Sunday, November 30, 2014

លោក​អ្នក​ហ៊ាន​​ទាយ​ទេ​ថា​​តើ​រុស្ស៊ី​ពិត​ជា​ឈ្នះ​ឬ បើ​សង្គ្រាម​លោក​លើក​ទី៣​ផ្ទុះ​ឡើង​មែន?


អាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់រុស្ស៊ីប្រភព៖​ whatdoesitmean.com
ភាព​តានតឹង​កំពុង​ផ្ទុះ​ឡើង​ខ្លាំង រវាង​រុស្ស៊ី និង អាមេរិក ដែល​ជា​សត្រូវ​ចាស់​ ជុំវិញ​ការខ្វែង​គំនិត​គ្នា ក្នុង​វិបត្តិ​អ៊ុយក្រែន​។ អាមេរិក​បាន​ព្រមាន​រុស្ស៊ី​ឲ្យ​ឈប់​លូកដៃ​ចូល​ក្នុង​ជម្លោះ​ក្នុង​ប្រទេស​អ៊ុយក្រែន ជាពិសេស​គឺ​ឈប់​ផ្តល់​ការ​គាំទ្រ​យ៉ាង​ពេញ​ទំហឹង​ដល់ ក្រុម​ឧទ្ទាម។ ប៉ុន្តែ​រុស្ស៊ីហាក់ដូចជា មិន​ស្តាប់​នោះ​ឡើយ ហើយ​កាល​ពី​ប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​មុន​នេះ ​លោក Vladimir Putin បាន​​ប្រកាស​ថា លោក នឹង​មិន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ក្រុម​ឧទ្ទាម​បរាជ័យ​ជា​ដាច់ខាត។

ដោយសារតែ​ បញ្ហា​នេះ​ហើយ​ធ្វើ​ឲ្យ​ភាគី​ទាំង​សងខាង​មើល​មុខគ្នា​មិនចំ ហើយ​ព្យាយាម​ដាក់​សម្ពាធ​លើ​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅមក ​ជាពិសេសនោះ​គឺអាមេរិក​តែងដាក់​សម្ពាធ​ផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច​លើរុស្ស៊ីជា​ច្រើនលើក​។ ស្របពេលនេះ​ មាន​​ក្រុម​អ្នក​វិភាគ​​មួយ​ចំនួន​​យល់​ឃើញ​ថា សង្រ្គាមលោក​លើកទី៣អាចនឹងផ្ទុះឡើង ប្រសិន​បើ​ភាព​តានតឹង​នៅ​តែ​មិន​អាច​ធូរស្រាល​បាន។ ថ្វីត្បិត តែ​អាមេរិក​មានប្រៀប​ក្នុង​សម័យ​សង្គ្រាម​ត្រជាក់ ប៉ុន្តែ​នៅ​ពេល​បច្ចុប្បន្ន អ្វីៗ​គឺ​មាន​ការ​ប្រែប្រួល​។ 

និយាយពីរុស្ស៊ីវិញ នាពេលថ្មីៗនេះ​បានបង្ហាញពីសាច់ដុំរបស់ខ្លួនយ៉ាងខ្លាំង តាមរយៈ​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​ច្រើន​លើសលប់​ ដែល​ប្រការ​នេះ​ធ្វើឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិក និង អង្គការNATO ហាក់​ដូចជា​មាន​ការភ្ញាកផ្អើល​យ៉ាង​ខ្លាំង។ 

កន្លង​ទៅ​នេះ​ ទស្សនាវដី្ត​មួយ​របស់​រុស្ស៊ី បានចុះផ្សាយថា ប្រទេស​របស់​ខ្លួន​មាន​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​ច្រើន លើសលប់​ដែល​អាមេរិក និង អង្គការ NATO មិនអាច​ប្រៀបបាន​នោះឡើយ ហើយ​ប្រសិន​បើ​មាន​សង្រ្គាមលោកលើកទី៣ ​ផ្ទុះ​ឡើង​មែន​នោះ ជ័យជំនះ​គឺ​រុស្ស៊ី​គឺ​ជា​អ្នក​គ្រង​តំណែង។

ជុំវិញ​បញ្ហា​នេះ​ ទស្សនាវត្តីForbes ដ៏​ល្បី​របស់​អាមេរិក បាន​បង្ហាញ​របាយការណ៍​របស់​ខ្លួនថា សហរដ្ឋ​អាមេរិក ភាគច្រើន​មាន​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​ប្រភេទ​B-61 តែ ៣០០ ប៉ុណ្ណោះ ចំណែក​អង្គការ NATO មានអាវុធនុយក្លេអែប្រភេទចាស់ប្រមាណ ២៦០។ ចំណែក​រុស្ស៊ី​វិញ គឺ​មាន​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​ជា​ច្រើន​ប្រភេទ ប្រមាណ​ជាង ៥ ០០០​  ដែល​វា​ជា​ចំនួន​ដ៏​ច្រើន​បើ​ធៀប​នឹង​អាមេរិក និង អង្គ NATO​។ 

មួល​ហេតុ​ដែល​ចំនួន មាន​ការ​ខុសគ្នា​ច្រើន​បែប​នេះ ព្រោះ​ អាមេរិក​ក្រោយ​ពេល​បញ្ចប់​សង្រ្គាម​ត្រជាក់​ហើយ​នោះ ហាក់​ដូចជា ​មិន​សូវ​គិតគូរ​ខ្លាំង​លើ វិស័យ​នុយក្លេអ៊ែរ​ទេ ចំណែក​រុស្ស៊ីវិញ​បាន​ខិតខំ​យ៉ាង​ខ្លាំង​លើ​កម្មវិធី​នុយក្លេអ៊ែរ​ ដោយ​មិន​បង្ហាញ​អ្វី​ដល់​ពិភពលោក​នោះទេ។កន្លងមក ខាង​មន្ត្រី​ក្រសួងការពារជាតិ​អាមេរិក ក៏​ធ្លាប់​ទទួលស្គាល់ថា រុស្ស៊ី​ពិតជា​មាន​ចំនួនអាវុធនុយក្លេអ៊ែរច្រើន ប៉ុន្តែ​បាន​បញ្ជាក់​ថា​ រុស្ស៊ី​នៅ​តែមិនទាន់​អាច​គំរាមដល់​សន្តិសុខ​អាមេរិកឡើយ។​

ដោយ​មើល​ឃើញ​ថា រុស្ស៊ី​បាន​ធ្វើ​ទំនើបកម្ម​យ៉ាង​ខ្លាំង​លើ​អា​វុធនុយក្លេអ៊ែរ ហើយមាន​ចំនួន​ច្រើន​លើស​លប់ បែប​នេះ ធ្វើ​ឲ្យ​ក្រុម​អ្នកវិភាគ​មួយ​ចំនួន​លើក​ឡើង​ថា បើសង្រ្គាម​លោក​លើកទី៣ កើត​ឡើង​មែន ប្រាកដ​ណាស់​ថា អាមេរិក​មិនអាច​ឈ្នះ​​រុស្ស៊ីបានឡើយ។ 

