អច្ឆរិយវត្ថុ (wonder) មានន័យជាភាសាសាមញ្ញថាវត្ថុអស្ចារ្យ។ ខាងក្រោមនេះជាបញ្ជីឈ្មោះ «អច្ឆរិយវត្ថុទាំង៧ មុនគ្រិស្តសករាជ នៃអាណាចក្របុរាណ (the Seven Wonders of Ancient World)»។ អច្ឆរិយវត្ថុទាំង៧នេះត្រូវអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវវាយតម្លៃថាកកើតឡើងពីស្នាដៃមនុស្សសុទ្ធសាធ ហើយមូលហេតុដែលគេចាត់ទុកជាអច្ឆរិយវត្ថុ ព្រោះមានលក្ខណៈពិសេសត្រង់គូសវាសរចនាបថបានយ៉ាងល្អវិចិត្រ និងមានរូបមន្តគន់គូរយ៉ាងល្អិតល្អន់បំផុត មិនមែនធ្វើឲ្យតែរួចពីដៃទេ។ មួយវិញទៀត លក្ខណៈពិសេសត្រង់ពេលវេលាសាងសង់ តាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ។
អច្ឆរិយវត្ថុទាំង៧ មុនគ្រិស្តសករាជ ត្រូវបានសាងសង់តាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ ខណៈដែលមនុស្សរស់នៅជាកុលសម្ព័ន្ធ និងមិនទាន់បង្កើតរដ្ឋបែបទំនើបនៅឡើយ។ ដូច្នេះ សមត្ថភាពកសាងបានប៉ុណ្ណេះ ចាត់ទុកថាជាស្ថាបត្យកម្មកំពូលក្នុងលោក។ ចំណោមអច្ឆរិយវត្ថុទាំង៧សម័យមុនគ្រិស្តសករាជ គឺមានតែពីរ៉ាមីតមួយទេ ដែលនៅរក្សាទ្រង់ទ្រាយដើមបានល្អជាងគេ ហើយក្រៅពីនោះ បាក់បែកអស់ហើយ ខ្លះនៅសល់តែជើងសសរ ឬបាតគ្រឹះតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែអ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ ដែលបញ្ជាក់ថាអច្ឆរិយទាំងនោះ គឺពិតជាមានមែននៅលើផែនដីនេះ។ ទោះជាបាក់បែកយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏គេនៅតែដាក់ចូលក្នុងបញ្ជី ដើម្បីរំឭកអំពីស្នាដៃបុព្វបុរសកាលជំនាន់នោះ ដែលមានសមត្ថភាពខ្ពស់ អាចសាងសង់ស្ថាបត្យកម្មកំពូលក្នុងលោកបែបនេះ។
សួរថាបើប្រៀបផ្ទឹមនឹងសំណង់បច្ចុប្បន្ន តើមនុស្សអាចសង់ឲ្យបានល្អជាងនោះដែរ ឬទេ ហើយយកទៅប្រកួតគ្នាបានទេ? ប្រការសំខាន់គឺស្ថាបត្យកម្មបច្ចុប្បន្ន មានលក្ខណៈទំនើបខ្លាំង អាចសង់បានល្អជាងអច្ឆរិយវត្ថុទាំងនោះទៅទៀត ប៉ុន្តែមជ្ឈដ្ឋានអ្នកសិក្សាគេមិនឲ្យតម្លៃស្មើនឹងអច្ឆរិយវត្ថុទាំង៧បានទេ ព្រោះដូចបានជម្រាបជូនពីខាងដើមស្រាប់ ពេលវេលាជាប្រការសំខាន់។ អ្វីដែលអស្ចារ្យគឺសំណង់ទាំងនោះមិនប្រើសសៃដែកធ្វើជាគ្រឹះ ឬធ្វើគ្រោងឆ្អឹងឲ្យមាំ ហើយនៅតែអាចរក្សាទ្រង់ទ្រាយដើមនៅល្អ ទោះបីកន្លងផុតទៅរាប់ពាន់ឆ្នាំហើយ តួយ៉ាងដូចប្រាសាទពីរ៉ាមីតជាដើម។
