ឃ្លាំងចំណេះដឹង-The Knowledge Store: October 2014

Friday, October 31, 2014

លោក Joko Widodo ស្បថចូលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី

នៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ លោក Joko Widodo អតីតសហគ្រិនគ្រឿងសង្ហារឹម ដែលបានក្លាយជាអ្នកនយោបាយដ៏មានប្រជាប្រីយ៍ភាពយ៉ាងខ្លាំង បានស្បថចូលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីលើកទី៧របស់ប្រទេសនោះ។ មានការរំពឹងនិងការប្រឈមយ៉ាងខ្លាំងសម្បើមនៅពេលខាងមុខសម្រាប់ប្រធានាធិបតីថ្មីនៃប្រទេសកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យធំទី៣របស់ពិភពលោកនេះ។

ពិធីស្បថចូលកាន់តំណែងរបស់ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី Joko Widodo បានធ្វើឡើងនៅសភាជាតិកាលពីថ្ងៃច័ន្ទ ហើយបានចូលរួមដោយប្រមុខរដ្ឋមកពីប្រទេសអូស្រ្តាលីសឹង្ហបូរីនិងម៉ាឡេស៊ី និងលោក John Kerry រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក។

ពិធីនេះ រួមមានការដង្ហែក្បួននៅតាមផ្លូវ ដន្ត្រី Rock នៅពេលរសៀលហើយនឹងការបង្ហោះគោមក្រដាសរាប់ពាន់។ នៅពេលថ្ងៃត្រង់ ពួកអ្នកគាំទ្ររាប់ពាន់នាក់ បានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅផ្លូវសំខាន់ៗក្នុងរដ្ឋធានីហ្សាកាតាដើម្បីស្វាគមន៍ប្រធានាធិបតីរបស់ខ្លួន។

លោក Widodo បានដឹកនាំប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីដោយមានការគាំទ្រពីមូលដ្ឋានយ៉ាងខ្លាំង។ ដោយគ្មានចំណងទាក់ទងទៅនឹងស្ថាប័ននយោបាយ និងវរៈជនក្នុងសម័យប្រធានាធិបតី Suharto នោះ ការបោះឆ្នោតរបស់អ្នកនយោបាយដ៏មានប្រជាប្រីយ៍ភាព ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាចំណុចរបត់ដ៏សំខាន់មួយក្នុងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដ៏ក្មេងខ្ចីរបស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី។

ការបោះឆ្នោតរបស់លោក បានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ពីក្តីសង្ឃឹមនិងការផ្លាស់ប្តូរក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ក៏ប៉ុន្តែ លោក Aleksius Jemadu ជាអ្នកវិភាគនយោបាយពីសាកលវិទ្យាល័យ Pelita Harapan និយាយថា ប្រធានាធិបតីថ្មី ប្រឈមបញ្ហាយ៉ាងខ្លាំង។

«ខ្ញុំ គិតថា បញ្ហាដ៏ធំបំផុត គឺថាតើលោក ការពារគោលនយោបាយរបស់លោកយ៉ាងដូចម្តេច ហើយថាតើធ្វើយ៉ាងដូចម្តេចដើម្បីទទួលបានការគាំទ្រពីសមាជិកសភា ជាពិសេសអ្នកដែលស្ថិតនៅម្ខាងទៀតនៃវិសាលគមនយោបាយ»។

លោក Widodo ដែលបានឈ្នះការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីដោយបានទទួលសន្លឹកឆ្នោតទូទាំងប្រទេសចំនួន៥៣ភាគរយ មិនបានទទួលសំឡេងភាគច្រើននៅក្នុងសភារបស់ឥណ្ឌូនេស៊ីទេ។

ចំណាត់ការកាលពីពេលថ្មីៗនេះរបស់សភាដើម្បីលប់ចោលការធ្វើកំណែទម្រង់ក្រោយរបបប្រធានាធិបតីស៊ូហាតូហើយនឹងបញ្ចប់ការបោះឆ្នោតដោយផ្ទាល់សម្រាប់មេដឹកនាំមួលដ្ឋាន បានធ្វើឲ្យមានការភ័យខ្លាចថា គណបក្សប្រឆាំងដែលចងគំនុំ អាចរារាំងរបៀបវារៈនៃការធ្វើកំណែទម្រង់របស់ប្រធានាធិបតី ហើយនឹងប្រកែកមិនអនុម័តថវិការដើម្បីអនុវត្តិការធ្វើកំណែទម្រង់នោះ។

ដោយសារសេដ្ឋកិច្ចឥណ្ឌូនេស៊ី កំពុងមានការយឺតយ៉ាវដល់កម្រិតទាបក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំនៅពេលដែលការលក់របស់ប្រើប្រាស់ បានធ្លាក់ចុះ ប្រធានាធិបតីថ្មី កំពុងផ្តោតលើការរីកលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ច៧ភាគរយ ហើយបានសន្យាធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ កាត់បន្ថយការិយាធិបតេយ្យហើយនឹងអនុវត្តការធ្វើកំណែទម្រង់រចនាសម្ព័ន្ធដែលបានអូសបន្លាយ។

ប្រធានាធិបតី Widodo ក៏បានសន្យាធ្វើការសម្រេចខាងនយោបាយដែលគ្មានប្រជាប្រីយ៍ភាពដើម្បីបង្កើនតម្លៃឥន្ធនៈដែលផ្តល់ប្រាក់ដោយរដ្ឋចំនួន៥០ភាគរយ ជាចំណាត់ការមួយដែលត្រូវគេរំពឹងថា នឹងជួយសន្សំប្រាក់រដ្ឋាភិបាលជិត១៣ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ។

អតីតពាណិជ្ជករ ដែលក្លាយជាអភិបាលក្រុងតូចមួយហើយក្រោយមកបានក្លាយជាអភិបាលរដ្ឋធានីហ្សាកាតាមុនពេលលោកបានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីនោះ លោកប្រធានាធិបតី Widodo បានបង្ហាញខ្លួនថា ជាជនស្អាតស្អំ គ្មានជម្លោះ ជាអ្នកចាត់ចែងល្អិតល្អន់។

លោក Yohanes Sulaiman ជាអ្នកវិភាគនយោបាយនៅសាកលវិទ្យាល័យការពារជាតិរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ី និយាយថា ការសង្កត់របស់លោក WIdodo លើការកែទម្រង់ក្នុងប្រទេស ដូចជាទុកចន្លោះតូចបំផុតដល់ការព្រួយកង្វល់ពីគោលនយោបាយការបរទេស។

«ជាទូទៅ លោកចាំបាច់ធ្វើកិច្ចការទាំងនោះឲ្យបានជោគជ័យ ដែលធ្វើឲ្យខ្ញុំគិតឬនិយាយស្មានៗថា គោលនយោបាយការបរទេសនឹងដូចកាលពីមុនដែរ ខ្ញុំចង់និយាយថា វាជាអាទិភាពចុងក្រោយរបស់លោក។ លោកប្រាកដនឹងមិនធ្វើបានច្រើនទេ។ ការណ៍នេះហាក់ដូចជាអ្វីដែលលោកកំពុងផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់នៅត្រង់ចំណុចនេះគឺការរីកលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ច ក៏ប៉ុន្តែមានជោគជ័យតិចតួចលើគោលនយោបាយការបរទេស»។

ប្រធានាធិបតី Widodo ត្រូវគេរំពឹងយ៉ាងខ្លាំងថា លោកជាអ្នកនិយមអន្តរជាតិតិចជាងលោក Susilo Bambang Yudhoyono អ្នកកាន់តំណែងមុនលោក។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកប្រធានាធិបតីបាននិយាយម្តងហើយម្តងទៀតពីការតាំងចិត្តរបស់លោកដល់គោលនយោបាយការបរទេសឯករាជ្យ និងសកម្មហើយនឹងធ្វើកំណែទម្រង់ឲ្យឥណ្ឌូនេស៊ីដែលជាប្រទេសមានជាតិសាសន៍ចម្រុះហើយដែលកើតឡើងដោយសារកោះជាង១ម៉ឺន៧ពាន់នេះ បានក្លាយជាអ័ក្សផ្លូវនាវាចរណ៍សាកលលោក។

នៅក្នុងសុន្ទរកថាក្នុងពិធីស្បថចូលកាន់តំណែងរបស់លោកកាលពីថ្ងៃច័ន្ទ លោក វិលត្រឡប់ទៅកាន់គំនិតរបស់សុភាសិតថា «ក្នុងឋានៈជាកាពីតេនកប៉ាល់ ខ្ញុំ អញ្ជើញជនជាតិឥណ្ឌូនេស៊ីទាំងអស់ឡើងជិះកប៉ាល់ដើម្បីធ្វើដំណើរជាមួយគ្នាឆ្ពោះទៅកាន់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីដ៏រុងរឿងមួយ»។

ដោយតាំងនៅចន្លោះឥណ្ឌា និងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកហើយនឹងមានព្រំដែនជាមួយសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីមានឱកាសបានយកផលប្រយោជន៍ផ្លូវនាវាចរណ៍។ ក៏ប៉ុន្តែ អ្នកវិភាគនយោបាយ Jemadu និយាយថា គោលដៅនិងសមត្ថភាពជាលក្ខណៈ២ខុសគ្នានៃសមីការ។

