ខាងក្រោមនេះ ជាបទវិភាគ ដែលចុះផ្សាយនៅលើទស្សនាវដ្ដីរបស់អាមេរិកមួយឈ្មោះ The National Interest(nationalinterest.org/feature/5-places-where-world-war-three-could-break-out-11487?page=show) ស្ដីពីតំបន់ចំនួនប្រាំ ដែលជាចំណុចចាប់ផ្ដើមនៃសង្គ្រាមលោកលើកទីបី។
១-សង្គ្រាមរវាងប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ទល់នឹងមជ្ឈដ្ឋានអន្តរជាតិ
សង្គ្រាមកូរ៉េដែលបានប្រព្រឹត្តទៅកាលពីឆ្នាំ ១៩៥០-១៩៥៣ បានបញ្ចប់ទៅ មិនមែនដោយសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាព (Peace Treaty) នោះទេ តែគឺដោយកិច្ចព្រមព្រៀងផ្អាកសង្គ្រាម (armistice) ដែលមានន័យថាកិច្ចព្រមព្រៀងនេះមិនអាចធានាថាសន្តិភាពនៅឧបទ្វីបកូរ៉េកើតមានជានិច្ចនិរន្តនោះទេ គឺសង្គ្រាមអាចនឹងកើតមានឡើងគ្រប់ពេលវេលានាពេលខាងមុខ។
យុទ្ធសាស្ត្រប្រើសង្គ្រាមវោហារសាស្ត្រ (provocation theory) អាចប្រព្រឹត្តិទៅបាន ល្គឹកណាគេនៅតែជឿជាក់ថាកូរ៉េខាងជើង នៅតែបន្តកម្មវិធីបរមាណូជាបន្តទៀត ហើយនិងចល័តជើងទម្រ ដើម្បីអាចបាញ់មីស៊ីលដែលបំពាក់ដោយក្បាលគ្រាប់បរមាណូ។ ចំណែកកូរ៉េខាងត្បូង ព្យាយាមអភិវឌ្ឍកម្មវិធីសម្រាប់ចាប់គ្រាប់មីស៊ីល។
បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេសចិនមិនសូវមានទឹកមាត់ប្រៃចំពោះកូរ៉េខាងជើងទេ។ គេអាចនិយាយបែបនេះ បន្ទាប់ពីមេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង លោកគីមជុងអ៊ុន បានបើកយុទ្ធនាការបោសសម្អាតផ្ទៃក្នុងបក្ស (purge) ដោយបានប្រហារជីវិតឪពុកមាថ្លៃរបស់លោក គឺលោកចាងសុងតិច (Jang Song Thaek) ។ កត្តានេះធ្វើឲ្យវាសនានៃតំបន់ឧបទ្វីបកូរ៉េ អនាគតមិនប្រាកដប្រជា មើលមិនឃើញស្មានមិនត្រូវ។
២-បញ្ហាចិន ជាមួយឥណ្ឌា / ឥណ្ឌា ជាមួយប៉ាគីស្ថាន
ការប្រឈមមុខដាក់គ្នាតាមព្រំដែនឥណ្ឌា-ចិន ដែលបានធូរស្បើយវិញកាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញា ជាសញ្ញាណបង្ហាញអំពីទំនាក់ទំនងមិនល្អរវាងប្រទេសមហាយក្សអាស៊ីទាំងពីរនេះ។
ឥណ្ឌា និងចិនមានប្រវត្តិសាស្ត្រផ្សេងគ្នា និងផ្នត់គំនិតផ្សេងគ្នា ប៉ុន្តែក្រៅពីចំណុចនេះ គេមិនឃើញមានហេតុផលអ្វីជាដុំកំភួនដែលប្រទេសទាំងពីរត្រូវធ្វើសង្គ្រាមនឹងគ្នានាពេលខាងមុខនោះទេ។ ស្ថានភាពភូមិសាស្ត្រល្អប្រសើរ ដែលខ័ណ្ឌចិននិងឥណ្ឌាដោយជួរភ្នំហេមពាន្ត (Himalayas) ជាចំណុចសំខាន់ ដែលប្រទេសទាំងពីរទោះជាយ៉ាងណា ក៏អាចរស់នៅគ្មានបារម្ភ។