១-ប្រាសាទត្រីកោណ ពីរ៉ាមីត នៅប្រទេសអេហ្ស៊ីប៖
ពីរ៉ាមីត ត្រូវបានសាងសង់ក្នុងរាជ្យព្រះរាជាបីជំនាន់ ប្រហែលជាជាង២៥០០ ឆ្នាំមុនគ្រិស្តសករាជ (បូកជាមួយ២០១៤ ឆ្នាំទៀតស្មើនឹងជាង៤៥០០ ឆ្នាំមកហើយ)។
អ្វីដែលជាលក្ខណៈពិសេសរបស់ពីរ៉ាមីតត្រង់ថា នៅពេលមនុស្សទៅទស្សនាដោយផ្ទាល់តែម្ដងទើបដឹងថាពោរពេញទៅដោយមន្តអាគម និងអាថ៌កំបាំង ដែលមិនទាន់មានអ្នកខ្លាំងណាម្នាក់ អាចផ្ដល់ចម្លើយប្រាកដប្រជាបាននៅឡើយទេ(ចម្លើយមានដែរ ដោយអ្នកខ្លះបកស្រាយផ្សំផ្គុំចុះឡើង បានត្រឹមសមទំនង ប៉ុន្តែមិនត្រូវបានមជ្ឈដ្ឋានអ្នកចេះដឹង គេទទួលស្គាល់)។
ពីរ៉ាមីត ត្រូវបានសាងសង់ឡើងពីដុំថ្មធំៗចំនួនជាងពីរលានដុំដាក់បន្តុបលើគ្នា ដោយគ្មានផ្សំអំពីដែកសូម្បីតែមួយសរសៃ។ អ្វីដែលសំខាន់ គឺ តើគេបានថ្មយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់បែបនេះមកពីណា បើសុទ្ធតែវាលខ្សាច់ល្ហល្ហេវយ៉ាងនេះ? អ្នកបុរាណវិទ្យាបានវាយតម្លៃថាវត្ថុធាតុសម្រាប់ផ្គុំបានជាពីរ៉ាមីត គឺមានទម្ងន់សរុប ជាង ៥លាន ៧សែនតោន។
២-ឧទ្យានរំយោល ឬឧទ្យានអណ្ដែតបាប៊ីឡូន (the Hanging Garden of Babylon)
អ្នកសិក្សាវាយតម្លៃថាឧទ្យាននេះត្រូវបានសាងសង់ជាប់នឹងជញ្ជាំងព្រះបរមរាជវាំងនៃចក្រភពបាប៊ីឡូន កាលសម័យនោះ (បច្ចុប្បន្ននៅប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ភាគខាងត្បូង)។ តាមពិត ឧទ្យាននេះមិនមែនចងខ្សែយោលចុះនោះទេ តែគឺវាមានលក្ខណៈអណ្ដែតនៅក្នុងលំហអាកាស។
ឧទ្យាននេះត្រូវគេសង់ដំបូលប្រក់ពីលើ និងដងទឹកពីទន្លេអឺប្រាត (Euphrates) យកទៅស្រោចស្រព។ មានរឿងតំណាលថាបានជាព្រះរាជាសម័យនោះ បញ្ជាឲ្យសាងសង់ឧទ្យាននេះឡើង ទៅតាមសេចក្ដីស្នើរបស់អគ្គមហេសីព្រះអង្គ ដែលព្រះនាងនឹកស្រុកកំណើត ហើយឧទ្យាននេះសង់ទៅតាមលំនាំដើមនៃទេសភាពដែលជាស្រុកកំណើតព្រះនាង។
