ព្រែកជីកជាព្រែកសិប្បនិម្មិត ដែលបង្កើតឡើងដោយមនុស្ស តាមរយៈការជីកដោយដៃ ឬដោយប្រើគ្រឿងចក្រ ដើម្បីសម្រួលចរាចរណ៍ជើងទឹក។ ចំណោមព្រែកជីកល្បីៗជាអន្តរជាតិ ដូចជាព្រែកជីកស៊ុយអេ (Suez Canal) – ព្រែកជីកកៀល (Kiel Canal) និងព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា។
គេហទំព័រ TheBNEWS សូមនាំអារម្មណ៍ប្រិយមិត្តមកស្វែងយល់អំពី «ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា» ដ៏ធំមហិមា ហើយដែលត្រូវបានចាត់ចូលជាស្ថាបត្យកម្មកំពូលក្នុងលោក សម្រាប់សម័យទំនើប។ ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា (Panama Canal) ត្រូវបានចាត់ចូលជាស្ថាបត្យកម្មកំពូលក្នុងលោក សម្រាប់សម័យថ្មី។ ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា ភ្ជាប់មធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនតាមជើងទឹកពីមហាសមុទ្រអាត្លង់ទិក ទៅមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក ជាមួយនិងចម្ងាយព្រែកសរុប ៧៧ គីឡូម៉ែត្រ។
ទិន្នន័យសង្ខេបអំពីព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា
ប្រវែងសរុប : ៧៧ គីឡូម៉ែត្រ
ឆ្នាំ១៨៨១ : រដ្ឋាភិបាលបារាំងផ្ដួចផ្ដើមគម្រោងសាងសង់ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា (ត្រូវអាក់ខានទៅវិញដោយសារកម្មករស្លាប់ដោយជំងឺច្រើនពេក)
ឆ្នាំ ១៩០៤ : សហរដ្ឋអាមេរិកចាប់ផ្ដើមបន្តគម្រោងនេះ ដោយរ៉ាប់រងសាងសង់ឲ្យរួចរាល់ជាស្ថាពរ
រយៈពេលសាងសង់ឲ្យរួចរាល់ជាស្ថាពរ : ១៩០៤ - ១៩១៤
ថ្ងៃទី១៥ សីហា ១៩១៤ : ត្រូវបានដាក់ឲ្យដំណើរការជាផ្លូវការ
មូលហេតុនៃការសាងសង់ : ដើម្បីសម្រួលការធ្វើដំណើរ និងការដឹកជញ្ជូនទំនិញសព្វសារពើឆ្លងកាត់ទៅមករវាងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក និងអាត្លង់ទិក។
...ទស្សនាអណ្ដូងប្រេងដែលជ្រៅបំផុតនៅក្នុងពិភពលោក មានសង្វាក់ផលិតកម្មយ៉ាងដូចម្ដេច?...
ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា គឺជាផ្លូវទឹកដ៏សំខាន់សម្រាប់ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ហើយការសាងសង់ព្រែកនេះបានដោយជោគជ័យ ផ្ដល់ផលចំណេញយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ព្រោះព្រែកនេះភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាអន្តរជាតិ។ ប្រសិនបើកប៉ាល់ធ្វើដំណើរតាមផ្លូវវាង គឺត្រូវបើកបរចម្ងាយ ១២៨៧៥ គីឡូម៉ែត្រ ហើយបើបើកបរកាត់ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា គេប្រើពេលចន្លោះពី ៨-១០ ម៉ោង។
ប្រទេសអាមេរិកបន្ត គ្រប់គ្រងព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា រហូតទៅទល់នឹងឆ្នាំ១៩៧៧។ យោងតាមសន្ធិសញ្ញា Torrijos–Carter Treaties ប្រទេសអាមេរិកបានប្រគល់ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា ឲ្យស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ប្រទេសប៉ាណាម៉ាស្របតាមបទបញ្ញត្តិដែលមានចែងក្នុងសន្ធិសញ្ញា Torrijos- Carter Treaties។ ឆ្នាំ១៩៩៩ ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ាត្រូវបានគ្រប់គ្រងផ្ដាច់មុខដោយរដ្ឋាភិបាលប៉ាណាម៉ាតែម្ដង។ ចាប់ពីពេលដាក់ឲ្យដំណើរការរហូតមកដល់ឆ្នាំ២០០៨ មានកប៉ាល់តូចធំដែលបានឆ្លងកាត់ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា មានជាង ៨០ ម៉ឺនជើងរួចជាស្រេច៕