ប៉ុន្តែ​មជ្ឈដ្ឋាន​មួយ​ចំនួន​បាន​អះអាង​ថា បើ​សង្គ្រាម​ដ៏​គួរ​ឲ្យ​ខ្លាច​នេះ​ផ្ទុះ​ឡើង​មែន គឺគ្មានអ្នកឈ្នះ និង អ្នកចាញ់នោះទេ ព្រោះ​ពិភពលោក​នេះ​នឹង​ត្រូវ​បំផ្លាញ​គ្មាន​សល់​ ដោយសារ​តែ ឥទ្ធិពល​ដ៏​ខ្លាំងក្លា​របស់​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ ដែល​ជា​អាវុធ​មហាសែន​គ្រោះថ្នាក់​នៅ​លើពិភពលោក។ជាក់ស្តែង​ទីក្រុង​ចំនួន​ ២ របស់​ជប៉ុន​ត្រូវ​បំផ្លាញ​គ្មាន​សល់​ក្នុងសម័យ​សង្រ្គាម​លោក​លើកទី២​ គឺ​ជា​ឧទាហរណ៍​ស្រាប់៕

Friday, November 28, 2014

ប្រធាន​អង្គការ​សេដាក​៖ ការនាំចេញ​អង្ករ​កម្ពុជា​ ​នឹង​កើន​ឡើង​បន្ថែម​ទៀត​ ​បន្ទាប់ពី​អង្ករ​​ក្រអូប​​កម្ពុជា​ទទួល​បាន​ពានរង្វាន់​​ជាប់​ៗ​គ្នា​បី​ឆ្នាំ​


រូប​តំណាងប្រភព៖​ eportfolios.skagerak.org
​ប្រធាន​អង្គការ​សេ​ដាក​(CEDAC) ឲ្យ​ដឹង​ថា​ អង្ករ​កម្ពុជា​ នឹង​មាន​សន្ទុះ​នាំចេញ​កើន​ឡើង​ ទៅកាន់​ទីផ្សារ​អន្តរជាតិ​បន្ទាប់ពី​អង្ករ​ក្រអូប​កម្ពុជា​បាន​ទទួល​ពានរង្វាន់​ជា​អង្ករ​ឆ្ងាញ់​ជាង​គេ​នៅ​លើ​​ពិភពលោក​នៅ​ឆ្នាំ​នេះ​ម្ដង​​ទៀត​ ​ដែល​ជា​ហេតុ​ធ្វើ​ឱ្យ​កម្ពុជា​ឈ្នះ​បាន​ពាន​នេះ​បី​ឆ្នាំ​ជាប់​ៗ​គ្នា។​​​ ​​

​ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌល​សិក្សា​ និង​អភិវឌ្ឍន៍​កសិកម្ម​កម្ពុ​ជា​ ឬ​អង្គការ​សេ​ដាក​​ ​(CEDAC) លោក​បណ្ឌិត យ៉ង សាំង​កុមារ ​ឲ្យ​ ​The BNEWS​ ​ដឹង​ថា​ បន្ទាប់ពី​អង្ករ​កម្ពុជា​ទទួល​បាន​ពានរង្វាន់​អង្ករ​ក្រអូប​​​​​ថ្នាក់​ពិភពលោក​នៅ​ឆ្នាំនេះ​ម្ដង​​​ទៀត​នោះ នឹង​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ ​ការ​នាំ​ចេញ​អង្ករ​កម្ពុជា​ទៅកាន់​ទីផ្សារ​អន្តរជាតិ នឹង​​កើន​ឡើង​បន្ថែម​ទៀត​ ​បើ​សិន​យើង​អាច​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​តម្លៃ​ប្រកួតប្រជែង​ដែល​កំពុង​ប្រឈម​ជាមួយ​ប្រទេសជិតខាង​។

​​លោក​បាន​ថ្លែង​ដូច្នេះ​ថា​​៖ «សន្ទុះ​នៃ​ការនាំចេញ​ វា​អាស្រ័យ​ទៅលើ​តម្លៃ ធម្មតា​អង្ករ​យើង​មានគុណ​ភាព​ល្អ​ តែ​បើ​តម្លៃ​យើង​វា​មិន​អាច​ប្រកួតប្រជែង​ជាមួយ​គេ ​វា​ក៏​ពិបាក​ដែរ អ្វី​ដែល​ខ្ញុំ​បារម្ភ​បំផុត​ហ្នឹង​គឺ​រឿង​តម្លៃ​នៃ​ការប្រកួតប្រជែង​ ព្រោះ​តម្លៃ​ទីផ្សារ​អង្ករ​ដូចជា​មានការ​ធ្លាក់​ចុះ​ ​អីចឹង​​យើង​ពិបាក​ប្រកួតប្រជែង​នឹង​គេ​ជាមួយ​តម្លៃ ​យើង​ត្រូវ​ធ្វើ​ការងារ​ច្រើន​ទៀត​ទាក់ទង នឹង​ការ​ចំណាយ និង​ការផលិត​​ឱ្យ​មាន​លក្ខណៈ​ប្រកួតប្រជែង​"​។​

ក្រុម​ហ៊ុន​កូ​កា​កូឡា​​នឹង​ពង្រីក​ការ​វិនិយោគ​៤​ឆ្នាំ​បន្ទាប់​​នៅ​កម្ពុជា​​ ​​មាន​​ទំហំ​ទឹក​ប្រាក់​ ១០០​លាន​ដុល្លារ​​

​លោក​បន្ត​ថា​ ចំពោះ​ប្រទេស​ដែល​កំពុង​មាន​ការប្រកួត​ប្រជែង​ទាំង​តម្លៃ និង​គុណភាព​លើ​ទីផ្សារ​អង្ករ​អន្តរជាតិ​នោះ​គឺ​ប្រទេស​ថៃ។ លោក​បន្ត​ទៀត​ថា​ កម្ពុជា​​អាច​ប្រកួតប្រជែង​តម្លៃ​អង្ករ​ជាមួយ​ប្រទេស​ថៃ​បានតែ​ក្នុង​ទីផ្សារ​សហភាព​​អឺរ៉ុប​តែប៉ុណ្ណោះ ​ព្រោះ​កម្ពុជា​​​ទទួល​បាន​ ​ការលើកលែង​ពន្ធ​នាំ​ចូល​ទៅ​សហភាព​អឺរ៉ុប​ (EBA)។ ​

​លោក​បាន​ថ្លែង​បន្ត​ថា​ ៖«​ប្រទេស​ដែល​យើង​ប្រកួតប្រជែង​​ជា​មួយ​ខ្លាំង​ជាង​គេ​គឺ​ប្រទេស​ថៃ យើង​អាច​ប្រកួតប្រជែង​ជាមួយ​ថៃ​បាន​ ​​តែ​លើ​ទីផ្សារ​នៅ​អឺរ៉ុប ​ដោយសារ​នៅ​អឺរ៉ុប​គេ​អត់​យកពន្ធ​ពី​ការ​នាំ​ចូល​ពី​ខ្មែរ ​ប៉ុន្តែ​ក្រៅ​តែ​ទីផ្សារ​អឺរ៉ុប នៅ​ទីផ្សារ​ផ្សេងៗ​ទៀត​យើង​​ពិបាក​​ប្រកួត​ណាស់ ព្រោះ​តម្លៃ​យើង​ខ្ពស់​ជាង​ថៃ​"​។​