ឧទ្យាននេះត្រូវបានសាងសង់ប្រហែល ៦០០ឆ្នាំមុនគ្រិស្តសករាជ (បូកជាមួយ២០១៤ ឆ្នាំ ត្រូវជាជាង ២៦០០ ឆ្នាំមកហើយ)។ អ្នកបុរាណវិទ្យាវាយតម្លៃថាកាលពីសតវត្សទី១នៃគ្រិស្តសករាជ មានគ្រោះរញ្ជួយដីមួយ ហើយបណ្ដាលឲ្យឧទ្យាននេះបាក់ខ្ទេចខ្ទីអស់ ហើយសព្វថ្ងៃនៅសល់តែជើងសសរប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែត្រូវអង្គការយូណេស្កូដាក់បញ្ចូលទៅក្នុង«បញ្ជីអច្ឆរិយវត្ថុមុនគ្រិស្តសករាជ»។
៣-ប្រាសាទអាតេមីស (Temple of Artemis) នៅប្រទេសទួរគី
ជាប្រាសាទដែលសាងសង់តាមរចនាបថនៃប្រទេសក្រិក ដើម្បីឧទ្ទិសថ្វាយទេពធីតាមួយអង្គព្រះនាមអាតេមីស (the Goddess Artemis)។ កាលពីសតវត្សទី៥ ប្រាសាទនេះនេះត្រូវបានបំផ្លាញខ្ទេចខ្ទីអស់ដោយកងទ័ពឈ្លានពានមកពីអាណាចក្រផ្សែង។ ប្រាសាទអាតេមីស សព្វថ្ងៃនៅសល់តែជើងសសរ និងបាតគ្រឹះប៉ុណ្ណោះ ហើយត្រូវបានសាងសង់ឡើងប្រហែលជាជាង ៥០០ឆ្នាំមុនគ្រិស្តសករាជ និងរហូតមកដល់ពេលនេះមានអាយុជាង ២៥០០ឆ្នាំមកហើយ។
៤-មហាបដិមាហ៊្សូសនៅអូឡាំផ្ចា (Statue of Zeus at Olympia)
បដិមានេះត្រូវបានសាងសង់កាលពីជាង៤០០ឆ្នាំមុនគ្រិស្តសករាជ។ បដិមានេះមានកម្ពស់ជិត១៣ម៉ែត្រ។ គេវាយតម្លៃថាកាលពីសតវត្សទី៥ ឬទី៦ មានអគ្គិភ័យមួយបានកើតឡើងហើយបានឆាបឆេះរូបបដិមានេះខ្ទេចខ្ទីអស់។
៥-វិមានតម្កល់សពបុរាណ ឬមតចេតិយ (Mausoleum at Halicarnassus) នៅប្រទេសក្រិក
ចេតិយបុរាណនេះត្រូវបានសាងសង់ប្រហែលជាង៣០០ឆ្នាំមុនគ្រិស្តសករាជ ដើម្បីបញ្ចុះសពព្រះរាជាសម័យនោះព្រះនាម Mausolus។ ចេតិយនេះត្រូវបានប្អូនស្រីរបស់ព្រះអង្គ និងមហេសីព្រះអង្គ បញ្ជាឲ្យគេសាងសង់ដើម្បីបញ្ចុះសពព្រះអង្គ។ ចន្លោះពីសតវត្សទី១២ ដល់ទី១៥ មានព្រឹត្តិការណ៍រញ្ជួយដី ហើយបណ្ដាលឲ្យចេតិយនេះខូចខ្ទេចខ្ទីអស់។
៦-រូបសំណាកកូលីហ្សេនៅកោះរ៉ូត ប្រទេសក្រិក (Colossus of Rhodes )
រូបសំណាកនេះធ្វើអំពីលង្ហិនលាយដែក កម្ពស់ ៣២ម៉ែត្រ ប្រហែលជាង ២០០ឆ្នាំមុនគ្រិស្តសករាជ។ កាលពីជាង២០០ឆ្នាំមុនគ្រិស្តសករាជ មានព្រឹត្តិការណ៍រញ្ជួយដី ហើយបណ្ដាលឲ្យរូបសំណាកនេះខូចខ្ទេចខ្ទីអស់ ហើយធ្លាក់ចូលទៅក្នុុងទឹកសមុទ្រ។
៧-សើន ឬបង្គោលប៉មសម្រាប់បំភ្លឺទូក ឬសំពៅពេលយប់នៅអាឡិកសានឌ្រា ប្រទេសក្រិក (Lighthouse of Alexandria )
