល៊ីហ្គ្រោ (Leslie Groves) ទទួលបន្ទុកខាងត្រួតពិនិត្យមើលដំណើរការសាងសង់នេះ (លោករៀនបញ្ចប់ថ្នាក់វិស្វកម្ម និងក៏ជាសហស្ថាបនិកគម្រោងបង្កើតកម្មវិធីបរមាណូដំបូងបំផុត The Manhattan Project ទៀតផង)។
No comments:
Post a Comment