«ដើម្បីសម្រេចគោលដៅទាំងអស់របស់លោក ដែលទាក់ទិនទៅនឹងគំនិតនេះ វា ត្រូវការសមត្ថភាព សមត្ថភាពខាងការទូត សេដ្ឋកិច្ច បច្ចេកវិទ្យាដើម្បីគាំទ្រផែនការឬគំនិតរបស់លោកដើម្បីក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌលនាវាចរណ៍នៅក្នុងពេលប្រកួតប្រជែងដ៏ស្វិតស្វាញក្នុងចំណោមមហាអំណាចធំៗនៅជុំវិញប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីនេះ»។

ពិធីស្បថចូលកាន់តំណែងកាលពីថ្ងៃច័ន្ទនេះកត់សម្គាល់ជាលើកដំបូងនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីថា អំណាចបានត្រូវប្រគល់ដោយផ្ទាល់ពីមេដឹកនាំជាប់ឆ្នោតមួយទៅឲ្យមេដឹកនាំជាប់ឆ្នោតមួយទៀត។

ប្រធានាធិបតី Widodo បានសន្យាខំធ្វើការងារដើម្បីប្រជាពលរដ្ឋឥណ្ឌូនេស៊ីទាំងអស់ ចាប់តាំងពីអ្នកមានអាជីពដល់កសិករ អ្នកនេសាទហើយនឹងអ្នកលក់ដូរនៅតាមផ្លូវ ដោយអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋឥណ្ឌូនេស៊ីទាំងអស់កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ នៅក្នុងឱកាសជាប្រវត្តិសាស្រ្តនេះ ធ្វើការជាមួយគ្នាដើម្បីធ្វើឲ្យប្រទេសរុងរឿង និងមានសន្តិភាព៕

កម្ពុជា អ្នកជំនាញ៖ រដ្ឋាភិបាលធ្វើតាមការសន្យាប៉ុន្តែខ្វះតម្លាភាពក្នុងដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច

ការធ្វើមោឃៈភាពគម្រោងដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចចំនួន១៩នាពេលថ្មីៗនេះគឺជាសញ្ញាវិជ្ជមានមួយដែលបញ្ជាក់ថារដ្ឋាភិបាលកំពុងតែធ្វើតាមការសន្យាក្នុងពេលដើមអាណត្តិរបស់ខ្លួនក្នុងការកែទម្រង់ស៊ីជម្រៅតាមរយៈការគ្រប់គ្រងដីធ្លីនិងធនធានព្រៃឈើ។ នេះបើតាមការសង្កេតរបស់អ្នកជំនាញ។

ប៉ុន្តែអ្នកជំនាញបានព្រមានថានៅមានកិច្ចការជាច្រើនទៀតដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវធ្វើមុននឹងអាចសម្រេចការកែទម្រង់នេះបានជោគជ័យ។

លោកឱក សេរីសុភ័ក្រអ្នកឯកទេសខាងផ្នែកអភិបាលកិច្ចបានបញ្ជាក់នៅក្នុងកម្មវិធីហេឡូVOA ថាតម្លាភាពជាកត្តាគន្លឹះមួយដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវគិតគូនៅក្នុងការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចព្រោះប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋានដែលរងផលប៉ះពាល់និងមន្ត្រីថ្នាក់ជាតិនិងក្រោមជាតិខ្លះក៏មិនត្រូវបានគេធ្វើការពិភាក្សាជាមួយមុននឹងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍បានចេញជាផ្លូវការ។

លោកសុភ័ក្របានបញ្ជាក់ថា៖ «នេះគឺជាការបាត់បង់នូវតម្លាភាពដែលជាគន្លឹះមួយនៃអភិបាលកិច្ចល្អ»។

រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រកាសនិរាករណ៍អាជ្ញាបណ្ណគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ចំនួន១៩ដែលក្រុមហ៊ុនឯកជនទទួលសិទ្ធិវិនិយោគលើដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចហើយបង្កការប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋហើយក្រុមហ៊ុនខ្លះមិនបានធ្វើសកម្មភាពអភិវឌ្ឍន៍អ្វីទេ។ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលមិនបានបញ្ជាក់ពីចំណាត់ការណាមួយដើម្បីដាក់ទោសក្រុមហ៊ុនដែលបានទទួលយកដីទៅរាប់ឆ្នាំហើយដោយមិនអភិវឌ្ឍន៍នោះឡើយ។

លោកសុភ័ក្របានបន្ថែមទៀតថាការចូលរួមរបស់មជ្ឈដ្ឋាននានាគឺជាការសំខាន់ណាស់៖

«មុននឹងដាក់ដីជាសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចនេះគឺយើងគិតថាដីទាំងអស់ហ្នឹងថ្វីត្បិតរាជរដ្ឋាភិបាលជាអ្នកគ្រប់គ្រងប៉ុន្តែដីទាំងអស់ហ្នឹងជារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ របស់កូនចៅយើងដែលកើតហើយ ហើយកំពុងរស់នៅ ហើយទាំងទៅថ្ងៃក្រោយទៀតរាប់លាននាក់ដែលមិនទាន់កើតក៏ជារបស់គេដែរ។ អីចឹងការចាត់ចែងត្រូវតែប្រយ័ត្នហើយត្រូវតែមានការចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋ។ ហើយលក្ខណៈតែពីរនៃអភិបាលកិច្ចគឺតម្លាភាពនិងការចូលរួមគឺមានការខ្វះចន្លោះច្រើនណាស់»។

នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយ លោក សាយ សំអាល់ រដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួងបរិស្ថានបានថ្លែងការពារនីតិវិធីរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការផ្តល់ដីសម្បទានថា៖

«តាមពិតជាក់ស្តែងទៅយើងបានចុះទៅមើលដែរហើយតំបន់យើងភាគច្រើនមិនមានប្រជាជនទេពីមុនមកតែបន្ទាប់ពីបានគោលការណ៍បន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនទៅឈូសឆាយកន្លែងដាំជួនកាលក៏យើញមានបងប្អូនមកពី តំបន់ផ្សេងគាត់ទៅ ទន្ទានយកដីនេះតែ ម្តងក៏ប៉ុន្តែខ្ញុំក៏ទទួលស្គាល់ដែរថាការគូសរបស់យើងនេះតាមពិតទៅ យើងក៏បានដឹងថាមានភូមិនៅក្បែរៗនោះ ហើយយើងក៏បានធ្វើការម៉ត់ចត់ដែរជាមួយក្រុមហ៊ុនឱ្យគាត់អនុវត្តនូវគោលនយោបាយស្បែកខ្លាបើប៉ះនៅភូមិគឺយើងឃ្វៀលចោលកន្លែងនោះតែម្តង»។

គណបក្សគ្រប់គ្រងអំណាចបានបាត់បង់អាសនៈអស់ចំនួន២២ក្រោយពីការបោះឆ្នោតជាតិខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៣បើទោះបីជាខិតខំប្រឹងប្រែងដោះស្រាយវិបត្តិដីធ្លីដែលបានរួតរឹតតាំងពីទីក្រុងរហូតដល់ជនបទក៏ដោយ។

លោករដ្ឋមន្ត្រីសាយ សំអាល់ ក៏បានបញ្ជាក់បន្ថែមពីការប្តេជ្ញារបស់លោកក្នុងការដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លី នេះថា៖

«រឿងនេះតាំងពីមុនបោះឆ្នោតមកម្ល៉េះតាមរយៈចលនាយុវជនយើងក្នុងគោលនយោបាយចាស់សកម្មភាពថ្មី របស់យើងគឺយើងបានអនុវត្តតាំងពីមុនបោះឆ្នោតមកម្ល៉េះហើយនេះគឺជាការធ្វើជាបន្តបន្ទាប់ទៀតព្រោះរឿងនោះទោះបីយើងបានដោះស្រាយមួយចំនួនធំក៏ដោយក៏ប៉ុន្តែនៅបញ្ហាសេសសល់យើងត្រូវប្តេជ្ញាចិត្តតស៊ូដោះស្រាយបញ្ហានេះសង្ឃឹមថាបានចប់ចុះ»។

លោកសុភ័ក្រយល់ថាការគ្រប់គ្រងដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចឱ្យបានល្អគឺនឹងផ្តល់ផលប្រយោជន៍ទាំងសម្រាប់រដ្ឋនិងប្រជាពលរដ្ឋ។

យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក សុភ័ក្រយល់ឃើញថាការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចរយៈពេលដល់ទៅ៩៩ឆ្នាំគឺមានរយៈពេលយូរពេកដូច្នេះទាមទារឱ្យមានការសើរើពិនិត្យឡើងវិញលើគោលនយោបាយនេះ។ លោកយល់ថារយៈពេលដែលយូរបំផុតគឺមិនត្រូវលើសពី៤០ឆ្នាំទេជាពិសេសដីដែលនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាង។

«ដីនៅតាមព្រំដែនផងក៏ បញ្ហាហ្នឹងគឺយើងឯកភាពទាំងអស់គ្នាហើយថាគួរតែសើរើពិនិត្យមើលឡើងវិញនៅក្នុងរឿងហ្នឹងបើមិនអញ្ចឹងទេទៅថ្ងៃក្រោយទៅអាចទៅ ជារឿងនយោបាយធ្ងន់ធ្ងរមិនមែនតែនៅ ក្នុងស្រុកទេសយើងទេអាចនឹងប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិរវាងយើងនិងប្រទេសជិតខាង»។

លោកក៏បានបញ្ជាក់ដែរថារដ្ឋាភិបាលត្រូវតែពិនិត្យមើលក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចដែលបានទទួលដីព្រៃយកទៅអភិវឌ្ឍន៍ប៉ុន្តែមិនបានធ្វើសកម្មភាពត្រូវពិនិត្យថាក្នុងពេលនោះមានធ្វើឱ្យបាត់ដើមឈើប្រណិតឬយ៉ាងណាមុននឹងទទួលយកតំបន់ទាំងនោះ មកវិញហើយបើឃើញមានការបាត់បង់ឈើគឺត្រូវបង់សងមករដ្ឋាភិបាលវិញ៕

តើលោកអ្នកដឹងអ្វីខ្លះ អំពី «សេតវិមាន» របស់អាមេរិក?