(ពាក្យ «សើន» មាននៅក្នុងវចនានុក្រមសម្ដេចជួនណាត)
សើននេះជាប្រភេទបង្គោលប៉ម ឬបង្គោលភ្លើងសម្រាប់ទូក ឬសំពៅជំនាន់ដើម ស្គាល់ទិសបើកបរ ពេលចេញដំណើរ ឬចូលចតកំពង់។ ចន្លោះពីឆ្នាំ១៣០០ ជាង ទៅទល់នឹងឆ្នាំ១៤០០ ជាង មានព្រឹត្តិការណ៍រញ្ជួយដីនៅលើកោះក្រែត ហើយបណ្ដាលឲ្យសើននេះខូចខ្ទេចខ្ទីអស់៕
អច្ឆរិយវត្ថុទាំង៧ មុនគ្រិស្តសករាជ ត្រូវបានសាងសង់តាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ ខណៈដែលមនុស្សរស់នៅជាកុលសម្ព័ន្ធ និងមិនទាន់បង្កើតរដ្ឋបែបទំនើបនៅឡើយ។ ដូច្នេះ សមត្ថភាពកសាងបានប៉ុណ្ណេះ ចាត់ទុកថាជាស្ថាបត្យកម្មកំពូលក្នុងលោក។ ចំណោមអច្ឆរិយវត្ថុទាំង៧សម័យមុនគ្រិស្តសករាជ គឺមានតែពីរ៉ាមីតមួយទេ ដែលនៅរក្សាទ្រង់ទ្រាយដើមបានល្អជាងគេ ហើយក្រៅពីនោះ បាក់បែកអស់ហើយ ខ្លះនៅសល់តែជើងសសរ ឬបាតគ្រឹះតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែអ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ ដែលបញ្ជាក់ថាអច្ឆរិយទាំងនោះ គឺពិតជាមានមែននៅលើផែនដីនេះ។ ទោះជាបាក់បែកយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏គេនៅតែដាក់ចូលក្នុងបញ្ជី ដើម្បីរំឭកអំពីស្នាដៃបុព្វបុរសកាលជំនាន់នោះ ដែលមានសមត្ថភាពខ្ពស់ អាចសាងសង់ស្ថាបត្យកម្មកំពូលក្នុងលោកបែបនេះ។
សួរថាបើប្រៀបផ្ទឹមនឹងសំណង់បច្ចុប្បន្ន តើមនុស្សអាចសង់ឲ្យបានល្អជាងនោះដែរ ឬទេ ហើយយកទៅប្រកួតគ្នាបានទេ? ប្រការសំខាន់គឺស្ថាបត្យកម្មបច្ចុប្បន្ន មានលក្ខណៈទំនើបខ្លាំង អាចសង់បានល្អជាងអច្ឆរិយវត្ថុទាំងនោះទៅទៀត ប៉ុន្តែមជ្ឈដ្ឋានអ្នកសិក្សាគេមិនឲ្យតម្លៃស្មើនឹងអច្ឆរិយវត្ថុទាំង៧បានទេ ព្រោះដូចបានជម្រាបជូនពីខាងដើមស្រាប់ ពេលវេលាជាប្រការសំខាន់។ អ្វីដែលអស្ចារ្យគឺសំណង់ទាំងនោះមិនប្រើសសៃដែកធ្វើជាគ្រឹះ ឬធ្វើគ្រោងឆ្អឹងឲ្យមាំ ហើយនៅតែអាចរក្សាទ្រង់ទ្រាយដើមនៅល្អ ទោះបីកន្លងផុតទៅរាប់ពាន់ឆ្នាំហើយ តួយ៉ាងដូចប្រាសាទពីរ៉ាមីតជាដើម។
១-ប្រាសាទត្រីកោណ ពីរ៉ាមីត នៅប្រទេសអេហ្ស៊ីប៖
ពីរ៉ាមីត ត្រូវបានសាងសង់ក្នុងរាជ្យព្រះរាជាបីជំនាន់ ប្រហែលជាជាង២៥០០ ឆ្នាំមុនគ្រិស្តសករាជ (បូកជាមួយ២០១៤ ឆ្នាំទៀតស្មើនឹងជាង៤៥០០ ឆ្នាំមកហើយ)។