កត្តាដែលអាចធ្វើឲ្យអនុត្តរភាពរបស់ឥណ្ឌាត្រូវរង្គោះរង្គើ គឺប្រទេសចិនបានដាក់ជើងចូលតំបន់មហាសមុទ្រឥណ្ឌា(អនុត្តរភាព គឺភាពជាបងធំ ដែលមានកម្លាំងខ្លាំងនៅក្នុងតំបន់ណាមួយ) បានដោយជោគជ័យ ចំណែកនយោបាយរបស់ឥណ្ឌា «ដាក់ជើងទៅតំបន់បូព៌ា -Look East» ប្រហែលជាចិនមិនបណ្ដោយឲ្យឥណ្ឌាអនុវត្តនយោបាយនេះដោយគ្មានការប៉ែងជើងនោះឡើយ។ នយោបាយនេះព្យាយាមចងសម្ព័ន្ធជាមួយបណ្ដាប្រទេសដែលជាគូទំនាស់របស់ចិន ដូចជាប្រទេសជប៉ុន និងប្រទេសវៀតណាម។ (សូមអស់លោកអ្នកអានព័ត៌មានស្ដីពីវៀតណាមចង់ទិញកាំជ្រួចពីឥណ្ឌាhttp://thebnews.com/news/4445/)។
៣-តំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា
ស្ថានភាពនយោបាយនៅតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា ឧស្សាហ៍ប្រែប្រួលមិនទៀងរហូតដល់ធ្វើឲ្យគេច្រឡំបល់ (confusing) និងពោរពេញដោយទិដ្ឋភាពព្រៃផ្សៃ (horrific)។
ប្រសិនបើអ៊ីរ៉ង់អាចផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូបាន អ៊ីស្រាអែលក៏មិននៅស្ងៀមដែរ ហ្នឹងជាចំណុចមួយ រីឯចំណុចមួយទៀត គឺថាតើអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត អាចនឹងអភិវឌ្ឍឈានឡើង (upgrade) នូវកាំជ្រួចផ្លោងចម្ងាយមធ្យមម៉ាក DF-3 និង DF-21s ឬយ៉ាងណា? ហើយបង្វែរទិសកាំជ្រួចដាក់ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ ឬអ៊ីស្រាអែល?
សហរដ្ឋអាមេរិករិះរកវិធីធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យអ៊ីរ៉ង់អាចផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូបាន វាជាការសមហេតុផល។ ហេតុដូចម្ដេចក៏ក៏មិនធ្វើបែបនេះចំពោះប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីតដែរ?
៤-បញ្ហាប្រឈមរវាងប្រទេសរុស្ស៊ី និងអង្គការណាតូ (NATO)
ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗដែលកើតឡើងកន្លងមកនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន គឺ ១-យន្តហោះដឹកអ្នកដំណើររបស់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ម៉ាឡេស៊ី Malaysia Airlines ត្រូវបានកាំជ្រួចបាញ់ឆេះ ២-កងទ័ពរុស្ស៊ីឆ្លងព្រំដែនម្ដងជាពីរដងចូលទឹកដីអ៊ុយក្រែន ៣-រុស្ស៊ីដាក់បញ្ចូលតំបន់គ្រីមៀ ដែលជាដែនអធិបតេយ្យរបស់អ៊ុយក្រែន ទៅជាដែនអធិបតេយ្យរបស់រុស្ស៊ីវិញម្ដង។
អង្គការណាតូ បានពិនិត្យមើលលទ្ធភាពពង្រឹងសមត្ថភាពនៅតំបន់អឺរ៉ុបខាងកើត និងបានដាក់ចេញផែនការណ៍ជាយុទ្ធសាស្ត្រ Readiness Action Plan ដែលតម្រូវឲ្យកងទ័ពណាតូរៀបជើងព្រួលរួចជាស្រេចក្នុងករណីចាំបាច់ត្រូវបើកប្រតិបត្តិការយោធាភ្លាម។ សូមអានព័ត៌មានស្ដីពី អាមេរិកត្រៀមបញ្ជូនកម្លាំងទៅតំបន់បាល់ទិក
៥-បញ្ហាប្រឈមរវាងចិននិងអាមេរិក ជុំវិញវិបត្តិរវាងតៃវ៉ាន់និងចិនប្រជាមានិត និងរវាងចិននិងជប៉ុន