​​ការ​ចរាចរ​ទំនិញ​តាម​កំពង់ផែ​ស្វយ័ត​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​កើន​​ ១៤​% រយៈ​ពេល​១០​ខែដើម​​​ឆ្នាំ​២០១៤​

​លោក​បណ្ឌិត យ៉ង សាំង​កុមារ ​បាន​បន្ត​​ទៀត​​ថា​ អ្វី​ដែល​កម្ពុជា​ទទួល​បាន​ពី​ការ​ធ្វើជា​ម្ចាស់​ពានរង្វាន់​បី​ឆ្នាំ​ជាប់ៗ​គ្នា​នេះ​គឺ មុខមាត់​អង្ករ​កម្ពុជា លើក​ឆាក​អន្តរជាតិ​បន្ថែម​ ដែល​អាច​ឲ្យ​គេ​ទទួលស្គាល់​អង្ករ​កម្ពុជា​ថា​ជា​អង្ករ​ឆ្ងាញ់​លេខ​មួយ​លំដាប់​ពិភពលោក ដែល​ពី​មុនគេ​ស្គាល់​តែ​អង្ករ​ថៃ។ 

​​​សូម​បញ្ជាក់​ថា​ ក្នុង​រយៈ​ពេល​ ​៩​ខែ​ដើម​​ឆ្នាំ​២០១៤​ នេះ​ប្រទេស​កម្ពុជា​បាន​នាំ​ចេញ​អង្ករ​ប្រមាណ​ ​​២៦៩ ៣៧០​តោន​កើន​ឡើង​​ ១,២%​បើ​ធៀប​នឹង​រយៈ​ពេល​ដូច​គ្នា​ឆ្នាំ​ទៅ​មិញ។​ ប្រទេស​ដែល​នាំចូល​អង្ករ​កម្ពុជា​ច្រើន​ជាង​គេ​ទាំង​ ៥​មាន​​ បារាំង​ ​ប៉ូឡូញ​ ​​​ម៉ាឡេស៊ី​ ​​​ហុឡង់ដ៍​ ​និង​​ចិន​៕

Wednesday, November 26, 2014

តើ​ក្រុម​រដ្ឋ​ឥស្លាម អាច​បង្កើត​ចក្រភព​អូតូម៉ង់​ (Ottoman Empire) ថ្មី​​បាន​ដោយ​របៀប​ណា?

 

ក្រុមកងកម្លាំងរបស់រដ្ឋឥស្លាមប្រភព៖​ sites.duke.edu
ក្រុម​រដ្ឋ​ឥស្លាម គឺជា​អង្គការ​ភេរវកម្ម​ដ៏​គួរ​ឲ្យ​ខ្លាច​មួយ ដែល​ពិភពលោក កំពុង​មាន​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន។ ក្រុម​នេះ បាន​កាន់កាប់​តំបន់​សំខាន់ៗ​ជា​ច្រើន​ក្នុង​ប្រទេស​ស៊ីរី និង អ៊ីរ៉ាក់ ជាពិសេស​ទីកន្លែង​ដែល​មាន​ប្រភព​ធនធាន​ប្រេង និង ឧស្ម័ន។ បើ​តាម​ការ​សន្និដ្ឋាន​ចុងក្រោយ​របស់​អ្នក​ជំនាញ ​ឲ្យ​ដឹង​ថា ពួក​ជ្រុល​និយម​ទាំង​នោះ មាន​កងកម្លាំង​រហូត​ដល់ ៣ ១៥០០នាក់ ដែល​នេះ​គឺជា​ចំនួន​ដ៏​ច្រើន​ និង​បន្ត​កើនឡើង​រហ័ស​ពី​មួយ​ថ្ងៃ​ទៅ​មួយ​ថ្ងៃ។

ក្រុម​រដ្ឋ​ឥស្លាម​នេះ ក៏​ត្រូវ​បាន​គេ​ស្គាល់​ថា ជា​ក្រុម​ភេរវកម្ម​ដែល​មាន​ទ្រព្យសម្បត្តិ​ច្រើន​បំផុត​ក្នុង​ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ ពោល​គឺ​​មាន​ទឹកប្រាក់​ប្រមាណ ២ ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក។ ទឹកប្រាក់​ដ៏​ច្រើន​ទាំង​នេះ គឺ​បាន​មក​ពី ការ​លក់​ប្រេង​ ការ​ជួញដូរ​មនុស្ស​ ការ​ចាប់​ជំរិត និង ប្លន់​ជា​ដើម ហើយ​ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ​អាច​រក​ចំណូល​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​ លាន​ដុល្លារ។

ក្រុម​រដ្ឋ​ឥស្លាម​ចង់​បង្កើត​ចក្រភព​មួយ
ពួក​ឥស្លាម​ជ្រុល​និយម​ បាន​ប្រកាស​អំពី​ការ​បង្កើត​រដ្ឋ​ឥស្លាម​មួយ​នា​ពេល​កន្លង​ទៅ ដែល​គ្រប់គ្រង​ដោយ មេដឹកនាំ​សាសនា គឺ លោក Abu Bakr al-Baghdadi។ មេដឹកនាំ​រដ្ឋ​ឥស្លាម​ លោក Abu Bakr al-Baghdadi តែង​​ថ្លែង​ទៅ​កាន់​បណ្តា​អ្នក​កាន់​សាសនា​ឥស្លាម​ទាំង​អស់​លើ​ពិភពលោក ដែល​មាន​សរុប​ប្រមាណ ១,៦ ពាន់​លាន​នាក់ ក្នុង​នោះ​លោក​តែង​ធ្វើ​ការ​អំពាវនាវ​ឲ្យ​មាន​ការ​ចូលរួម​ ក្នុង​សកម្មភាព​បង្កើត​រដ្ឋ​ឥស្លាម​នេះ​។ ដោយសារ​តែ​បែប​នេះ​ហើយ បាន​ជា​មាន​សមាជិក​ថ្មីៗ​ជា​ច្រើន មក​ពី​បណ្តា​ប្រទេស​ជុំវិញ​ពិភពលោក ជាពិសេស​ប្រទេស​ដែល​មាន​អ្នក​កាន់​សាសនា​ឥស្លាម​ច្រើន។

ជាមួយ​នឹង​សកម្មភាព​ដ៏​ផុសផុល​នេះ ពួក​ឥស្លាម​ជ្រុល​និយម​ចង់​បង្កើត ចក្រភព​​មួយ​ដែល​ខ្លាំងក្លា​ដូច​សម័យ​អតីតកាល ដើម្បី​លើក​ដំកើង​មុខមាត់ និង សក្ដានុពល​សាសនា​របស់​ខ្លួន។ ក្នុង​សម័យ​អតីតកាល អាណាចក្រ អូតូម៉ង់​ (Ottoman Empire) គឺ​ជា​អាណាចក្រ​ដ៏​រុងរឿង និង មាន​អំណាច​ខ្លាំងក្លា​របស់​អ្នក​កាន់​សាសនា​ឥស្លាម។ ដូច្នេះ​ហើយ បានជា​ពួក​រដ្ឋ​ឥស្លាម​បច្ចុប្បន្ន​នេះ ចង់​សាង​ភាព​អស្ចារ្យ​ឲ្យ​ដូច​ចក្រភព​ អូតូម៉ង់​ (Ottoman Empire)។ នេះ​បើ​តាម​ការ​វិភាគ​របស់​ក្រុម​អ្នក​ជំនាញ​បស្ចិម​ប្រទេស។

...អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​៖ រដ្ឋ​ឥស្លាម​មាន​អាវុធ​គ្រប់គ្រាន់ ​សម្រាប់​ធ្វើ​​សង្គ្រាម​រហូត​ដល់​២ឆ្នាំ​ទៀត...
​​ការ​ដួល​រលំចក្រភព​​អូតូម៉ង់​ (Ottoman Empire) នៅ​តែ​ជា​បញ្ហា​របស់​ក្រុម​ភេរវកម្ម
ចាប់តាំងពី​​ចក្រភព​​អូតូម៉ង់​ (Ottoman Empire)​ដួល​រលំ​នៅ​ឆ្នាំ ១៩២៤មក មាន​ក្រុម​ឥស្លាម​ជា​ច្រើន តែង​មាន​បំណង​ចង់​សាង​ភាព​អស្ចារ្យ​ឡើង​វិញ ជាពិសេស​នោះ​គឺ​ក្រុម​ជ្រុល​និយម​តែ​ម្តង មាន​ដូចជា ក្រុម​ភេរវកម្ម​អាល់កៃដា និង ក្រុម​រដ្ឋ​ឥស្លាម​នេះ​ជាដើម​។

គួរ​រម្លឹក​ឡើង​វិញ​ថា ក្នុងពេលដែល ចក្រភព​អូតូម៉ង់​រលំរលាយ​នោះ គឺ​មាន​ពួក​មហា​អំណាច​នៅ​អឺរ៉ុប​ មាន​ដូចជា ចក្រភព​អង់គ្លេស និង បារាំង​ជាដើម មក​ត្រួតត្រា និង បែងចែក​តំបន់​ភូមិសាស្ត្រ ក៏​ដូចជា​ព្រំដែន​ជា​ច្រើន​ធ្វើ​ឲ្យ​បង្ក​ភាព​ស្មុគស្មាញ​យ៉ាង​ខ្លាំង​ដល់​ប្រជាជន​នៅ​តំបន់​អារ៉ាប់។ដោយសារ​តែ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​បែប​នេះ​ហើយ ធ្វើ​ឲ្យ​ពួក​ឥស្លាម​ជ្រុលនិយម​មាន​កំហឹង​ជាមួយ​នឹង​ប្រទេស​លោក ខាង​លិច ហើយ​ខិតខំ​ប្រមូល​គ្នីគ្នា ដើម្បី​ប្រឆាំង។ ដូច្នេះហើយ ដើម្បី​សម្រេច​ក្តី​ប្រាថ្នា​របស់​ខ្លួន ពួក​ជ្រុលនិយម​ទាំង​នោះ តែងតែ​សម្លាប់​មនុស្ស​ទាំងឡាយ​ណា​ដែល​ប្រឆាំង​នឹង​គោល​គំនិត​របស់​ខ្លួន។
...​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ការពារ​ជាតិ​​អាមេរិក​លាលែង​ពី​តំណែង​ក្រោម​សម្ពាធ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​រឿង​ប្រឆាំង​ក្រុម​ ISIS...
ក្រុម​រដ្ឋ​ឥស្លាម​មាន​បណ្ដាញ​ក្នុង​ប្រទេស​ចំនួន ១១
ចំនួន​​កងកម្លាំង​របស់​ពួក​រដ្ឋ​ឥស្លាម​បាន​កើន​ឡើង​យ៉ាង​ខ្លាំង​ពី​មួយ​ថ្ងៃ​ទៅ​មួយ​ថ្ងៃ ដោយសារ​តែ​មាន​ការ​ចូលរួម​ពី​បណ្ដាញ​របស់​ខ្លួន​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស។ មេដឹកនាំ​ក្រុម​ជ្រុលនិយម​តែងតែ​ធ្វើ​ការ​អំពាវនាវ​ដល់ បណ្តា​អ្នក​កាន់សាសនា​ឥស្លាម​ទាំង​នោះ នៅ​លើ​ពិភពលោក ដើម្បី​ចូលរួម​ក្នុង​បេសកកម្ម​បង្កើត​ ចក្រភព​ដ៏​មាន​អំណាច​មួយ​នៅ​ពេល​ខាង​មុខ។

មាន​ប្រទេស​ចំនួន​ ១១ ដែល​ជា​បណ្ដាញ​ដ៏​សំខាន់​របស់​ក្រុម​មួយ​នេះ ដូចជា ប្រទេស​ប៉ាគីស្ថាន អេហ្ស៊ីប អាល់ហ្សេរី​ ហ្វីលីពីន អ៊ីស្រាអែល​ លីបង់ លីប៊ី​​ ឥណ្ឌូណេស៊ី ស៊ីរី អ៊ីរ៉ាក់​ និង ស៊ូដង់​ជាដើម។ ថ្វីត្បិតតែ​ នៅ​ពេល​នេះ ក្រុម​រដ្ឋ​ឥស្លាម​មិនទាន់​មាន​កម្លាំង​គ្រប់គ្រាន់​ក្នុង​ការ​ប្រឆាំង​នឹង​ប្រទេស​លោក​ខាង​លិច ដោយចំហ​ប៉ុន្តែ នៅ​ពេល​ខាង​មុខ​គេ​ជឿ​ថា ស្ថានភាព​នឹង​កាន់តែ​គ្រោះថ្នាក់ បើសិន​មិន​អាច​បោស​សំអាត​ឲ្យ​ទាន់​ពេល​វេលា​៕

កម្ពុជា​​មាន​គម្រោង​សាងសង់​​ផ្លូវ​ល្បឿន​លឿន​ពី​ភ្នំពេញ​ទៅ​ហូជីមិញ​ធ្វើដំណើរប្រើរយៈពេល​១​ឬ២​ម៉ោង​

 

​ផ្លូវ​ជាតិ​លេខ​មួយ​ប្រភព៖​ ​wikipedia
​អ្នក​ធ្វើ​​​ដំណើរ​ចេញ​ពី​ភ្នំពេញ​ទៅ​ហូជីមិញ ​នឹង​​ប្រើ​​រយៈ​ពេល​​តែ ​១​ឬ​២​ម៉ោង​ប៉ុណ្ណោះ​​​ នា​ថ្ងៃ​អនាគត​ ដោយ​ធ្វើ​ដំណើរ​តាម​​ផ្លូវ​​ល្បឿន​លឿន​ដែល​ត្រូវ​បាន​កំណត់​ការ​ធ្វើ​​ដំណើរ​​កម្រិត​ល្បឿន​ពី​ ​​៨០​ទៅ​១២០​គីឡូ​ម៉ែត្រ​ក្នុង​មួយ​ម៉ោង​បើ​សិន​គម្រោង​សិក្សា​មួយ​បាន​ទទួល​ជោគជ័យ។

