នៅពេលបច្ចុប្បន្ន ចិនកំពុងរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំងទាំងវិស័យ សេដ្ឋកិច្ច យោធា និងវិស័យផ្សេងៗទៀត ហើយបច្ចុប្បន្នចិនក៏ជាមហាអំណាចប្រចាំតំបន់អាស៊ីមួយផងដែរ ក្រៅពីតំណែងមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចទីពីរនៅលើលោក។ ដោយសារតែមានការរីកចម្រើនយ៉ាងរហ័សបែបនេះ មានក្រុមអ្នកវិភាគមួយចំនួនបានលើកឡើងថា ចិននឹងក្លាយជាមហាអំណាចពិភពលោក ដែលប្រការនេះ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលគេស្គាល់ថា ជាមហាអំណាចលើពិភពលោកជាយូរណាស់មកហើយ។
ប៉ុន្តែយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមអ្នកវិភាគខ្លះទៀត បានសន្និដ្ឋានបែបផ្សេងថា បើទោះបីជាមានការរីកចម្រើនឆាប់រហ័សក៏ដោយ តែចិនពិតជាមិនអាចគំរាមដល់អំណាចរបស់អាមេរិកឡើយ ដោយផ្នែកលើហេតុផលចំនួន ៥យ៉ាង៖
១) ភូមិសាស្ត្រដ៏តានតឹង (Geographical constraints)
ថ្វីត្បិតតែប្រទេសចិន ជាប្រទេសមានទឹកដីធំទូលាយក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែបើនិយាយអំពីកត្តាភូមិសាស្ត្រវិញ គឺពោរពេញទៅដោយភាពស្មុគស្មាញ និង ជម្លោះមិនចេះចប់មិនចេះហើយ។ នៅភាគខាងលិចប្រទេសចិន គឺជាខ្ពង់រាបទីបេ និង វាលខ្សាច់ Gobi ។ នៅភាគខាងត្បូងចិន គឺ ជាជួរភ្នំហិមាល័យ ដែលញយដងមានជម្លោះជាមួយឥណ្ឌា។ នៅភាគខាងជើង គឺជាតំបន់វាលស្មៅដ៏ធំជាប់ជាមួយរុស្ស៊ី។ វៀតណាមក៏ជាប្រទេសជិតខាងរបស់ចិន តែមិនត្រូវគ្នានោះទេ ដោយឡែកតៃវ៉ាន់វិញ ក៏មិនព្រមស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងចិនដែរ។ លើសពីនេះទៀត ចិនកំពុងមានបញ្ហាជម្លោះជាច្រើនជាមួយនឹងបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗទៀត ដែលប្រការទាំងនេះ ពិតជាផ្តល់ការលំបាកដល់ចិន។
២)និន្នាការប្រជាសាស្ត្រ(Demographic trends )
ចិនជាប្រទេសដែលមានប្រជាជនច្រើនបំផុតនៅលើពិភពលោក (១,៣ ពាន់លាននាក់)។ ប៉ុន្តែ យ៉ាងណាក៏ដោយ ដោយសារតែគោលនយោបាយ គ្រួសារមួយកូនម្នាក់ របស់ចិនបានធ្វើឲ្យកំណើនមនុស្សវ័យក្មេងមានការថយចុះ ខណៈមនុស្សចាស់មានចំនួនច្រើន ដែលប្រការនេះអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់កម្លាំងពលកម្មនៅពេលអនាគតផងដែរ។
៣)វប្បធម៌នយោបាយ(Political culture )
បើទោះបីជា សេដ្ឋកិច្ចមានការកែទំរង់ក្តី ប៉ុន្តែបើនិយាយអំពីវិស័យនយោបាយវិញ គឺនៅតែដូចមុនដដែល ពោលគឺអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងយ៉ាងតឹងរ៉ឹងរបស់បក្សកុម្មុយនិស្ដចិន។ នាពេលបច្ចុប្បន្ន ប្រជាជនគ្មានសិទ្ធសេរីភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបញ្ចេញមតិឡើយ ហើយអំពើពុករលួយកំពុងតែក្លាយជា ប្រធានបទដ៏សំខាន់មួយដែរ នៅក្នុងប្រទេសចិន។
៤) បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច(Economic problems)
បច្ចុប្បន្ននេះ សេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិន មានការកើនឡើងជាលំដាប់ ដោយសារតែការនាំចេញបានច្រើន ហើយម្យ៉ាងវិញទៀតកម្លាំងពលកម្មក៏មានតម្លៃថោកបើប្រៀបធៀបនឹងប្រទេសផ្សេងៗ។ ប៉ុន្តែ សេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិន ភាគច្រើនពឹងផ្អែកទៅលើ ការវិនិយោគទុនពីបរទេស ទីផ្សារបរទេស និង ធនធានខាងក្រៅ។
៥) ភាពទន់ខ្សោយខាងវិស័យយោធា(Military weakness )
ថ្វីត្បិតតែ ចិនជាប្រទេសធំក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែបើនិយាយអំពីវិស័យយោធាវិញ គឺនៅមានភាពទន់ខ្សោយនៅឡើយ បើប្រៀបធៀបនឹងបណ្តាប្រទេសនៅលោកខាងលិច ហើយបើប្រៀបធៀបជាមួយអាមេរិក ហាក់ដូចមានគំលាតឆ្ងាយពីគ្នា។ ចិនក៏មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរផងដែរ ប៉ុន្តែ រហូតមកទល់នឹងពេលនេះ ក្បាលគ្រាប់ត្រឹមតែ ២៥០ ប៉ុណ្ណោះ ហើយគ្មានលទ្ធភាពបាញដល់ទឹកដីអាមេរិកនោះដែរ៕ ចំណែកអាមេរិកវិញ មានក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរប្រមាណ ៤ ៦០០ ដែលអាចមានលទ្ធភាពបាញ់បានសឹងគ្រប់ទិសទីលើពិភពលោក៕