ប្រទេសចិនកំពុងរីកចម្រើនខាងសេដ្ឋកិច្ច និងកំពុងពង្រីកកម្លាំងយោធាកាន់តែធំជាងមុន។ ប្រការនេះធ្វើឲ្យ «តុល្យភាពអំណាច -Balance of Power» ប្រែប្រួល និងជាគ្រោះគម្រាមកំហែងសម្រាប់តំបន់អាស៊ីភាគឦសាន។ វិវាទនៅក្នុងតំបន់នេះមិនមែនកើតឡើងរវាងភាគីតែពីរតតួគ្នាទេ តែមានភាគីទីបីចូលមកឡូកឡំដែរ ដូចជាវិវាទចិន-ជប៉ុន , វិវាទតៃវ៉ាន់-ចិន , និងវិវាទកូរ៉េខាងត្បូង -កូរ៉េខាងជើង គឺមានសហរដ្ឋអាមេរិកចូលទៅឡូកឡំដែរ៕
កំណត់សម្គាល់ៈ ត្រង់ចំណុចទី១ ហេតុដែលចិនមានទឹកមាត់ប្រៃ ឬមិនមានទឹកមាតប្រៃចំពោះមេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង គឺជាចំណុចសំខាន់ ព្រោះទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ថ្នាក់ដឹកនាំចិន តាំងពីណាពីណីមក តែងមិនចង់ឲ្យវិបត្តិនៅឧបទ្វីបកូរ៉េក្លាយជាសង្គ្រាមទេ។ កុំភ្លេចថា កូរ៉េខាងជើង កាលសម័យសង្គ្រាមកូរ៉េឆ្នាំ១៩៥០-៥៣ កុំតែបានកងទ័ពចិនជួយទេ កុំអីត្រូវអាមេរិកវាយខ្ចប់ ហើយកាលណោះ កងទ័ពចិនស្លាប់អស់ច្រើនណាស់ ទម្រាំអាចរក្សាសន្តិភាពបានប៉ុណ្ណេះ។ កន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនក៏តែងតែទទូចឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំចិន ប្រើឥទ្ធិពលដើម្បីបន្ទន់ចិត្តក្រុងព្យុងយ៉ាង ប៉ុន្តែមិនសូវមានប្រសិទ្ធភាព។ មិនសូវមានប្រសិទ្ធភាពនេះហើយ ដែលអ្នកវិភាគយល់ថាក្រុងប៉េកាំងមិនសូវមានទឹកមាត់ប្រៃចំពោះក្រុងព្យុងយ៉ាង។
១-សង្គ្រាមរវាងប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ទល់នឹងមជ្ឈដ្ឋានអន្តរជាតិ
សង្គ្រាមកូរ៉េដែលបានប្រព្រឹត្តទៅកាលពីឆ្នាំ ១៩៥០-១៩៥៣ បានបញ្ចប់ទៅ មិនមែនដោយសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាព (Peace Treaty) នោះទេ តែគឺដោយកិច្ចព្រមព្រៀងផ្អាកសង្គ្រាម (armistice) ដែលមានន័យថាកិច្ចព្រមព្រៀងនេះមិនអាចធានាថាសន្តិភាពនៅឧបទ្វីបកូរ៉េកើតមានជានិច្ចនិរន្តនោះទេ គឺសង្គ្រាមអាចនឹងកើតមានឡើងគ្រប់ពេលវេលានាពេលខាងមុខ។
យុទ្ធសាស្ត្រប្រើសង្គ្រាមវោហារសាស្ត្រ (provocation theory) អាចប្រព្រឹត្តិទៅបាន ល្គឹកណាគេនៅតែជឿជាក់ថាកូរ៉េខាងជើង នៅតែបន្តកម្មវិធីបរមាណូជាបន្តទៀត ហើយនិងចល័តជើងទម្រ ដើម្បីអាចបាញ់មីស៊ីលដែលបំពាក់ដោយក្បាលគ្រាប់បរមាណូ។ ចំណែកកូរ៉េខាងត្បូង ព្យាយាមអភិវឌ្ឍកម្មវិធីសម្រាប់ចាប់គ្រាប់មីស៊ីល។
បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេសចិនមិនសូវមានទឹកមាត់ប្រៃចំពោះកូរ៉េខាងជើងទេ។ គេអាចនិយាយបែបនេះ បន្ទាប់ពីមេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង លោកគីមជុងអ៊ុន បានបើកយុទ្ធនាការបោសសម្អាតផ្ទៃក្នុងបក្ស (purge) ដោយបានប្រហារជីវិតឪពុកមាថ្លៃរបស់លោក គឺលោកចាងសុងតិច (Jang Song Thaek) ។ កត្តានេះធ្វើឲ្យវាសនានៃតំបន់ឧបទ្វីបកូរ៉េ អនាគតមិនប្រាកដប្រជា មើលមិនឃើញស្មានមិនត្រូវ។