តើអ្នកដឹងអ្វីខ្លះ អំពី «សេតវិមាន» របស់អាមេរិក?ប្រភព៖ smithsonianmag.com

ទំហំ និង លក្ខណៈទូទៅ
-មាន ៦ ជាន់ (រាប់ទាំង ជាន់ក្រោមដីចំនួន២ទៀត)
-បន្ទប់ទូទៅមានសរុប ១៣២ ហើយបន្ទប់គេងចំនួន ៣៥
-មាន ៤១២ បង្អួច
-មានទ្វាប្រមាណ ១៤៧
-មានជណ្ដើរយន្តចំនួន ៣

ដំណើរការសាងសង់
សេតវិមាន គឺជា ទីកន្លែងដែលប្រធានាធិបតីរបស់អាមេរិក ស្នាក់នៅក្រោយពេលជាប់ឆ្នោត។ អគារនេះ ត្រូវបាន គេកសាងឡើងនៅ ថ្ងៃទី ១៣ ខែ តុលា ឆ្នាំ ១៧៩២ នៅក្នុងទីក្រុង វ៉ាស៊ីងតោនរបស់អាមេរិក ហើយគិតរហូតមកទល់នឹងពេលនេះ មានអាយុកាល ២២២ ឆ្នាំហើយ។ ចំពោះទីតាំងវិញ គឺត្រូវបានជ្រើសរើសដោយផ្ទាល់ ពីលោក George Washington ប្រធានាធិបតីទី១ របស់អាមេរិក ហើយ លោក James Hoban ជាស្ថាបត្យករ។

ឈ្មោះសំណង់
ដំបូងឡើយ អគារនេះ ត្រូវបាន មនុស្សភាគច្រើន ហៅថា «វាំងរបស់ប្រធានាធិបតី ( Presidential Palace) » ឬ «ប្រាសាទរបស់ប្រធានាធិបតី (President's Castle)» ។ ប៉ុន្តែរហូតដល់ឆ្នាំ ១៩០១ លោក Theodore Roosevelt បានហៅឈ្មោះអគារនេះជាផ្លូវការថា «សេតវិមាន (White house)»។ ចាប់តាំងពីពេលនោះ មកឈ្មោះនេះ ត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ និង មិនមានការផ្លាស់ប្តូរទៀតទេ។

ប្រធានាធិបតីដំបូងដែលស្នាក់នៅក្នុងសេតវិមាន
ថ្វីត្បិតតែ លោក George Washington ប្រធានាធិបតីទី១ របស់អាមេរិក គឺជាអ្នកផ្តើមគំនិតសម្រេចឲ្យមានការសាងសង់សេតវិមាននេះក៏ដោយ ប៉ុន្តែ លោក មិនបានស្នាក់នៅនោះទេ ព្រោះ លោក កាន់ តំណែង ចាប់ពីឆ្នាំ ១៧៨៩ ដល់ ១៧៩៧ ចំណែក សេតវិមាននេះ កសាងឡើងចាប់ពីឆ្នាំ ១៧៩២ រហូតដល់ ឆ្នាំ ១៨០០ នៅមិនទាន់បញ្ចប់ការសាងសង់ទៀត។ ក្នុងឆ្នាំដដែលនោះ លោក John Adams ប្រធានាធិបតីទី ២ របស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានសម្រេចចិត្ត ចូលទៅស្នាក់នៅក្នុងអគារនោះ បើទោះបីជាផ្នែកខ្លះមិនទាន់បញ្ចប់ការសាងសង់ក្តី។ ដូច្នេះហើយ លោក John Adams បានក្លាយជា ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដំបូងបង្អស់ដែលបានទៅរស់នៅក្នុងសេតវិមាននេះ។

សេតវិមានក្នុងនៅពេលមានសង្គ្រាម
នៅពេលអាមេរិក មានសង្គ្រាមជាមួយនឹងចក្រភពអង់គ្លេស សេតវិមាន ត្រូវរងការបំផ្លាញយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ចក្រភពអង់គ្លេស បានបំផ្លាញសេតវិមាន ពោលគឺ នៅឆ្នាំ ១៩១២ ។ ក្រោយសង្គ្រាមបញ្ចប់ រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក បានចំណាយថវិកា និង ពេលវេលាជាច្រើនឆ្នាំ ដើម្បីជួសជុលសេតវិមាននេះឡើងវិញ។

ភាពទ្រុឌទ្រោម និង ការជួសជុលឡើងវិញ
ដោយសារតែ សេតវិមាននេះ មានអាយុកាលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយនោះ សភាពនៃសំណងអគារក៏មានលក្ខណៈទ្រុឌទ្រោមខ្លាំងណាស់ដែរ។ នៅឆ្នាំ ១៩៤៨ រដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសថា សំណងសេតវិមាននេះ អាចប្រឈមនឹងការដួលរលំ ដូច្នេះហើយ កាលនោះ លោក Harry Truman ដែលជាប្រធានាធិបតី ក៏ចាត់ចែងឲ្យមានការសាងសង់ និង ជួសជុលឡើងវិញជាបន្ទាន់ ដើម្បីបញ្ចៀសបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរ។ ចំពោះការចំណាយលើការជួសជុលនោះ គឺមានចំនួនសរុបប្រមាណ ៥, ៧ លានដុល្លារអាមេរិក៕

យុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចកូរ៉េខាងត្បូងត្រឹមតែប៉ុន្មានឆ្នាំក្លាយជាខ្លាអាស៊ី!

នៅពេលដែលគេនិយាយអំពីប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង គេនឹកឃើញដល់ម៉ាកយីហោផលិតផលល្បីៗ ដូចជាម៉ាក Hyndai , Daewoo , Samsung , LG , Hitachi ។ល។ ដែលសុទ្ធសឹងជាក្រុមហ៊ុនធំៗខ្នាតយក្ស និងល្បីជាអន្តរជាតិ។ កូរ៉េខាងត្បូងជាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើនឆាប់រហ័សខ្លាំង ពោលគឺក្នុងរយៈពេលត្រឹមពីដើមទសវត្សទី៦០ មកទល់នឹងទសវត្សទី៩០ កូរ៉េខាងត្បូងបានអភិវឌ្ឍខ្លួនពីប្រទេសក្រីក្របំផុត (កាលណោះប្រហាក់ប្រហែលនឹងប្រទេសនៅទ្វីបអាហ្វ្រិក) មកជាប្រទេសដែលមានខឿនសេដ្ឋកិច្ចរឹងមាំ និងរីកចម្រើនលើច្រើនវិស័យ រហូតដល់ជាប់ឈ្មោះជា «កូននាគអាស៊ី -little dragon» ឬ «ខ្លាអាស៊ី -Asian Tiger» និងជាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចធំលំដាប់ទី១២ ក្នុងលោក។

TheBNEWS សូមនាំប្រិយមិត្តអ្នកអាន មកស្វែងយល់អំពីប្រវត្តិសម័យទំនើបរបស់ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង ដោយផ្ដោតលើស្ថានភាពអតីតកាលក្រោយសង្គ្រាមកូរ៉េ (Korean War) ទៅទល់នឹងដំណាក់កាលស្ដារសេដ្ឋកិច្ច រហូតក្លាយជាប្រទេសរីកចម្រើនលើច្រើនវិស័យដូចសព្វថ្ងៃ។

ទិន្នន័យសង្ខេបអំពីប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង
ឈ្មោះជាផ្លូវការ សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ (Republic of Korea)
ប្រជាពលរដ្ឋសរុប ជាង ៥០ លាននាក់
របបនយោបាយ របបប្រជាធិបតេយ្យ បែបសាធារណរដ្ឋនិយម (ប្រធានាធិបតីជាប្រមុខរដ្ឋ)
ទំហំសេដ្ឋកិច្ច ១៣០៥ ពាន់លានដុល្លារ (មួយពាន់បីរយប្រាំពាន់លានដុល្លារ)
ចំណូលសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ៗ ២៥ ៩៧៧ ដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ
ផ្ទៃដីសរុប ១០០ ២១០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ (ជាងដប់ម៉ឺន)
រដ្ឋធានី សេអ៊ូល
ចូលជាសមាជិកពេញសិទ្ធិនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ១៧ កញ្ញា ១៩៩១
ស្ថិតក្រោមអាណានិគមជប៉ុន ពីឆ្នាំ១៩១០ - ១៩៣៥

ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចកូរ៉េខាងត្បូងក្រោយសង្គ្រាមកូរ៉េ
ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងធ្លាប់ហែលឆ្លងស្ថានភាពពិបាកវេទនាខ្លាំង ទម្រាំមានថ្ងៃនេះ ពោលគឺធ្លាប់ស្ថិតក្រោមអាណានិគមជប៉ុន ពីឆ្នាំ១៩១០ -១៩៤៥ និងឆ្លងកាត់សង្គ្រាមកូរ៉េ ពីឆ្នាំ១៩៥០ - ១៩៥៣។ ក្រោយសង្គ្រាមកូរ៉េ ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពតោកយ៉ាក និងខ្វះខាតសព្វគ្រប់ ម៉្យាងធនធានមនុស្សក៏គ្មាន (ប្រជាពលរដ្ឋកាលណោះ ៧៨% មិនបានរៀនសូត្រចេះដឹង ព្រោះជប៉ុនបង្ខំឲ្យរៀនភាសាជប៉ុន ម៉្លោះហើយ អ្នកដែលអាចចេះភាសាកូរ៉េ គឺរៀនដោយលួចលាក់) និងម៉្យាងទៀត ទោះខ្វះខាត ក៏ត្រូវចំណាយច្រើនលើវិស័យការពារជាតិថែមទៀត។

ក្រោយមក ប្រទេសនេះបានអភិវឌ្ឍខ្លាំងលើវិស័យអប់រំ និងវិស័យបណ្ដុះបណ្ដាលធនធានមនុស្ស ដោយរដ្ឋាភិបាលបានចំណាយប្រាក់យ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់លើវិស័យអប់រំ និងបណ្ដុះបណ្ដាលធនធានមនុស្ស (ក្រោយសង្គ្រាមកូរ៉េ រដ្ឋបានប្រើប្រាស់ថវិកា យ៉ាងច្រើនលើសលប់ នៃថវិកាជាតិ ដើម្បីវិនិយោគលើវិស័យអប់រំ ដោយបញ្ជូនយុវជនក្មេងៗ ទៅសិក្សានៅប្រទេសដែលមានវិស័យអប់រំខ្ពស់ ដើម្បីពេលគេរៀនចប់ ត្រូវវិលត្រឡប់ទៅជួយអភិវឌ្ឍ និងស្ដារសេដ្ឋកិច្ចជាតិឡើងវិញ)។

អ្វីដែលកូរ៉េខាងត្បូងត្រូវការបំផុតដើម្បីយកទៅដោះស្រាយបញ្ហា គឺជំនួយថវិកាពីក្រៅប្រទេសសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់វិស័យការពារជាតិ និងរ៉ាប់រងថ្លៃចំណាយផ្សេងៗ។ ជំនួយពីក្រៅប្រទេសមានចំណែក៣០% នៃខ្ទង់ថវិកាជាតិសរុបក្នុងមួយឆ្នាំៗ ហើយនៅឆ្នាំ១៩៥៦ ជំនួយបរទេសមានចំណែក ជាង ៥៨% នៃថវិកាជាតិសរុប និងធ្លាក់មកនៅ៣៨% នៃខ្ទង់ថវិកាជាតិសរុបនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៦០។

អាស្រ័យដោយសារកូរ៉េខាងត្បូងខ្សត់ធនធានធម្មជាតិ ហើយត្រូវចំណាយលើវិស័យការពារជាតិយ៉ាងច្រើនក្រាស់ក្រែលផងនោះ ធ្វើឲ្យអតិផរណា ហក់ឡើងខ្ពស់ (តម្លៃសាច់ប្រាក់ចុះថោក ធៀបនឹងទំនិញនៅលើទីផ្សារ)។ រដ្ឋាភិបាលព្យាយាមអភិវឌ្ឍវិស័យឧស្សាហកម្ម ដោយបង្កើនការផលិតថាមពលអគ្គិសនី និងវិស័យវាយនភ័ណ្ឌ និងស៊ីម៉ង់។ ដើម្បីកាត់បន្ថយវត្ថុធាតុសម្រាប់នាំចូលពីក្រៅស្រុក វត្ថុធាតុសំខាន់ៗដូចជា ជីកសិកម្ម និងដែកថែបអាចផលិតខ្លួនឯងបាន។ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៥៨ វិស័យឧស្សាហកម្មរីកលូតលាស់ ១៤% ប្រចាំឆ្នាំ។

ដំណាក់កាលរីកលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ចពីឆ្នាំ១៩៦០ ដល់ឆ្នាំ១៩៨៥
កូរ៉េខាងត្បូងចាប់ផ្ដើមរីកចម្រើនខ្លាំង នៅសម័យដែលលោក Park Chung Hee កាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូងពីឆ្នាំ ១៩៦២ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩។ កត្តាដែលធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចកូរ៉េខាងត្បូងរីកលូតលាស់រដ្ឋាភិបាលវិនិយោគប្រាក់យ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់លើវិស័យអប់រំ និងការបណ្ដុះបណ្ដាលធនធានមនុស្ស។ ដូចនេះ កូរ៉េខាងត្បូង បានត្រៀមធនធានមនុស្សប្រកបដោយជំនាញខ្ពស់រួចជាស្រេច ដើម្បីរង់ចាំស្វាគមន៍វិនិយោគិនពីក្រៅស្រុក ចូលទៅបណ្ដាក់ទុនរកស៊ី។

រដ្ឋាភិបាលដើរកៀងគរវិនិយោគិនពីក្រៅប្រទេស ឲ្យទៅបណ្ដាក់ទុននៅកូរ៉េខាងត្បូង ហើយបញ្ចូលអ្នកបច្ចេកទេសកូរ៉េខាងត្បូងឲ្យទទួលបានបទពិសោធន៍ ខាងវិស័យឧស្សាហកម្ម និងបច្ចេកវិទ្យា បន្ថែមពីលើចំណេះដឹងដែលគេបានរៀនចេះពីសាលា។ លុះវិនិយោគិនត្រឡប់ទៅស្រុកគេវិញ កូរ៉េខាងត្បូងទទួលបានបទពិសោធន៍ច្រើនគ្រប់គ្រាន់ អាចបើករោងចក្រសហគ្រាសតូចធំ ដោយខ្លួនឯងជាបណ្ដើរៗ និងបន្តដំណើរការរោងចក្រឧស្សាហកម្មដោយខ្លួនឯង។

កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកូរ៉េខាងត្បូង បានជារីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័ស អាស្រ័យមួយផ្នែកដោយសារ
១-នយោបាយជំរុញសម្ទុះកំណើន «ឧស្សាហកម្មដោយផ្ដោតលើការនាំចេញ -export-oriented industries» ២-និងមួយផ្នែកទៀត ដោយសារកូរ៉េខាងត្បូងបានវិនិយោគយ៉ាងសម្បើមលើសលប់លើវិស័យអប់រំ និងធនធានមនុស្ស (រដ្ឋចំណាយ ១៥% នៃខ្ទង់ថវិកាជាតិសម្រាប់វិស័យអប់រំ - គឺច្រើនជាងប្រទេសណាទាំងអស់ក្នុងពិភពលោក) ៣-កូរ៉េខាងត្បូងសម្បូរកម្លាំងពលកម្ម និងជាកម្លាំងពលកម្មដែលមានជំនាញខ្ពស់យកតែមែនទែន (ដូចនេះ អ្នកវិនិយោគ ដែលទៅបើករោងចក្រ ឬក្រុមហ៊ុននៅកូរ៉េខាងត្បូង មិនចាំបាច់ជួលមនុស្សពីក្រៅទៅធ្វើការទេ គឺកូរ៉េមានមួយគ្រប់គ្រឿងមិនឲ្យខ្វះ) ៤-រដ្ឋាភិបាលអនុវត្តនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចមួយបែប គឺរដ្ឋនិងឯកជន ធ្វើការជាមួយគ្នា ដើម្បីរដ្ឋាភិបាលជួយសម្រួលដល់វិស័យឯកជន ក្នុងករណីលើសលស់ ឬខ្វះខាតត្រង់ចំណុចណា (នយោបាយរដ្ឋធ្វើអន្តរាគមន៍ក្នុងវិស័យឯកជន -state intervention economy)។ រដ្ឋាភិបាលបានត្រួតពិនិត្យយ៉ាងដិតដល់ក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្ម និងត្រៀមខ្លួនជួយក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មខ្នាតយក្ស (corporate conglomerate)។

ឧស្សាហកម្មដែលរដ្ឋាភិបាលអភិវឌ្ឍ ចែកចេញជាបីដំណាក់កាល
១-ដំណាក់កាលអភិវឌ្ឍលើឧស្សាហកម្មធុនស្រាល ក្នុងវិស័យវាយនភ័ណ្ឌ និងឧស្សាហកម្មធុនស្រាល ២-ហើយបន្ទាប់មក នៅក្នុងទសវត្សទី៧០ បានអភិវឌ្ឍមួយកម្រិតទៀត ដល់ឧស្សាហកម្មធុនធ្ងន់ដូចជា ការផលិតដែកសរសៃ ដែកថែប និងសារធាតុគីមី សម្រាប់បម្រើក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្ម និង ៣-ដំណាក់កាលទីបី គឺអភិវឌ្ឍលើវិស័យឧស្សាហកម្មដែលប្រើបច្ចេកវិទ្យាជាន់ខ្ពស់ (high-tech industry) ដូចជារោងចក្រគ្រឿងរថយន្ត និងដំឡើងរថយន្ត រោងចក្រផលិតគ្រឿងអេឡិចត្រូនិក និងគ្រឿងបរិក្ខារអគ្គិសនី និងបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន៕

លោកអ្នកដឹងអ្វីខ្លះពីម៉ាកាវតំបន់ដំណើរការល្បែងស៊ីសងធំផុតលេខក្នុងលោក?

ម៉ាកាវជាដែនដីរបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនតាមគោលការណ៍ «ប្រទេសមួយអនុវត្តប្រព័ន្ធនយោបាយពីរ»។ ម៉ាកាវស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋាភិបាលព័រទុយហ្កាល់អស់រយៈពេលបួនរយឆ្នាំ។ មានប្រជាពលរដ្ឋសរុបជាង៦២ម៉ឺននាក់។ មានព្រំប្រទល់ ភាគខាងជើងជាប់នឹងខេត្តក្វាងទុង ភាគខាងកើតជាប់នឹង «សមុទ្រចិនខាងត្បូង»។

ឈ្មោះជាផ្លូវការ តំបន់រដ្ឋបាលពិសេសម៉ាកាវ (Macau Special Administrative Region)
ប្រជាពលរដ្ឋសរុប ជាង ៦២ ម៉ឺននាក់
ផ្ទៃដីសរុប ២៨,២ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ (ជាង៥គីឡូបួនជ្រុង)(ប្រភពខ្លះថា ៣១,៣ - ខ្លះថា ២៩,៥ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ)
ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ព័រទុយហ្កាល់ ពីឆ្នាំ ១៥៥៥ ដល់ឆ្នាំ១៩៩៩
ប្រភពចំណូលសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច ចំណូលពីការប្រមូលពន្ធ និងចំណូលពីវិស័យផ្សេងៗ មានចំណែក ៣៧,៦% នៃចំណូលសរុប

ប្រវត្តិនៃការគ្រប់គ្រងពីព័រទុយហ្កាល់ និងការប្រគល់ទៅឲ្យចិនវិញ
ទីក្រុងម៉ាកាវស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋាភិបាលព័រទុយហ្កាល់ចាប់ពីពាក់កណ្ដាលទសវត្សទី១៦ ទៅទល់នឹងឆ្នាំ១៩៩៩។ ឈ្មួញជនជាតិព័រទុយហ្កាល់បានទៅដល់ទីក្រុងម៉ាកាវដំបូងបំផុតកាលពីចន្លោះឆ្នាំ ១៥៥០-១៥៥៩។ នៅក្នុងឆ្នាំ១៥៥៧ រាជការមីង (Ming Dynasty) បានជួលដែនដីម៉ាកាវទៅឲ្យឈ្មួញព័រទុយហ្កាល់សម្រាប់ធ្វើជាកំពង់ផែពាណិជ្ជកម្ម (trading port)។ ព័រទុយហ្កាល់គ្រប់គ្រងទីក្រុងម៉ាកាវ ដោយអនុវត្តតាមច្បាប់របស់រាជការចិនកាលសម័យនោះ ទៅទល់នឹងឆ្នាំ១៨៨៧។ ចាប់ពីឆ្នាំ១៨៨៧ តមក ព័រទុយហ្កាល់បានដាក់ម៉ាកាវ ជាដែនអាណានិគមរបស់ខ្លួន។ នៅឆ្នាំ១៩៩៩ រដ្ឋាភិបាលព័រទុយហ្កាល់បានប្រគល់ម៉ាកាវទៅឲ្យប្រទេសចិនវិញ។

យោងតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមរវាងសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិននិងរដ្ឋាភិបាលព័រទុយហ្កាល់ ទីក្រុងម៉ាកាវបន្ទាប់ពីការប្រគល់ឲ្យចិនហើយ ក៏នៅតែជាតំបន់ស្វ័យយ័ត (មានសិទ្ធិចាត់ចែងកិច្ចការរដ្ឋបាលដោយខ្លួនឯង) យ៉ាងហោចណាស់រហូតដល់ឆ្នាំ ២០៤៩ ខាងមុខ (ដល់ពេលហ្នុងចាំគិតតទៅទៀត)។

អនុលោមតាមគោលការណ៍ «ប្រទេសមួយ អនុវត្តប្រព័ន្ធនយោបាយពីរ -One Country, Two Systems» សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនមានកាតព្វកិច្ចគាំពារទីក្រុងម៉ាកាវផ្នែកវិស័យការពារជាតិ និងមានតួនាទីផ្នែកកិច្ចការបរទេស (ប្រទេសខាងក្រៅចង់ទំនាក់ទំនងខាងនយោបាយអ្វីមួយ ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាម៉ាកាវ ត្រូវទាក់ទងជាមួយចិនប្រជាមានិត) (ប្រភព: សព្វវចនាធិប្បាយ Wikipedia)

អំពីវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ទេសចរណ៍ និងកាស៊ីណូ
ម៉ាកាវស្ថិតក្នុងចំណោមតំបន់ដែលមានផលិតផលសរុបក្នុងស្រុកខ្ពស់ផុតលេខក្នុងពិភពលោក គិតតាមយុគភាពនៃអំណាចទិញ ឆ្នាំ២០១៣ ហើយក្លាយជាតំបន់ដំណើរការល្បែងស៊ីសង ធំផុតលេខក្នុងលោកកាលពីឆ្នាំ២០០៦ គឺវ៉ាដាច់ទីក្រុងឡាស់វេហ្កាស់របស់អាមេរិកទៅទៀត។ អំពីអាយុកាលរស់នៅជាមធ្យមរបស់ពលរដ្ឋ គឺម៉ាកាវជាប់ចំណាត់លេខពីរពិភពលោកបន្ទាប់ពីប្រទេសជប៉ុន។

វិស័យសេដ្ឋកិច្ចរបស់ទីក្រុងម៉ាកាវ គឺមួយផ្នែកធំបានចំណូលមកពីវិស័យសេវាកម្ម ដោយក្នុងនោះ វិស័យនេះបានច្បាមយក ៧៥% នៃកម្លាំងពលកម្ម (ផ្ដល់កន្លែងការងារ ៧៥%)។ ដើម្បីស្រូបទាញប្រាក់ចំណូលសម្រាប់អភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ រដ្ឋាភិបាលព័រទុយហ្កាល់បានសម្រេចដាក់វិស័យលេងល្បែងស៊ីសងជាអំពើស្របច្បាប់តាំងតែពីឆ្នាំ១៨៥០។

ល្បែងស៊ីសងនៅទីក្រុងម៉ាកាវមានបួនប្រភេទសំខាន់ៗគឺ ១- ប្រភេទល្បែងលេងនៅក្នុងកាស៊ីណូតែម្ដង – ២- ប្រភេទល្បែងប្រណាំងសេះ (horse racing) និង ប្រណាំងឆ្កែ (greyhound racing)- ៣- ការភ្នាល់ពិន្ទុកីឡា (ភ្នាល់បាល់ ឬចាក់បាល់) និង ៤- ឆ្នោតកន្ទុយលេខ (lotteries)។ នាពេលបច្ចុប្បន្ន ម៉ាកាវមិនផ្ដល់សិទ្ធិ ឬផ្ដល់អាជ្ញាប័ណ្ណទៅឲ្យស្ថាប័នរកស៊ីខាងល្បែងស៊ីសងតាមអ៊ីនធើណិតទេ (online gambling)។

ភ្ញៀវទេសចរទៅកម្សាន្តនៅទីក្រុងម៉ាកាវ ភាគច្រើនជាជនជាតិចិនដីគោក និងមួយភ្ញៀវមួយផ្នែកទៀតអញ្ជើញទៅពីទីក្រុងហុកកុង។ កាលពីឆ្នាំ២០១៣ ភ្ញៀវទៅកម្សាន្តនៅទីក្រុងម៉ាកាវមានចំនួនសរុបជាង ២៩ លាននាក់ (កើនលើសឆ្នាំ២០១២ ចំនួន ៤%) ក្នុងនោះ ៦,៧ លាននាក់ទៅពីហុងកុង និងមួយលាននាក់ទៅពីតៃវ៉ាន់៕

កម្ពុជា-ថៃ អនុម័តគម្រោងស្ពានផ្លូវដែកតភ្ជាប់ច្រករបៀងសេដ្ឋកិច្ចនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសកម្ពុជា

រូបតំណាងប្រភព៖ http://www.railpictures.net

គណៈរដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងព្រះរាជាណាចក្រថៃ បានអនុម័តគម្រោងស្ពានផ្លូវដែករវាងប្រទេសកម្ពុជា និងថៃ ដើម្បីសម្រេចបាននូវការតភ្ជាប់ច្រករបៀងសេដ្ឋកិច្ចនៅភាគខាងត្បូងប្រទេស។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយរបស់គេហទំព័រក្នុងស្រុករបស់ថៃ។

គណៈរដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសទាំងពីរ បានអនុម័តនូវគោលការណ៍នៃការស្ថាបនាស្ពានផ្លូវដែកកម្ពុជា-ថៃ ដូចដែលបានស្នើឡើងដោយក្រសួងដឹកជញ្ជូនថៃ (MOT) ក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែតុលានេះ។