អ្វីដែលជាលក្ខណៈពិសេសរបស់ពីរ៉ាមីតត្រង់ថា នៅពេលមនុស្សទៅទស្សនាដោយផ្ទាល់តែម្ដងទើបដឹងថាពោរពេញទៅដោយមន្តអាគម និងអាថ៌កំបាំង ដែលមិនទាន់មានអ្នកខ្លាំងណាម្នាក់ អាចផ្ដល់ចម្លើយប្រាកដប្រជាបាននៅឡើយទេ(ចម្លើយមានដែរ ដោយអ្នកខ្លះបកស្រាយផ្សំផ្គុំចុះឡើង បានត្រឹមសមទំនង ប៉ុន្តែមិនត្រូវបានមជ្ឈដ្ឋានអ្នកចេះដឹង គេទទួលស្គាល់)។
ពីរ៉ាមីត ត្រូវបានសាងសង់ឡើងពីដុំថ្មធំៗចំនួនជាងពីរលានដុំដាក់បន្តុបលើគ្នា ដោយគ្មានផ្សំអំពីដែកសូម្បីតែមួយសរសៃ។ អ្វីដែលសំខាន់ គឺ តើគេបានថ្មយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់បែបនេះមកពីណា បើសុទ្ធតែវាលខ្សាច់ល្ហល្ហេវយ៉ាងនេះ? អ្នកបុរាណវិទ្យាបានវាយតម្លៃថាវត្ថុធាតុសម្រាប់ផ្គុំបានជាពីរ៉ាមីត គឺមានទម្ងន់សរុប ជាង ៥លាន ៧សែនតោន។
២-ឧទ្យានរំយោល ឬឧទ្យានអណ្ដែតបាប៊ីឡូន (the Hanging Garden of Babylon)
អ្នកសិក្សាវាយតម្លៃថាឧទ្យាននេះត្រូវបានសាងសង់ជាប់នឹងជញ្ជាំងព្រះបរមរាជវាំងនៃចក្រភពបាប៊ីឡូន កាលសម័យនោះ (បច្ចុប្បន្ននៅប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ភាគខាងត្បូង)។ តាមពិត ឧទ្យាននេះមិនមែនចងខ្សែយោលចុះនោះទេ តែគឺវាមានលក្ខណៈអណ្ដែតនៅក្នុងលំហអាកាស។
ឧទ្យាននេះត្រូវគេសង់ដំបូលប្រក់ពីលើ និងដងទឹកពីទន្លេអឺប្រាត (Euphrates) យកទៅស្រោចស្រព។ មានរឿងតំណាលថាបានជាព្រះរាជាសម័យនោះ បញ្ជាឲ្យសាងសង់ឧទ្យាននេះឡើង ទៅតាមសេចក្ដីស្នើរបស់អគ្គមហេសីព្រះអង្គ ដែលព្រះនាងនឹកស្រុកកំណើត ហើយឧទ្យាននេះសង់ទៅតាមលំនាំដើមនៃទេសភាពដែលជាស្រុកកំណើតព្រះនាង។
ឧទ្យាននេះត្រូវបានសាងសង់ប្រហែល ៦០០ឆ្នាំមុនគ្រិស្តសករាជ (បូកជាមួយ២០១៤ ឆ្នាំ ត្រូវជាជាង ២៦០០ ឆ្នាំមកហើយ)។ អ្នកបុរាណវិទ្យាវាយតម្លៃថាកាលពីសតវត្សទី១នៃគ្រិស្តសករាជ មានគ្រោះរញ្ជួយដីមួយ ហើយបណ្ដាលឲ្យឧទ្យាននេះបាក់ខ្ទេចខ្ទីអស់ ហើយសព្វថ្ងៃនៅសល់តែជើងសសរប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែត្រូវអង្គការយូណេស្កូដាក់បញ្ចូលទៅក្នុង«បញ្ជីអច្ឆរិយវត្ថុមុនគ្រិស្តសករាជ»។