២-បញ្ហាចិន ជាមួយឥណ្ឌា / ឥណ្ឌា ជាមួយប៉ាគីស្ថាន
ការប្រឈមមុខដាក់គ្នាតាមព្រំដែនឥណ្ឌា-ចិន ដែលបានធូរស្បើយវិញកាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញា ជាសញ្ញាណបង្ហាញអំពីទំនាក់ទំនងមិនល្អរវាងប្រទេសមហាយក្សអាស៊ីទាំងពីរនេះ។
ឥណ្ឌា និងចិនមានប្រវត្តិសាស្ត្រផ្សេងគ្នា និងផ្នត់គំនិតផ្សេងគ្នា ប៉ុន្តែក្រៅពីចំណុចនេះ គេមិនឃើញមានហេតុផលអ្វីជាដុំកំភួនដែលប្រទេសទាំងពីរត្រូវធ្វើសង្គ្រាមនឹងគ្នានាពេលខាងមុខនោះទេ។ ស្ថានភាពភូមិសាស្ត្រល្អប្រសើរ ដែលខ័ណ្ឌចិននិងឥណ្ឌាដោយជួរភ្នំហេមពាន្ត (Himalayas) ជាចំណុចសំខាន់ ដែលប្រទេសទាំងពីរទោះជាយ៉ាងណា ក៏អាចរស់នៅគ្មានបារម្ភ។
កត្តាដែលអាចធ្វើឲ្យអនុត្តរភាពរបស់ឥណ្ឌាត្រូវរង្គោះរង្គើ គឺប្រទេសចិនបានដាក់ជើងចូលតំបន់មហាសមុទ្រឥណ្ឌា(អនុត្តរភាព គឺភាពជាបងធំ ដែលមានកម្លាំងខ្លាំងនៅក្នុងតំបន់ណាមួយ) បានដោយជោគជ័យ ចំណែកនយោបាយរបស់ឥណ្ឌា «ដាក់ជើងទៅតំបន់បូព៌ា -Look East» ប្រហែលជាចិនមិនបណ្ដោយឲ្យឥណ្ឌាអនុវត្តនយោបាយនេះដោយគ្មានការប៉ែងជើងនោះឡើយ។ នយោបាយនេះព្យាយាមចងសម្ព័ន្ធជាមួយបណ្ដាប្រទេសដែលជាគូទំនាស់របស់ចិន ដូចជាប្រទេសជប៉ុន និងប្រទេសវៀតណាម។ (សូមអស់លោកអ្នកអានព័ត៌មានស្ដីពីវៀតណាមចង់ទិញកាំជ្រួចពីឥណ្ឌាhttp://thebnews.com/news/4445/)។
៣-តំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា
ស្ថានភាពនយោបាយនៅតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា ឧស្សាហ៍ប្រែប្រួលមិនទៀងរហូតដល់ធ្វើឲ្យគេច្រឡំបល់ (confusing) និងពោរពេញដោយទិដ្ឋភាពព្រៃផ្សៃ (horrific)។
ប្រសិនបើអ៊ីរ៉ង់អាចផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូបាន អ៊ីស្រាអែលក៏មិននៅស្ងៀមដែរ ហ្នឹងជាចំណុចមួយ រីឯចំណុចមួយទៀត គឺថាតើអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត អាចនឹងអភិវឌ្ឍឈានឡើង (upgrade) នូវកាំជ្រួចផ្លោងចម្ងាយមធ្យមម៉ាក DF-3 និង DF-21s ឬយ៉ាងណា? ហើយបង្វែរទិសកាំជ្រួចដាក់ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ ឬអ៊ីស្រាអែល?
សហរដ្ឋអាមេរិករិះរកវិធីធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យអ៊ីរ៉ង់អាចផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូបាន វាជាការសមហេតុផល។ ហេតុដូចម្ដេចក៏ក៏មិនធ្វើបែបនេះចំពោះប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីតដែរ?