ក្រសួងដឹកជញ្ជូនថៃ (MOT) បានស្នើទៅគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ថៃ ថៃថាខ្លួនមានការប្ដេជ្ញាចិត្តដើម្បីស្ថាបនាស្ពានផ្លូវដែកអារ៉ានីយ៉ាផ្រាថេត-ខ្លុងឡឹក (Aranya Prathet - Khlong Leuk) និងស្ពានផ្លូវដែកកម្ពុជា-ថៃ ខណៈដែលទំនាក់ទំនងមិត្តភាពរវាងប្រទេសកម្ពុជា-ថៃកាន់តែប្រសើរឡើង។ ស្ពានផ្លូវដែកនេះ ក៏នឹងជួយសម្រួលដល់ប្រតិបត្តិការនៃការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរវាងប្រទេសទាំងពីរ និងសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន នៅឆ្នាំ ២០១៥ផងដែរ។

ក្រសួងដឹកជញ្ជូនថៃ (MOT) ផ្លូវរថភ្លើងរដ្ឋរបស់ថៃ (SRT) និងក្រសួងការបរទេស ថៃ(MFA) បច្ចុប្បន្ន ត្រូវបានតែងតាំងក្នុងក្របខណ្ឌនៃការធ្វើទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីកាត់បន្ថយរាល់ឧបសគ្គណាមួយដែលកើតឡើងក្នុងតំបន់ព្រំដែន។

ការសាងសងស្ពានថ្មីនេះ នឹងជួយបំពេញនូវបណ្តាញដឹកជញ្ជូននៃច្រករបៀងសេដ្ឋកិច្ច ភាគខាងត្បូង ដែលនឹងអាចជួយសម្រួលដល់ការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ ទេសចរណ៍ និងការដឹកជញ្ជូនអ្នកដំណើរ។

ដោយឡែក ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃមកកម្ពុជា កាលពីម្សិលមិញ លោកឧត្ដមសេនីយ៍ថាណៈសាក់ ប៉ាទិម៉ាប្រាកន រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសថៃក៏បានជួបពិភាក្សាជាមួយសមភាគីកម្ពុជាគឺ ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីហោ ណាំហុងផងដែរ ដោយកិច្ចពិភាក្សាផ្តោតលើការដោះស្រាយជម្លោះនៅតាម ព្រំដែននិងការបើកច្រកព្រំដែនចំនួន៤ ដូចជាច្រកអានសេះ ច្រកភ្នំដី ច្រកថ្មដា និងច្រកជប់គគីរ៕

អ្នកស្រាវជ្រាវអះអាងថា ១០០ឆ្នាំទៀតប្រទេសជប៉ុននឹងរលាយបាត់រូបពីផែនដី ដោយសារផ្ទុះភ្នំភ្លើង និងរញ្ជួយដី!

ប្រទេសជប៉ុនឧស្សាហ៍កើនមានបន្ទុះភ្នំភ្លើងប្រភព៖ science.com , abduzeedo.com

នាមួយរយឆ្នាំខាងមុខនេះ ប្រទេសជប៉ុនទាំងមូលនឹងត្រូវបានបំផ្លាញខ្ទេចគ្មានសល់ដោយភ្នំភ្លើងផ្ទុះយ៉ាងគំហុកបំផុត មិនធ្លាប់មាន។ នេះមិនមែនជាការនិយាយឲ្យតែរួចពីមាត់ទេ ប៉ុន្តែជាការសន្និដ្ឋានបានមកពីការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ដែលធ្វើឡើងដោយសាស្ត្រាចារ្យជនជាតិជប៉ុនតែម្ដង។ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនៅសាកលវិទ្យាល័យកូបេ (Kobe University) ប្រទេសជប៉ុន បានឲ្យដឹងថា នៅប្រទេសជប៉ុនមានភ្នំភ្លើងរស់ដែលមិនទាន់បញ្ចេញសកម្មភាពចំនួនមួយរយកន្លែង ដូចនេះ ប្រសិនបើភ្នំភ្លើងទាំងនេះផ្ទុះឡើង នឹងគម្រាមកំហែងជីវិតមនុស្ស ១២៧ លាននាក់។

សាស្ត្រាចារ្យ យ៉ូស៊ីយ៉ូគីតាតស៊ូមី (Yoshiyuki Tatsumi) និងសាស្ត្រាចារ្យរង កេកូស៊ុយហ្ស៊ុយគី (Keiko Suzuki) បានចុះទៅពិនិត្យដោយផ្ទាល់ដល់រណ្ដៅភ្នំភ្លើងមួយកន្លែងនៅកោះគ្យូស៊ូ (Kyushu Island)។ អស់លោកសន្និដ្ឋានថា គ្រាន់តែភ្នំភ្លើងនេះតែមួយ ប្រសិនបើផ្ទុះឡើង នឹងបណ្ដាលឲ្យមនុស្សស្លាប់ជាងប្រាំពីរលាននាក់ឯណោះ។ មិនត្រឹមប៉ុណ្ណឹង កំអែភ្នំភ្លើងជាផេះដែលបានហុយឡើងទៅក្នុងអាកាស នឹងបង្កជាចំហាយពុលពេញស្រទាប់បរិយាកាសនៅលើកោះហុងស៊ូ (Hongsu) ហើយធ្វើឲ្យអ្នករស់នៅលើកោះនោះទាំងអស់រកអុកស៊ីហ្សែនដកដង្ហើមគ្មាន។

សាស្ត្រាចារ្យទាំងពីររូបនៅបានបង្ហាញលទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវស្ដីពីទីក្រុងកូបេ ដែលអាចកើតមានគ្រោះរញ្ជួយដីក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំមហិមា នាសាមសិបឆ្នាំខាងមុខ។ លោកថាអ្វីដែលគ្រោះថ្នាក់បំផុត គឺភ្នំភ្លើងផ្ទុះដោយគ្មានផ្ដល់សញ្ញាអ្វីទាំងអស់ តួយ៉ាងដូចជាភ្នំភ្លើងអុនតាកេ (Ontake) ដែលបានផ្ទុះកន្លងមកហើយបណ្ដាលឲ្យអ្នកឡើងទៅលើភ្នំស្លាប់ហាសិបនាក់។

មានរបាយការណ៍បង្ហាញថាមានចលនារលករញ្ជួយនៅតំបន់ភ្នំភ្លើងច្រើនកន្លែងទូទាំងប្រទេសជប៉ុននាពេលបច្ចុប្បន្ន ហើយភ្នំភ្លើងដែលគ្រោះថ្នាក់គឺស្ថិតនៅចម្ងាយតែ៦៤គីឡូម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះពីរោងចក្រអគ្គិសនីដើរដោយថាមពលបរមាណូ។ ខាងលើនេះជាសេចក្ដីសន្និដ្ឋានបញ្ចប់ការស្រាវជ្រាវរបស់សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកផែនដីវិទ្យាទាំងពីររូបខាងលើ ដោយអស់លោកបានអះអាងថានេះមិនមែនជាការនិយាយបំផ្លើស ឬបំប៉ោងសភាពការណ៍អ្វីនោះទេ ប៉ុន្តែបានមកពីការសិក្សាស្រាវជ្រាវ។ អស់លោកបន្តទៀតថាលទ្ធភាពដែលថាបាតុភូតភ្នំភ្លើងផ្ទុះនិងរញ្ជួយដីទូទាំងប្រទេសជប៉ុននោះ គឺមានភាគរយតិចមែនទែនត្រឹមតែមួយភាគរយប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែគេក៏មិនត្រូវមើលស្រាលនោះដែរ។

ខាងលើនេះជាសេចក្ដីសន្និដ្ឋានរបស់សាស្ត្រាចារ្យទាំងពីររូប ហើយត្រូវបានសារព័ត៌មានល្បីៗចុះផ្សាយព្រោងព្រាត ប៉ុន្តែថាតើអំណះអំណាងនេះត្រូវបានអ្នកសិក្សាដទៃទៀតអាចទទួលយកបាន ឬយ៉ាងណា វាជារឿងផ្សេង ព្រោះមានពីរករណីកើតឡើង គឺទីមួយ តើបន្ទុះភ្នំភ្លើង និងរញ្ជួយផែនដីដែលអស់លោកអះអាងនោះ កើតមែន ឬទេ? ហើយប្រសិនបើកើតឡើងមែន តើទំហំនៃការខូចខាតពិតជាធំធេងដូចការអះអាងឬយ៉ាងណា? ដូចនេះ សូមអស់លោកអ្នកអានកុំមានការភ្ញាក់ផ្អើលធ្វើអ្វី ព្រោះវាអាចជាការពិត ឬមិនពិត ព្រោះសូម្បីតែអស់លោកទាំងពីររូប ក៏សន្និដ្ឋានថាលទ្ធភាពដែលកើតមហន្តរាយដល់ថ្នាក់ហ្នឹងគឺតិចណាស់ ត្រឹមមួយភាគរយប៉ុណ្ណោះ៕

កំណត់សម្គាល់ : ភ្នំភ្លើងនៅប្រទេសជប៉ុនមានចំនួនជាង ៤៥២។ ក្រៅពីនោះ ជប៉ុនជាប្រទេសដែលឧស្សាហ៍កើតមានគ្រោះរញ្ជួយដីញឹកញាប់បំផុត ព្រោះស្ថិតនៅលើស្រទាប់ផែនដីស្ដើង ហេតុនេះហើយបានជាប្រឈមនឹងគ្រោះរញ្ជួយដី និងភ្នំភ្លើងផ្ទុះ។ ចំណោមគ្រោះរញ្ជួយដីទូទាំងពិភពលោក គឺ៩០% កើតមាននៅជប៉ុន។