ប៉ុន្តែយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមអ្នកវិភាគខ្លះទៀត បានសន្និដ្ឋានបែបផ្សេងថា បើទោះបីជាមានការរីកចម្រើនឆាប់រហ័សក៏ដោយ តែចិនពិតជាមិនអាចគំរាមដល់អំណាចរបស់អាមេរិកឡើយ ដោយផ្នែកលើហេតុផលចំនួន ៥យ៉ាង៖
១) ភូមិសាស្ត្រដ៏តានតឹង (Geographical constraints)
ថ្វីត្បិតតែប្រទេសចិន ជាប្រទេសមានទឹកដីធំទូលាយក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែបើនិយាយអំពីកត្តាភូមិសាស្ត្រវិញ គឺពោរពេញទៅដោយភាពស្មុគស្មាញ និង ជម្លោះមិនចេះចប់មិនចេះហើយ។ នៅភាគខាងលិចប្រទេសចិន គឺជាខ្ពង់រាបទីបេ និង វាលខ្សាច់ Gobi ។ នៅភាគខាងត្បូងចិន គឺ ជាជួរភ្នំហិមាល័យ ដែលញយដងមានជម្លោះជាមួយឥណ្ឌា។ នៅភាគខាងជើង គឺជាតំបន់វាលស្មៅដ៏ធំជាប់ជាមួយរុស្ស៊ី។ វៀតណាមក៏ជាប្រទេសជិតខាងរបស់ចិន តែមិនត្រូវគ្នានោះទេ ដោយឡែកតៃវ៉ាន់វិញ ក៏មិនព្រមស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងចិនដែរ។ លើសពីនេះទៀត ចិនកំពុងមានបញ្ហាជម្លោះជាច្រើនជាមួយនឹងបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗទៀត ដែលប្រការទាំងនេះ ពិតជាផ្តល់ការលំបាកដល់ចិន។
២)និន្នាការប្រជាសាស្ត្រ(Demographic trends )
ចិនជាប្រទេសដែលមានប្រជាជនច្រើនបំផុតនៅលើពិភពលោក (១,៣ ពាន់លាននាក់)។ ប៉ុន្តែ យ៉ាងណាក៏ដោយ ដោយសារតែគោលនយោបាយ គ្រួសារមួយកូនម្នាក់ របស់ចិនបានធ្វើឲ្យកំណើនមនុស្សវ័យក្មេងមានការថយចុះ ខណៈមនុស្សចាស់មានចំនួនច្រើន ដែលប្រការនេះអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់កម្លាំងពលកម្មនៅពេលអនាគតផងដែរ។
៣)វប្បធម៌នយោបាយ(Political culture )
បើទោះបីជា សេដ្ឋកិច្ចមានការកែទំរង់ក្តី ប៉ុន្តែបើនិយាយអំពីវិស័យនយោបាយវិញ គឺនៅតែដូចមុនដដែល ពោលគឺអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងយ៉ាងតឹងរ៉ឹងរបស់បក្សកុម្មុយនិស្ដចិន។ នាពេលបច្ចុប្បន្ន ប្រជាជនគ្មានសិទ្ធសេរីភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបញ្ចេញមតិឡើយ ហើយអំពើពុករលួយកំពុងតែក្លាយជា ប្រធានបទដ៏សំខាន់មួយដែរ នៅក្នុងប្រទេសចិន។
៤) បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច(Economic problems)
បច្ចុប្បន្ននេះ សេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិន មានការកើនឡើងជាលំដាប់ ដោយសារតែការនាំចេញបានច្រើន ហើយម្យ៉ាងវិញទៀតកម្លាំងពលកម្មក៏មានតម្លៃថោកបើប្រៀបធៀបនឹងប្រទេសផ្សេងៗ។ ប៉ុន្តែ សេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិន ភាគច្រើនពឹងផ្អែកទៅលើ ការវិនិយោគទុនពីបរទេស ទីផ្សារបរទេស និង ធនធានខាងក្រៅ។
៥) ភាពទន់ខ្សោយខាងវិស័យយោធា(Military weakness )
ថ្វីត្បិតតែ ចិនជាប្រទេសធំក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែបើនិយាយអំពីវិស័យយោធាវិញ គឺនៅមានភាពទន់ខ្សោយនៅឡើយ បើប្រៀបធៀបនឹងបណ្តាប្រទេសនៅលោកខាងលិច ហើយបើប្រៀបធៀបជាមួយអាមេរិក ហាក់ដូចមានគំលាតឆ្ងាយពីគ្នា។ ចិនក៏មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរផងដែរ ប៉ុន្តែ រហូតមកទល់នឹងពេលនេះ ក្បាលគ្រាប់ត្រឹមតែ ២៥០ ប៉ុណ្ណោះ ហើយគ្មានលទ្ធភាពបាញដល់ទឹកដីអាមេរិកនោះដែរ៕ ចំណែកអាមេរិកវិញ មានក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរប្រមាណ ៤ ៦០០ ដែលអាចមានលទ្ធភាពបាញ់បានសឹងគ្រប់ទិសទីលើពិភពលោក៕
No comments:
Post a Comment