គម្រោង​កសាង​ផ្លូវ​ដែល​មាន​ល្បឿន​លឿន​ជាង​គេ​នៅ​កម្ពុជា​ត្រូវ​បាន​ផ្ដល់​ការ​គាំ​ទ្រ​ដោយ​រដ្ឋាភិបាល​ជប៉ុន​តាម​រយៈ​ទី​ភ្នាក់​ងារ​សហប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិ​នៃ​ប្រទេស​ជប៉ុន​(JICA)​​​​ក្រោម​កិច្ច​សហការ​ជាមួយ​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​។

​តាម​ការ​ចុះ​ផ្សាយ​របស់​ទីភ្នាក់ងារ​សារព័ត៌មាន​ជាតិ​​កម្ពុជា(AKP)​ជា​ភាសា​អង់គ្លេស ​បាន​ឱ្យ​ដឹង​​ថា​​ គម្រោង​​សិក្សា​ក្នុង​ការ​កសាង​ផ្លូវ​ល្បឿន​លឿន​នេះ​​​ត្រូវ​បាន​ចុះ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​រួច​រាល់​​ហើយ​​រវាង​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ក្រសួង​សាធារណការ​និង​ដឹក​ជញ្ជូន​ជាមួយ​ទី​ភ្នាក់​ងារ​សហប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិ​នៃ​ប្រទេស​ជប៉ុន​(JICA) ​ហើយ​គម្រោង​នេះ​នឹង​​ប្រើ​​រយៈ​ពេល​១៥​ទៅ​១៦​ខែ​ដើម្បី​សិក្សា​ពី​ផល​ប៉ះ​ពាល់​ ដោយ​គួរ​​ជ្រើស​រើស​យក​ការ​កសាង​តាម​បណ្ដោយ​ផ្លូវ​លេខ១​ឬ​​ក៏​ស្ថាបនា​ឆ្លង​កាត់​តាម​ខេត្ត​ព្រៃ​វែង ហើយ​ការ​សិក្សា​នឹង​ធ្វើ​ឡើង​​​នៅ​​​ខែ​កុម្ភៈ ​ឆ្នាំ​២០១៥​។

ផ្លូវ​​ល្បឿន​លឿន​នេះ ​នឹង​​កាត់​បន្ថយ​ការ​ចំណាយ​ពេល​វេលា​ច្រើន​​នៅ​ពេល​ខាង​មុខ​​​​។ ផ្លូវ​នេះ​នឹង​ប្រើ​ពេល​តែ​១​ឬ​២​ម៉ោង​ប៉ុណ្ណោះ​បន្ទាប់​ពី​កសាង​រួច​ខណៈ​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​​នេះ ​អ្នក​ដំណើរ​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​ចន្លោះ​ពី​៦​ទៅ​​៧​ម៉ោង​ចេញ​ដំណើរ​ពី​ភ្នំពេញ​ទៅ​ហូជីមិញ​៕​

តើ​លោក​អ្នក​ដឹង​​អត់​បុគ្គលិក​បម្រើ​ការងារ​ (អូតេស)​​ ​​​តាម​យន្តហោះ​ស្រុក​យើង​ទទួល​បាន​ប្រាក់​ខែ​ប៉ុន្មាន​?​


បុគ្គលិក​បម្រើ​ការងារ​លើ​យន្តហោះ​ក្រុមហ៊ុន​ AirAsia (បរទេស)ប្រភព៖​ http://collegesmalaysia.com
បុគ្គលិក​បម្រើ​ការងារ​នៅ​តាម​យន្តហោះ ​ទទួល​បាន​ប្រាក់ខែ​គោល​ជា​មធ្យម​​ ៥០០​ដុល្លារ​រួម​ជាមួយ​ប្រាក់​ថ្លៃ​សេវាកម្ម​ផ្សេង​ៗទៀត​កើន​ជិត​ ១០០០ ដុល្លារ​អាមេរិក​ក្នុង​មួយ​ខែ​។​

បុគ្គលិក​​បម្រើ​ការ​នៅ​អាកាស​ចរស៊ីវិល​កម្ពុជា​ម្នាក់ ​សុំ​មិន​បញ្ចេញ​​​ឈ្មោះ​បាន​ឱ្យ ​TheBNEWS ដឹង​នា​ពេល​ថ្មី​ៗ​នេះ​ថា ​ប្រាក់​ខែ​គោល​របស់​បុគ្គលិក​​បម្រើ​ការងារ​នៅ​លើ​យន្ត​ហោះ​​អាច​ទទួល​បាន​ជា​មធ្យម ​៥០០ ​ដុល្លារ​ក្នុង​មួយ​ខែ​។ ​ដោយ​ឡែក​ ថ្លៃ​ថែម​ម៉ោង​ឬ​សេវាកម្ម​ផ្សេងៗ​ទៀត​ សរុប​ទៅ​អាច​ទទួល​បាន​ជិត​ ១០០០ ​ដុល្លារ​អាមេរិក​។

...ក្រុម​ហ៊ុន​អាកាសចរណ៍​ស៊ីវិល​​ហុងកុង​​បើក​សេវាកម្ម​ដឹក​ទំនិញ​​​តាម​យន្ត​ហោះ​ប៊ូអ៊ីង​​​ផ្ទុក​ទំនិញ​បាន​ ១២០​តោនជា​លើក​ដំបូង​មក​កម្ពុជា​​...


គួរ​បញ្ជាក់​​​ផង​ដែរ​ថា ​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​​បុគ្គលិក​បម្រើ​ការ​ងារ​នៅ​​ក្រុម​ហ៊ុន​​កម្ពុជា​អង្គរ​អ៊ែរ (Cambodia Angkor Air) ​មាន​សរុប​ជាង ​៦០​នាក់ ​មាន​ខ្មែរ​ខ្លះ ​និង​បរទេស​ខ្លះ​។ ​ក្រុម​ហ៊ុន​បី​ផ្សេង​ទៀត​មាន​បុគ្គលិក​ខ្មែរ​ទាំង​អស់​ ដែល​ក្នុង​នោះ​រួម​មាន​​ ១- ​ក្រុមហ៊ុន​ស្គាយ​អង្គរ​អ៊ែរឡាញ​​(Sky Angkor Airline) ​សរុប​ជាង ​​៦០​នាក់ ​​២- ក្រុម​ហ៊ុន Apsara International Air មាន​សរុប​ ១២​នាក់​ និង​​​ ៣- Bassaka Air​​​ មាន​សរុប​ ៤០​នាក់៕​

លោក​អ្នក​ដឹង​ថា​​ប្រាក់​ចំណូល​បាន​​ពី​ការ​លក់​សំបុត្រ​ចូល​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​ពី​ឆ្នាំ​២០១០​ ដល់ ​២០១៤ បាន​ប៉ុន្មាន​ទេ? ​