តាមពិត ផែនដីនេះមិនមែនតាន់ទេ គឺប្រហោងក្នុង។ សម្បកផែនដីមានកម្រាស់ត្រឹម ៥០-៧០ គីឡូម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះហើយស្នូលផែនដីសុទ្ធតែភ្លើងឆេះនិងល្បាយលោហធាតុរាវ ដែលកំពុងពុះក្នុងកម្ដៅរាប់ពាន់អង្សា។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រសន្និដ្ឋានថា ភ្នំភ្លើង មុនដំបូងជាដីរាបធម្មតាប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែដោយសារកំអែភ្នំភ្លើងដែលព្រួសចេញល្បាយរាវពីក្នុងផែនដីហើយគលើគ្នាច្រើនទៅៗ ក៏ក្លាយជាភ្នំតែម្ដង៕

Wednesday, October 29, 2014

ត្បូងដ៏មានតម្លៃ និងកម្របំផុតទាំង ១០ប្រភេទនៅក្នុងពិភពលោក

ដូចមិត្តអ្នកអានធ្លាប់បានដឹងរួចទៅហើយថា ត្បូងជាវត្ថុមានតម្លៃជាងគេ។ ត្បូងពេជ្រមានតម្លៃមិនដូចគ្នាទេ។ តម្លៃរបស់វាខុសគ្នាអាស្រ័យលើកត្តាជាច្រើនរួមមានភាពកម្រ គុណភាព និងសោភណភាពរបស់វា។ ខាងក្រោមនេះ គឺជាត្បូងពេជ្រមានតម្លៃទាំង ១០ក្នុងលោក។

ត្បូង Tanzanite

ប្រភេទត្បូងនេះត្រូវបានគេរកឃើញនៅជើងភ្នំ Kilimanjaro នៅភាគខាងជើងប្រទេសតង់ហ្សានី។ ត្បូងនេះមានពន្លឺពណ៌ស្វាយខៀវចាំងផ្លេកមានតម្លៃខ្ពស់បំផុតហើយត្រូវបានគេរកឃើញក្នុងរយៈចន្លោះពេលពី ២០ទៅ៣០ឆ្នាំមុន។ រហូតមកដល់ពេលនេះ ត្បូងនេះនៅតែមានតម្លៃ និងជាទីប្រាថ្នារបស់មនុស្សមួយចំនួនដែលធ្លាប់ស្គាល់សោភណភាពរបស់វា។

ត្បូង Taaffeite (អានថា Tar-fite)

ត្បូងនេះត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះតាមត្បូងវិទូជាតិអូស្ត្រាលីលោក Richard Taaffe ដែលជាអ្នករកឃើញបំណែកថ្មដែលគេកាត់ និងដុសខាត់រួចជាស្រេចកាលពីឆ្នាំ១៩៤៥។ ត្បូងប្រភេទនេះមានមិនសូវច្រើនទេ ដូច្នេះហើយបានជាធ្វើឲ្យត្បូងនេះក្លាយជាត្បូងដែលគេប្រាថ្នាចង់ទិញ។ ត្បូងនេះមានប្រភពចេញពីប្រទេសស្រីលង្កា និងតង់ហ្សានី។ រហូតមកពេលនោះ ត្បូង Taaffeite នៅតែជាប្រភេទត្បូងដ៏កម្រ និងមានតម្លៃបំផុតនៅក្នុងពិភពលោក។

ត្បូង Black Opal

ប្រភេទ Opal ដ៏កម្រនេះជាត្បូងរបស់ប្រទេសអូស្ត្រាលី។ ត្បូង Black Opal ក៏ជាប្រភេទត្បូងដ៏មានតម្លៃបំផុតមួយប្រភេទដែរ។ត្បូង Black Opal ស្ទើរតែទាំងអស់មានប្រភពចេញមកពីអណ្ដូងរ៉ែ Lightning Ridge នៅរដ្ឋញូវសៅវែល។ ដោយហេតុតែត្បូងមានពន្លឺខ្មៅចែងចាំង និងភាពកម្ររបស់វាទើបធ្វើឲ្យត្បូងនេះមានតម្លៃរហូតដល់ ២ ៣០០ដុល្លារក្នុងមួយការ៉ាត់។

ត្បូង Benitoite

ត្បូងនេះត្រូវបានរកឃើញនៅជិតទន្លេ San Benito នៅរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា ហើយមានពណ៌ខៀវលាយស្វាយជាប្រភេទត្បូងទីមួយដែលគេរកឃើញកាលពីឆ្នាំ១៩០៧។ ប្រភេទត្បូងស្រដៀងគ្នានេះក៏មាននៅរដ្ឋអាកាន់សាស់ និងប្រទេសជប៉ុនដែរ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះមានតែអណ្ដូងរ៉ែពាណិជ្ជកម្មមួយប៉ុណ្ណោះស្ថិតនៅក្នុងស្រុក San Benito រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា។ ត្បូងនេះជាត្បូងដែលមានការចង់បានពីឈ្មួញខ្លាំងបំផុត។ ត្បូង San Benito ត្រូវបានគេទិញយកទៅធ្វើជាគ្រឿងអលង្ការ។

ត្បូង Red Beryl

ត្បូង Red Beryl នេះគេអាចហៅម្យ៉ាងទៀតថា ត្បូង Scarlet ឬក៏ Bixbite ក៏បានដែរ។ ត្បូង Red Beryl ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងតំបន់ Utah និងរដ្ឋញូវម៉ិកស៊ីកូ ហើយមានតែអណ្ដូងរ៉ែពាណិជ្ជកម្មតែមួយគត់ត្រូវបានរកឃើញនៅតំបន់ភ្នំ Wah Wah នៃរដ្ឋ Utah។

ត្បូង Red Beryl នេះត្រូវគេចាត់ទុកថា ជាត្បូងមានតម្លៃថ្លៃជាងមាស ១០០០ដងទៅទៀតដាក់លក់ក្នុងតម្លៃជាង ២ ០០០ដុល្លារក្នុងមួយការ៉ាត់ ហើយអាចមានតម្លៃរហូតដល់ ១ម៉ឺនដុល្លារក្នុងមួយការ៉ាត់ក៏មានដែរអាស្រ័យទៅតាមគុណភាពរបស់វា។

ត្បូង Alexandrite

ត្បូងដ៏កម្រនេះត្រូវបានដាក់ឈ្មោះតាមបុរសជាតិរុស្ស៊ីម្នាក់គឺលោក Tsar Alexander II ហើយគេគិតថា ត្បូងនេះត្រូវបានគេជីករកឃើញបន្ទាប់ពីស្រទាប់រ៉ែដំបូងនៅឆ្នាំ១៨៣០នៅតំបន់ភ្នំ Ural ប្រទេសរុស្ស៊ី។ រ៉ែដ៏កម្រ និងមានតម្លៃនេះស្ទើរតែរីងស្ងួតអស់ហើយ។ ការរកឃើញប្រភពរ៉ែត្បូងនាពេលថ្មីៗនេះនៅប្រទេសប្រេស៊ីល អាហ្វ្រិកខាងកើត និងស្រីលង្កា បានធ្វើឲ្យត្បូងនេះវិលទៅរកទីផ្សារវិញ ប៉ុន្តែវានៅតែជាប្រភេទត្បូងដ៏មានតម្លៃបំផុតមួយនៅក្នុងពិភពលោកទេ។

ត្បូង Jadeite

ត្បូង Jadeite នេះស្ដាប់ទៅដូចជាពពួកត្បូងមានតម្លៃមធ្យមផ្សេងទៀតដែលគេស្គាល់មិនច្បាស់ថា «ត្បូង Jade» អ៊ីចឹងដែរ ប៉ុន្តែត្បូងដ៏កម្រមាននេះ មានតម្លៃជាងត្បូងប្រភេទមធ្យមជាច្រើនដងទៅទៀត។ វាកាន់តែមានតម្លៃថ្លៃ នៅពេលវាមានពន្លឺពណ៌បៃតងខ្លាំង។ ត្បូងនេះត្រូវរកឃើញកាលពីឆ្នាំ១៩៩៧ នៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។ ត្បូង Jadeite នេះអាចលក់បានតម្លៃរាប់លានដុល្លារក្នុងមួយការ៉ាត់នៅពេលគេច្នៃរួចហើយ។

ត្បូង Musgravite

ត្បូងនេះស្ថិតនៅក្នុងពពួកត្បូង Taaffeite ដែលមានពន្លៃពណ៌ប្រផេះលាយបៃតង និងពណ៌ស្វាយ។ ត្បូង Musgravite ត្រូវបានរកឃើញនៅឆ្នាំ១៩៦៧នៅដងភ្នំ Musgrave នៅភាគខាងត្បូងប្រទេសអូស្ត្រាលី ហើយថ្មីៗនេះ ចំនួនត្បូង Musgravite ត្រូវគេរកឃើញថាមានចំនួនតិចតួចនៅតំបន់គ្រីនឡេន តំបន់អង់តាក់ទិក ប្រទេសស្រីលង្កា ម៉ាដាហ្គាស្កា និងតង់ហ្សានី។ វាជាប្រភេទត្បូងកម្រ និងមានតម្លៃ ៣៥ ០០០ដុល្លារ ឬក៏ខ្ពស់ជាងនេះក្នុងមួយការ៉ាត់។