គេហទំព័រ TheBNEWS សូមនាំអារម្មណ៍ប្រិយមិត្តមកស្វែងយល់អំពី «ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា» ដ៏ធំមហិមា ហើយដែលត្រូវបានចាត់ចូលជាស្ថាបត្យកម្មកំពូលក្នុងលោក សម្រាប់សម័យទំនើប។ ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា (Panama Canal) ត្រូវបានចាត់ចូលជាស្ថាបត្យកម្មកំពូលក្នុងលោក សម្រាប់សម័យថ្មី។ ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា ភ្ជាប់មធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនតាមជើងទឹកពីមហាសមុទ្រអាត្លង់ទិក ទៅមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក ជាមួយនិងចម្ងាយព្រែកសរុប ៧៧ គីឡូម៉ែត្រ។
ទិន្នន័យសង្ខេបអំពីព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា
ប្រវែងសរុប : ៧៧ គីឡូម៉ែត្រ
ឆ្នាំ១៨៨១ : រដ្ឋាភិបាលបារាំងផ្ដួចផ្ដើមគម្រោងសាងសង់ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា (ត្រូវអាក់ខានទៅវិញដោយសារកម្មករស្លាប់ដោយជំងឺច្រើនពេក)
ឆ្នាំ ១៩០៤ : សហរដ្ឋអាមេរិកចាប់ផ្ដើមបន្តគម្រោងនេះ ដោយរ៉ាប់រងសាងសង់ឲ្យរួចរាល់ជាស្ថាពរ
រយៈពេលសាងសង់ឲ្យរួចរាល់ជាស្ថាពរ : ១៩០៤ - ១៩១៤
ថ្ងៃទី១៥ សីហា ១៩១៤ : ត្រូវបានដាក់ឲ្យដំណើរការជាផ្លូវការ
មូលហេតុនៃការសាងសង់ : ដើម្បីសម្រួលការធ្វើដំណើរ និងការដឹកជញ្ជូនទំនិញសព្វសារពើឆ្លងកាត់ទៅមករវាងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក និងអាត្លង់ទិក។
...ទស្សនាអណ្ដូងប្រេងដែលជ្រៅបំផុតនៅក្នុងពិភពលោក មានសង្វាក់ផលិតកម្មយ៉ាងដូចម្ដេច?...
ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា គឺជាផ្លូវទឹកដ៏សំខាន់សម្រាប់ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ហើយការសាងសង់ព្រែកនេះបានដោយជោគជ័យ ផ្ដល់ផលចំណេញយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ព្រោះព្រែកនេះភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាអន្តរជាតិ។ ប្រសិនបើកប៉ាល់ធ្វើដំណើរតាមផ្លូវវាង គឺត្រូវបើកបរចម្ងាយ ១២៨៧៥ គីឡូម៉ែត្រ ហើយបើបើកបរកាត់ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា គេប្រើពេលចន្លោះពី ៨-១០ ម៉ោង។
ប្រទេសអាមេរិកបន្ត គ្រប់គ្រងព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា រហូតទៅទល់នឹងឆ្នាំ១៩៧៧។ យោងតាមសន្ធិសញ្ញា Torrijos–Carter Treaties ប្រទេសអាមេរិកបានប្រគល់ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា ឲ្យស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ប្រទេសប៉ាណាម៉ាស្របតាមបទបញ្ញត្តិដែលមានចែងក្នុងសន្ធិសញ្ញា Torrijos- Carter Treaties។ ឆ្នាំ១៩៩៩ ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ាត្រូវបានគ្រប់គ្រងផ្ដាច់មុខដោយរដ្ឋាភិបាលប៉ាណាម៉ាតែម្ដង។ ចាប់ពីពេលដាក់ឲ្យដំណើរការរហូតមកដល់ឆ្នាំ២០០៨ មានកប៉ាល់តូចធំដែលបានឆ្លងកាត់ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា មានជាង ៨០ ម៉ឺនជើងរួចជាស្រេច៕
No comments:
Post a Comment