អាជ្ញាធរ​អប្សរា​បង្ហាញ​​ប្រាក់​ចំណូល​ពី​ការ​លក់​សំបុត្រ​ចូល​ទស្សន​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​ពី​ឆ្នាំ​២០១០​ដល់​២០១៤​ប្រភព៖​ tourismcambodia.org
ការ​ប្រមូល​ចំណូល​​តាម​​រយៈ​ការ​លក់​សំបុត្រ​ ចូល​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​មាន​ការ​កើន​ឡើង​បើក​គិត​ចាប់​ឆ្នាំ​២០១០ ​រហូតដល់​ឆ្នាំ​២០១៤​ ខណៈ​ដែល​​រយៈ​ពេល​ ១០​ខែ​នា​ឆ្នាំ​​២០១៤​នេះ​ ​ចំណូល​ដែល​ប្រមូល​បាន​មាន​​ចំនួន​ ៤៧.៣៨៧.៥០០ ដុល្លារ​អាមេរិក​។​

យោង​តាម​លិខិត​របស់​អាជ្ញាធរ​អប្សរា​ដែល ​The BNEWS ទទួល​បាន ​ចុះ​ថ្ងៃ​ទី២៥​ ខែ​វិច្ឆិកា ​ឆ្នាំ​២០១៤​នេះ​​ ឱ្យ​ដឹង​ថា​​ ចំណូល​បាន​មក​ពី​ការ​លក់​​​ប័ណ្ណ​ចូល​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​នៅ​ឆ្នាំ​២០១០ ​មាន​ចំនួន ​៣៣.១១៣.៥០០​ដុល្លារ​អាមេរិក​ ឆ្នាំ​២០១១ ​មាន​ចំនួន ​៤២.១៨៥.៣០០​ដុល្លារ​ ឆ្នាំ​២០១២​ មាន​មាន​ចំនួន ៥១.៣១៩.១៨០​ដុល្លារ​ និង​ឆ្នាំ​២០១៣ ​មាន​ចំនួន​ ៥៧.៦៨៧.៦៨០​ដុល្លារ​អាមេរិក​។​ លិខិត​ដដែល​ឱ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា​ នៅ​ក្នុង​ការ​ប្រមូល​ចំណូល​ពី​ការ​លក់​ប័ណ្ណ​ចូល​ទស្សនា​អង្គរ​នេះ​ អាជ្ញាធរ​អប្សរា​បាន​ប្រគល់​សិទ្ធិ​ទៅ​ឱ្យ​ក្រុម​ហ៊ុន​ សុខា​អូតែល ​ជា​អ្នក​ប្រមូល​ជំនួស​ ដោយ​មាន​ចុះ​កិច្ច​សន្យា​រៀង​រាល់ ​៥​ឆ្នាំ​ម្តង​។​

...​កម្ពុជា​ទទួល​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​​​​បរទេស​ជិត​ ៣,២​លាន​​នាក់​ ៩​ខែ​ដើម​ឆ្នាំ​នេះ...

តាម​ប្រភព​ដដែល​បញ្ជាក់​ផង​ដែរ​ថា​ តាម​ខ្លឹម​សារ​កិច្ច​សន្យា​រវាង​អាជ្ញាធរ​អប្សរា ​និង​ក្រុម​ហ៊ុន​សុខា​អូតែល​ ​ចំណូល​ដុល​ពី​ការ​លក់​ប័ណ្ណ​ចូល​ទស្សនា​អង្គរ​ ត្រូវ​បង់​ពន្ធ​លើ​តម្លៃ​បន្ថែម​(VAT ១០ %)​បង្កើត​មូលនិធិ​អភិរក្ស​និង​អភិវឌ្ឍ​តំបន់​អង្គរ​(១៥%)​ដក​ចំណែក​របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​(១៥%)​​ហើយ​សល់​ពី​នោះ​ បង់​ចូល​ថវិកា​រដ្ឋ​ទាំង​ស្រុង​។​

នៅ​ក្នុង​ការ​គ្រប់​គ្រង​អង្គរ​ ឱ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធ​ភាព​ខ្ពស់​ស្រប​តាម​បទ​ដ្ឋាន​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក​ អាជ្ញាធរ​អប្សរា​បាន​សហការ​ជាមួយ​គណៈកម្មាធិការ​អន្តរជាតិ ​សម្រប​សម្រួល​កិច្ច​គាំ​ពារ​ និង​អភិវឌ្ឍន៍​រមណីយដ្ឋាន​ប្រវត្តិ​សាស្រ្ដ​អង្គរ​​​ហៅ​ថា​ អាយ​ ស៊ី​ ស៊ី​ អង្គរ​ ដែល​មាន​ប្រទេស​បារំាង​ និង​ជប៉ុន​ជា​សហប្រធាន​ យូណេស្កូ​ជា​លេខាធិការ​អចិន្ត្រៃយ៍ ហើយ​មាន​ប្រទេស​និង​អង្គការ​អន្តរជាតិ​ជាង ​៣០​ជា​សមាជិក​​ដោយ​ធ្វើ​ការ​ប្រជុំ​ពីរ​ដង​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​​​ចាប់​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​១៩៩៣​​ រហូត​ដល់​បច្ចុប្បន្ន​៕​​​​

Monday, November 24, 2014

តើ​​​កងទ័ព​ចិន​អាច​យក​ឈ្នះ​កងទ័ព​​ជប៉ុន​ដែរ​ឬ​ទេ​បើ​​មាន​សង្គ្រាម​ផ្ទុះ​ឡើង​?

 

រូបតំណាង​ប្រភព៖​ washingtonpost
ចិន និង ជប៉ុន​ត្រូវ​បាន​គេ​ទទួល​ស្គាល់​ថា ជា​គូសត្រូវ​ចាស់​ឆ្នាំ​​​នៅ​អាស៊ី​បូព៌ា​ដែល​ធ្លាប់​មាន​សង្គ្រាម​​​ស៊ីសាច់​ហុតឈាម​​​រវាង​គ្នា​នឹង​គ្នា​នៅ​ពេល​កន្លង​មក។ ការ​ឈ្លាន​ពាន​របស់​ជប៉ុន​មក​លើ​​ទឹកដី​ចិន​​​​ជា​លើក​ដំបូង​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ ១៨៩៤ ដល់​ឆ្នាំ ១៨៩៥ និង នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ ១៩៣១ រហូត​ដល់​បញ្ចប់​​សង្គ្រាម​លោក​ទី​២ បាន​​បង្កើត​អតីតកាល​​ដ៏​ជូរចត់​បំផុត​​ដក់​ជាប់​​ក្នុង​អារម្មណ៍​ប្រជាជន​របស់​​មហាអំណាច​សេដ្ឋកិច្ច​លើ​លោក​មួយ​នេះ​រហូត​មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន។