៤-បញ្ហាប្រឈមរវាងប្រទេសរុស្ស៊ី និងអង្គការណាតូ (NATO)
ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗដែលកើតឡើងកន្លងមកនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន គឺ ១-យន្តហោះដឹកអ្នកដំណើររបស់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ម៉ាឡេស៊ី Malaysia Airlines ត្រូវបានកាំជ្រួចបាញ់ឆេះ ២-កងទ័ពរុស្ស៊ីឆ្លងព្រំដែនម្ដងជាពីរដងចូលទឹកដីអ៊ុយក្រែន ៣-រុស្ស៊ីដាក់បញ្ចូលតំបន់គ្រីមៀ ដែលជាដែនអធិបតេយ្យរបស់អ៊ុយក្រែន ទៅជាដែនអធិបតេយ្យរបស់រុស្ស៊ីវិញម្ដង។
អង្គការណាតូ បានពិនិត្យមើលលទ្ធភាពពង្រឹងសមត្ថភាពនៅតំបន់អឺរ៉ុបខាងកើត និងបានដាក់ចេញផែនការណ៍ជាយុទ្ធសាស្ត្រ Readiness Action Plan ដែលតម្រូវឲ្យកងទ័ពណាតូរៀបជើងព្រួលរួចជាស្រេចក្នុងករណីចាំបាច់ត្រូវបើកប្រតិបត្តិការយោធាភ្លាម។ សូមអានព័ត៌មានស្ដីពី អាមេរិកត្រៀមបញ្ជូនកម្លាំងទៅតំបន់បាល់ទិក
៥-បញ្ហាប្រឈមរវាងចិននិងអាមេរិក ជុំវិញវិបត្តិរវាងតៃវ៉ាន់និងចិនប្រជាមានិត និងរវាងចិននិងជប៉ុន
ប្រទេសចិនកំពុងរីកចម្រើនខាងសេដ្ឋកិច្ច និងកំពុងពង្រីកកម្លាំងយោធាកាន់តែធំជាងមុន។ ប្រការនេះធ្វើឲ្យ «តុល្យភាពអំណាច -Balance of Power» ប្រែប្រួល និងជាគ្រោះគម្រាមកំហែងសម្រាប់តំបន់អាស៊ីភាគឦសាន។ វិវាទនៅក្នុងតំបន់នេះមិនមែនកើតឡើងរវាងភាគីតែពីរតតួគ្នាទេ តែមានភាគីទីបីចូលមកឡូកឡំដែរ ដូចជាវិវាទចិន-ជប៉ុន , វិវាទតៃវ៉ាន់-ចិន , និងវិវាទកូរ៉េខាងត្បូង -កូរ៉េខាងជើង គឺមានសហរដ្ឋអាមេរិកចូលទៅឡូកឡំដែរ៕
កំណត់សម្គាល់ៈ ត្រង់ចំណុចទី១ ហេតុដែលចិនមានទឹកមាត់ប្រៃ ឬមិនមានទឹកមាតប្រៃចំពោះមេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង គឺជាចំណុចសំខាន់ ព្រោះទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ថ្នាក់ដឹកនាំចិន តាំងពីណាពីណីមក តែងមិនចង់ឲ្យវិបត្តិនៅឧបទ្វីបកូរ៉េក្លាយជាសង្គ្រាមទេ។ កុំភ្លេចថា កូរ៉េខាងជើង កាលសម័យសង្គ្រាមកូរ៉េឆ្នាំ១៩៥០-៥៣ កុំតែបានកងទ័ពចិនជួយទេ កុំអីត្រូវអាមេរិកវាយខ្ចប់ ហើយកាលណោះ កងទ័ពចិនស្លាប់អស់ច្រើនណាស់ ទម្រាំអាចរក្សាសន្តិភាពបានប៉ុណ្ណេះ។ កន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនក៏តែងតែទទូចឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំចិន ប្រើឥទ្ធិពលដើម្បីបន្ទន់ចិត្តក្រុងព្យុងយ៉ាង ប៉ុន្តែមិនសូវមានប្រសិទ្ធភាព។ មិនសូវមានប្រសិទ្ធភាពនេះហើយ ដែលអ្នកវិភាគយល់ថាក្រុងប៉េកាំងមិនសូវមានទឹកមាត់ប្រៃចំពោះក្រុងព្យុងយ៉ាង។
No comments:
Post a Comment