៣-ប្រាសាទអាតេមីស (Temple of Artemis) នៅប្រទេសទួរគី
ជាប្រាសាទដែលសាងសង់តាមរចនាបថនៃប្រទេសក្រិក ដើម្បីឧទ្ទិសថ្វាយទេពធីតាមួយអង្គព្រះនាមអាតេមីស (the Goddess Artemis)។ កាលពីសតវត្សទី៥ ប្រាសាទនេះនេះត្រូវបានបំផ្លាញខ្ទេចខ្ទីអស់ដោយកងទ័ពឈ្លានពានមកពីអាណាចក្រផ្សែង។ ប្រាសាទអាតេមីស សព្វថ្ងៃនៅសល់តែជើងសសរ និងបាតគ្រឹះប៉ុណ្ណោះ ហើយត្រូវបានសាងសង់ឡើងប្រហែលជាជាង ៥០០ឆ្នាំមុនគ្រិស្តសករាជ និងរហូតមកដល់ពេលនេះមានអាយុជាង ២៥០០ឆ្នាំមកហើយ។
៤-មហាបដិមាហ៊្សូសនៅអូឡាំផ្ចា (Statue of Zeus at Olympia)
បដិមានេះត្រូវបានសាងសង់កាលពីជាង៤០០ឆ្នាំមុនគ្រិស្តសករាជ។ បដិមានេះមានកម្ពស់ជិត១៣ម៉ែត្រ។ គេវាយតម្លៃថាកាលពីសតវត្សទី៥ ឬទី៦ មានអគ្គិភ័យមួយបានកើតឡើងហើយបានឆាបឆេះរូបបដិមានេះខ្ទេចខ្ទីអស់។
៥-វិមានតម្កល់សពបុរាណ ឬមតចេតិយ (Mausoleum at Halicarnassus) នៅប្រទេសក្រិក
ចេតិយបុរាណនេះត្រូវបានសាងសង់ប្រហែលជាង៣០០ឆ្នាំមុនគ្រិស្តសករាជ ដើម្បីបញ្ចុះសពព្រះរាជាសម័យនោះព្រះនាម Mausolus។ ចេតិយនេះត្រូវបានប្អូនស្រីរបស់ព្រះអង្គ និងមហេសីព្រះអង្គ បញ្ជាឲ្យគេសាងសង់ដើម្បីបញ្ចុះសពព្រះអង្គ។ ចន្លោះពីសតវត្សទី១២ ដល់ទី១៥ មានព្រឹត្តិការណ៍រញ្ជួយដី ហើយបណ្ដាលឲ្យចេតិយនេះខូចខ្ទេចខ្ទីអស់។
៦-រូបសំណាកកូលីហ្សេនៅកោះរ៉ូត ប្រទេសក្រិក (Colossus of Rhodes )
រូបសំណាកនេះធ្វើអំពីលង្ហិនលាយដែក កម្ពស់ ៣២ម៉ែត្រ ប្រហែលជាង ២០០ឆ្នាំមុនគ្រិស្តសករាជ។ កាលពីជាង២០០ឆ្នាំមុនគ្រិស្តសករាជ មានព្រឹត្តិការណ៍រញ្ជួយដី ហើយបណ្ដាលឲ្យរូបសំណាកនេះខូចខ្ទេចខ្ទីអស់ ហើយធ្លាក់ចូលទៅក្នុុងទឹកសមុទ្រ។
៧-សើន ឬបង្គោលប៉មសម្រាប់បំភ្លឺទូក ឬសំពៅពេលយប់នៅអាឡិកសានឌ្រា ប្រទេសក្រិក (Lighthouse of Alexandria )
(ពាក្យ «សើន» មាននៅក្នុងវចនានុក្រមសម្ដេចជួនណាត)
សើននេះជាប្រភេទបង្គោលប៉ម ឬបង្គោលភ្លើងសម្រាប់ទូក ឬសំពៅជំនាន់ដើម ស្គាល់ទិសបើកបរ ពេលចេញដំណើរ ឬចូលចតកំពង់។ ចន្លោះពីឆ្នាំ១៣០០ ជាង ទៅទល់នឹងឆ្នាំ១៤០០ ជាង មានព្រឹត្តិការណ៍រញ្ជួយដីនៅលើកោះក្រែត ហើយបណ្ដាលឲ្យសើននេះខូចខ្ទេចខ្ទីអស់៕
No comments:
Post a Comment