​ទោះបី​ជា​ចិន​​​តែង​ចាញ់​ជប៉ុន​​រហូត​មក និង ទទួល​រង​ការ​ធ្វើ​ទុក្ខបុកម្នេញ​យ៉ាង​​ធ្ងន់ធ្ងរ​យ៉ាងណា​ក៏ដោយ អ្វី​ដែល​​ពិភពលោក​មើល​ឃើញ​នៅ​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នោះ​គឺ​ថា ​មហាយក្ស​ចិន​កំពុង​​​បង្កើន​​ថវិកា​យោធា​របស់​ខ្លួន​​រហូត​ដល់ ១២,៣%​ នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​នេះ​ដើម្បី​ពង្រឹង​វិស័យ​យោធា​របស់​ខ្លួន។ នេះ​បាន​​​បង្ហាញ​សញ្ញាណ​មួយ​គួរ​ឲ្យ​បារម្ភ​បំផុត​​ដែល​បង្ក​ឲ្យ​មាន​ភាព​តានតឹង​នៅ​ក្នុង​តំបន់ ​ជា​ពិសេស​ជា​ការ​ពញ្ញាក់​អារម្មណ៍​មួយ​ដល់​​​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​​ជប៉ុន​តែម្តង។ ​

ជា​ការ​ប្រៀបធៀប​រវាង​មហាអំណាច​សេដ្ឋកិច្ច​ទាំង​ពីរ ជប៉ុន​ដែល​ជា​អតីត​មហាអំណាច​យោធា​​ដ៏​ខ្លាំងក្លា​មួយ​នៅ​ក្នុង​សង្គ្រាម​លោក​លើក​ទី​២​ ប្រចាំ​តំបន់​អាស៊ី​ប៉ាស៊ីហ្វិក​មាន​ថវិកា​យោធា​ត្រឹមតែ ៤៩ ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ប៉ុណ្ណោះ​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំៗ ខណៈ​ដែល​ចិន​វិញ​​មាន​រហូត​ដល់ ១៨៨ ពាន់​លាន​ដុល្លារ។ នេះ​ជា​កំណើន​ដ៏​ខ្ពស់​មួយ​នៃ​ការ​ចំណាយ​ក្នុង​វិស័យ​យោធា​ចិន ទោះបី​ជា​មិន​ដល់​​ថវិកា​យោធា​អាមេរិក​ដែល​មាន​រហូត​ដល់ ៦៤០ ពាន់​លាន​ដុល្លារ​យ៉ាងណា​ក៏ដោយ។

...តើ​អាមេរិក​ចំណាយ​ប្រាក់​ប៉ុន្មាន​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំៗ​លើ​សង្គ្រាម​ថ្នាំញៀន?...

ងាក​មក​មើល​ចំនួន​យោធា​វិញ មហាយក្ស​ចិន​ដែល​មាន​ប្រជាជន​​ ១៣ ពាន់​លាន​នាក់​មាន​កងទ័ព​សកម្ម​សរុប​ប្រមាណ ២,៣ ​លាន​នាក់ ស្រប​ពេល​ដែល​ជប៉ុន​វិញ​មាន​​ត្រឹមតែ ៥៨ ០០០​នាក់​ប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែ​សំនួរ​ដ៏​សំខាន់​នៅ​ពេល​នេះ​គឺ​ថា តើ​ចិន​អាច​យក​ឈ្នះ​ជប៉ុន​ដែរ​ឬ​ទេ​បើ​មាន​សង្គ្រាម​រវាង​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​បាន​កើត​មាន​ម្តង​ទៀត?

ជា​ការ​ចាប់ផ្តើម យើង​ត្រូវ​​ពិនិត្យ​ទៅ​លើ​​​ភាព​តានតឹង​រវាង​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​នៅ​ពេល​កន្លង​មក​ ដែល​បាន​បង្ហាញ​ចំណាប់​អារម្មណ៍ និង ក្តី​កង្វល់​បំផុត​ដល់​សម្ព័ន្ធមិត្ត​របស់​ជប៉ុន​​ ​នោះ​​គឺ​អាមេរិក។ អាមេរិក​បាន​ចុះ​​សន្ធិសញ្ញា​ជា​ទ្វេភាគ​ដើម្បី​ចេញ​មុខ​​ការពារ​ដែន​អធិបតេយ្យ​ភាព​ជប៉ុន​ក្នុង​ករណី​មាន​ការ​ឈ្លាន​ពាន ឬ វាយប្រហារ​​ណា​មួយ​ពី​បច្ចាមិត្ត​។ ហេតុ​ដូច្នេះ​ហើយ បាន​​ជា​ចាប់​ពី​ជប៉ុន​ចាញ់​សង្គ្រាម​លោក​លើក​ទី​២ មក​គេ​ឃើញ​មាន​មូលដ្ឋាន​យោធា​សំខាន់​របស់​អាមេរិក​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​នេះ​រហូត​មក​ដល់​សព្វថ្ងៃ។

​​​​​ចុះ​បើ​គ្មាន​អាមេរិក​វិញ តើ​ជប៉ុន​នៅ​តែ​អាច​យក​ឈ្នះ​ចិន​ឬ​យ៉ាងណា?

តាម​ការពិត​ទោះបី​ជា​ចំនួន​កងទ័ព​ជប៉ុន​មាន​ចំនួន​តិច​ជាង​កងទ័ព​ចិន តែ​គេ​មើល​ឃើញ​ថា ជប៉ុន​នៅ​តែ​ឈ្នះ​ចិន​ទោះបី​ជា​គ្មាន​អាមេរិក​ក៏ដោយ។ ភស្តុតាង​ជាក់ស្តែង​បាន​បង្ហាញ ​ប្រព័ន្ធ​សព្វាវុធ​​សំខាន់ៗ​របស់​ចិន​ភាគ​ច្រើន​បាន​​ខូចខាត​​​ដំណើរ​ការ​មិន​សូវ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​នោះ​ឡើយ។ នេះ​បើ​យោង​តាម​​​ការ​អះអាង​របស់​លោក Kyle Mizokami អ្នកវិភាគ​ជាន់​ខ្ពស់ និង ជា​​​អ្នកនិពន្ធ​​សៀវភៅ (War On Boring)នៃ​មន្ទីរ​ឃ្លាំមើល​សន្តិសុខ​ជប៉ុន (Japan Security Watch)។

អ្នក​វិភាគ​រូប​នេះ​បាន​លើក​ឡើង​​ថា រថក្រោះ​កងទ័ព​ជើង​គោក​​ចិន​ប្រមាណ ៤៥០ គ្រឿង​​ក្នុង​ចំណោម​រថក្រោះ​ ៧ ៥៨០ ​គ្រឿង​​ប៉ុណ្ណោះ​ត្រូវ​បាន​អភិវឌ្ឍ​កាន់តែ​ទំនើប​ជាង​មុន​ដែល​ត្រូវ​បាន​ផលិត​ឡើង​តាំង​ពី​​អំឡុង​សតវត្ស​ទី ៧០​មក​ម្ល៉េះ​​ដោយ​អតីត​សហភាព​សូវៀត។ ចំណែក​យន្តហោះ​ចម្បាំង​​វិញ មាន​ប្រហែល​ត្រឹមតែ ៥០០​គ្រឿង​ប៉ុណ្ណោះ​ក្នុង​ចំណោម​យន្តហោះ​​ចម្បាំង​របស់​ខ្លួន ១ ៣២១ គ្រឿង​អាច​ដំណើរ​ការ​បាន។