ត្បូង Painite

ត្បូងនេះត្រូវបានរកឃើញដោយអ្នកជីវវិទ្យាគឺលោក Arthur C.D. Paine ជាត្បូងមានពណ៌ត្នោតខុសពីធម្មតានៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។ ត្បូងប្រភេទនេះ ជាត្បូងកម្រមាននៅក្នុងពិភពលោក។ ត្បូងប្រភេទនេះ មានតម្លៃពី ៥ ម៉ឺនដុល្លារទៅ ៦ម៉ឺនដុល្លារសម្រាប់ត្បូងពណ៌ទឹកក្រូចលាយពណ៌ក្រហមត្នោត។

ត្បូង Pink Star Diamond

ត្បូងពេជ្រ Pink Star Diamond នេះត្រូវបានជីករកឃើញនៅឆ្នាំ១៩៩៩ នៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។ ត្បូងពេជ្រនេះ មានទម្ងន់ ៥៩,៦ការ៉ាត់ ហើយត្រូវក្រុមហ៊ុនដេញថ្លៃ Sotheby ដាក់លក់ដេញថ្លៃក្នុងតម្លៃខ្ពស់បំផុត រហូតដល់ ៨៣លានដុល្លារអាមេរិកគឺថ្លៃជាងត្បូងពេជ្រដទៃទៀត៕

បាតុកម្មវៀតណាមប្រឆាំងចិនកំពុងផ្ទុះឡើងកាន់តែខ្លាំងដល់២២ខេត្ត

អណ្តាតភ្លើងឆេះចេញពីអាគាររោងចក្រ Maxim របស់ចិនក្នុងខេត្ត Binh Duong ប្រភព៖ japantimes

គិតមកដល់ថ្ងៃសុក្រនេះ ស្ថានភាពនៃការធ្វើបាតុកម្មឈានដល់មានអំពើហិង្សានៅតាមបណ្តាខេត្តនៅប្រទេសវៀតណាម ត្រូវបានគេរាយការណ៍មកថា កើនឡើងដល់ ២២ខេត្តហើយ។

ប្រភពចុងក្រោយពីអាជ្ញាធរទីក្រុងហាណូយបានឲ្យដឹងថា បាតុកម្មហិង្សាបានផ្ទុះឡើងរីកកាន់តែខ្លាំងលើបណ្តាខេត្តក្រុងចំនួន២២ ក្នុងចំណោមខេត្តសរុបរបស់ខ្លួនទូទាំងប្រទេសចំនួន ៦៣ខេត្ត សំដៅទៅរោងចក្រធំៗរបស់ចិនដែលមានវត្តមាននៅក្នុងប្រទេសនេះ ជុំវិញជម្លោះកាន់កាប់ដែនកោះខាងលើ។

មកទល់នឹងពេលនេះ គេបានរាយការណ៍ថា មានកម្មករចិនម្នាក់បានស្លាប់ និងប្រមាណជា ១៥០នាក់ ទៀតបានរងរបួស បន្ទាប់ពីក្រុមបាតុករវៀតណាមចូលអុកឡុករោងចក្រចិន ៤ កន្លែងនៅក្នុងខេត្ត Ha Tinh ភាគកណ្ដាលវៀតណាម ខណៈដែលប្រជាជនចិនជាច្រើនរយនាក់ផ្សេងទៀតកំពុងចាកចេញជាបណ្តើរៗពីប្រទេសនេះតាមច្រកព្រំដែនចូលមកកាន់ទឹកដីកម្ពុជា។

ជុំវិញការផ្ទុះអំពើហិង្សាខាងលើអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសទីក្រុងប៉េកាំងលោក Hua Chunying បានចោទរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងហាណូយថា នេះគឺជាចេតនាពិតប្រាកដរបស់វៀតណាមដែលបានឃុបឃិតជាមួយក្រុមបាតុករអនុញ្ញាតឲ្យមានបាតុកម្មនេះឡើងប្រឆាំងទៅនឹងកម្មករជនជាតិចិនដែលកំពុងមានវត្តមាននៅក្នុងប្រទេសនេះ។

ពីក្រសួងការបរទេសចិនក៏បានបង្គាប់ផងដែរឲ្យអាជ្ញាធរវៀតណាមត្រូវមានដំណោះស្រាយ និងចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ដើម្បីបញ្ឈប់អំពើហិង្សានៅពេលនេះ ព្រមទាំងត្រូវធានាសុវត្ថិភាពដល់អាយុជីវិតជនជាតិចិន និងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ក្រុមហ៊ុនដែលមាននៅលើទឹកដីវៀតណាមទាំងអស់។

ក្រៅពីនេះក៏មានដែរការអំពាវនាវរបស់រដ្ឋាភិបាលចិនឲ្យប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនទាំងអស់ផ្អាកកាលធ្វើដំណើរជាបណ្ដោះអាសន្នទៅទីក្រុងហាណូយ ដោយរង់ចាំមើលស្ថានភាពស្ងប់ស្ងាត់ឡើងវិញសិន ខណៈដែលបាតុកម្មផ្ទុះទៅជាអំពើហិង្សាកំពុងកើនកម្តៅកាន់តែធំឡើងពីសំណាក់ប្រជាជនវៀតណាមមកលើប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន៕

មេដឹកនាំ G7 ព្រមានដាក់ទណ្ឌកម្មថ្មីៗ លើរុស្ស៊ីជុំវិញវិបត្តិនៅអ៊ុយក្រែន

មេដឹកនាំជG7 ជួបប្រជុំនៅទីក្រុុងឡាអេប្រទេសហូឡង់ប្រភព៖ AFP

ក្រុមមេដឹកនាំប្រទេសខាងឧស្សាហកម្មទាំង៧(G7)ដែលជួបជុំគ្នានៅទីក្រុងប្រ៊ុចសែលបាននិយាយថា ពួកគេត្រៀមនឹងដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមទៀតទៅលើប្រទេសរុស្ស៊ីជុំវិញវិបត្តិនៅអ៊ុយក្រែន។

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមគ្នាមួយ បានរិះគន់ទីក្រុងមូស្គូចំពោះការបំពានជាបន្តបន្ទាប់របស់ខ្លួនទៅលើដែនអធិបតេយ្យរបស់អ៊ុយក្រែន។ កិច្ចប្រជុំកំពូលនេះគឺជាកិច្ចប្រជុំដំបូងតាំងពីរុស្ស៊ីត្រូវបានដកចេញពីសមាជិកក្រុមប្រទេស G7 ក្រោយពីមានការដណ្ដើមគ្រប់គ្រងតំបន់គ្រីមាកាលពីខែមីនា។

មុននេះនៅប្រទេសប៉ូឡូញ ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា បានព្រមានក្រុងមូស្គូប្រឆាំងនឹងអ្វីដែលលោកបានហៅថាជាតាក់ទិចខ្មៅងងឹតនៅអ៊ុយក្រែន។

លោក អូបាម៉ា កំពុងតែបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសចំនួនបីនៅអឺរ៉ុប ហើយដំណើរទស្សនកិច្ចនេះនឹងត្រូវបញ្ចប់នៅពេលចូលរួមពិធីរំឭកខួបទី៧០នៃទិវា D-Day នៅប្រទេសបារាំងនៅថ្ងៃសុក្រនេះ។

ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោក វ្ល៉ាឌីមៀរ ពូទីន ក៏នឹងត្រូវចូលរួមនៅក្នុងពិធីរំឭកខួបនៃទិវានេះផងដែរ។ ទោះជាលោក ពូទីន នឹងមិនចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនៅទីក្រុងប្រ៊ុចសែលឡើយ តែលោកនឹងជួបពិភាក្សាផ្ទាល់ជាមួយក្រុមមេដឹកនាំ ជី៧ នៅទីក្រុងប៉ារីសនៅពេលខាងក្រោយ ប៉ុន្តែនឹងមិនជួបជាមួយលោក អូបាម៉ា នោះទេ។

លោក Chris Morris ជាភ្នាក់ងារយកព័ត៌មានឲ្យវិទ្យុ BBC ប្រចាំការនៅទីក្រុងប្រ៊ុចសែលបានរាយការណ៍ថា ការទូតត្រូវបានបង្កើនឡើងដើម្បីប្រឹងប្រែងដោះស្រាយវិបត្តិដ៏ធំបំផុតក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំនេះរវាងរុស្ស៊ីនិងបស្ចិមលោក។

ក្រុមមេដឹកនាំជី៧បានជួបប្រជុំគ្នានៅទីក្រុងប្រ៊ុចសែលកាលពីល្ងាចថ្ងៃពុធនៅក្នុងពិធីទទួលទានអាហារពេលល្ងាចបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ។
ក្រុមមេដឹកនាំក្រុមប្រទេសទាំងនេះបាននិយាយនៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមគ្នាមួយថា ពួកគេនឹងរួមគ្នាថ្កោលទោសចំពោះការបំពានជាបន្តបន្ទាប់របស់សហព័ន្ធរុស្ស៊ីទៅលើដែនអធិបតេយ្យនិងបូរណភាពដែនដីរបស់អ៊ុយក្រែន៕