ងាក​មក​មើល​កងទ័ព​ជើង​ទឹក​ចិន​វិញ នា​វា​មុជទឹក​របស់​ខ្លួន​ចំនួន​ពាក់​កណ្តាល​​ត្រូវ​បាន​លោក​អះអាង​ថា បាន​​ផលិត​ឡើង​​​​អស់​រយៈ​ពេល ​​២​ទសវត្ស​ចុងក្រោយ​នេះ ខណៈ​ចំនួន​ពាក់​កណ្តាល​ទៀត​​គឺ​ជា​នាវា​ចាស់​ឆ្នាំ​តាំង​ពី​សម័យ​សង្គ្រាម​ត្រជាក់​មក​ម្ល៉េះ។ រីឯ​នាវា​ផ្ទុក​យន្តហោះ​ចម្បាំង​មួយ​គ្រឿង (Liaoning​) ដែល​ទើប​នឹង​​​ផលិត​បាន​នេះ​វិញ ក៏​​មិនមែន​ជា​នាវា​ទំនើប​​សហវត្ត​ថ្មី​នោះ​ដែរ​ ពោល​គឺ​ត្រូវ​បាន​ជួសជុល​អភិវឌ្ឍ​ឲ្យ​ទំនើប​បន្ថែម​ពី​នាវា​​ផ្ទុក​យន្តហោះ​​ចាស់​របស់​អតីត​សហភាព​សូវៀត​ដែល​ផលិត​ឡើង​​កំឡុង​ទសវត្ស​ទី ៨០​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ហើយ​ក៏​មិន​អាច​ផ្ទុក​យន្តហោះ​ច្រើន ឬ ធ្វើ​ដំណើរ​​ក្នុង​ចម្ងាយ​ឆ្ងាយ​ដូច​នាវា​អាមេរិក​នោះ​ដែរ។

​ក្រឡេក​មក​មើល​ជប៉ុន​វិញ វិស័យ​យោធា​របស់​ខ្លួន​ត្រូវ​បាន​គេ​អះអាង​ថា បាន​អភិវឌ្ឍ​ និង បំពាក់​ដោយ​សម្ភារៈ​យោធា​ទំនើបៗ​ជា​ជំនួញ​ពី​សហរដ្ឋ​អាមេរិក។ នៅ​ក្នុង​ពេល​ឆាប់​ខាងមុខ​នេះ ​រដ្ឋាភិបាល​​ជប៉ុន​ប្រកាស​​ថា ខ្លួន​នឹង​ទិញ​​​មីស៊ីល​ប្រឆាំង​មីស៊ីល​បន្ថែម​ទៀត រួម​​ទាំង​នាវា​មុជទឹក​​ទំនើបៗ នាវា​ប្រតិបត្តិការ​លើ​ទឹក​ យន្តហោះ​ឈ្លបការណ៍ យន្តហោះ​ចម្បាំង​ និង ឧទ្ធម្ភាគចក្រ​​ទំនើបៗ​ជា​ច្រើន​គ្រឿង​បន្ថែម​ទៀត​​សម្រាប់​បំពាក់​នៅ​ក្នុង​កងទ័ព​​របស់​ខ្លួន។

...​មាន​អ្វី​កើតឡើង​សម្រាប់​ទីផ្សារ​ហិរញ្ញវត្ថុ​ចិន ​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០៣០?...

ទន្ទឹម​នឹង​នេះ​ទៅ​​ទៀត នៅ​ខែ មីនា ​ឆ្នាំ ២០១៧ ខាងមុខ​នេះ​គេ​រំពឹង​ថា ជប៉ុន​នឹង​​ទទួល​បាន​យន្ត​​ចម្បាំង (F-35​​​) ដ៏​មាន​សក្ដានុពល​ជា​ច្រើន​គ្រឿង​បន្ថែម​ទៀត​ផង។ បើ​ពិនិត្យ​ឲ្យ​ជាក់​ស្តែង​ទៅ​យន្តហោះ​ចម្បាំង​​ធុន​​នេះ គឺ​ជា​ក្តី​សុបិន្ដ​ដ៏​អាក្រក់​បំផុត​​របស់​នាវា​​ផ្ទុក​​យន្តហោះ​ចិន (Liaoning​) ​ដែល​ទើប​ផលិត​បាន​នេះ​តែម្តង ត្បិតអី​យន្តហោះ​ចម្បាំង (F-35​​​) ដែល​​ពេញ​និយម​បំផុត​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​យោធា​អាមេរិក អាច​​វាយ​​ប្រហារ​នាវា​ផ្ទុក​យន្តហោះ​​មួយ​គ្រឿង​នេះ​បាន​ពី​ចម្ងាយ​​យ៉ាង​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​បំផុត​​​​​​ក្នុង​ចម្ងាយ​ ២៩០ គីឡូម៉ែត្រ។

​​អ្វី​ដែល​អាក្រក់​ជាង​នេះ​ទៅ​ទៀត F-35 អាច​វាយ​កម្ទេច​​មូលដ្ឋាន​យោធា និង​ យន្តហោះ​ចម្បាំង​​ដ៏​ទំនើបៗ​​ចុងក្រោយ​​របស់​ចិន​ J-15 ​ក្នុង​មួយ​ប៉ប្រិចភ្នែក។ មើល​ទៅ​ដែន​កោះ​សំខាន់ៗ​របស់​​ជប៉ុន​វិញ សុទ្ធតែ​​បង្កប់​ដោយ​ប្រព័ន្ធ​​ខែល​មីស៊ីល​(Standard Missile-3) និង មីស៊ីល​ប៉ាទ្រីយ៉ូត​កម្រិត​ខ្ពស់​(Patriot Advanced Capability-3 interceptors) ទំនើប​អាច​បាញ់​ស្ទាក់​មីស៊ីល​គ្រប់​ប្រភេទ​​នៅ​ជុំវិញ​ភព​ផែនដី​នេះ។
​​​
បើ​​យោង​តាម​ការ​​បញ្ជាក់​របស់​​​លោក Larry M. Wortzel ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌល​ស្រាវជ្រាវ​ ​យុទ្ធសាស្ត្រ​និង ហានិភ័យ​ប្រចាំ​​​តំបន់​អាស៊ី​ (Asia Strategies and Risks) វិញ​បាន​ឲ្យ​​អះអាង​ថា ជប៉ុន​គឺ​ជា​ប្រទេស​ដែល​​មាន​កងទ័ព​ជើង​អាកាស​ខ្លាំងក្លា​ជាងគេ​បំផុត​នៅ​អាស៊ី​ លើកលែង​តែ​អាមេរិក​ប៉ុណ្ណោះ។

យ៉ាងណា​ក៏ដោយ ស្រប​ពេល​ដែល​​កងទ័ព​ជប៉ុន​កំពុង​​ឈាន​មុខ​លើ​​កងទ័ព​ចិន ​គេ​ក៏​មិន​អាច​​​មើល​​រំលង​​​សមត្ថភាព​កងទ័ព​ដ៏​ច្រើន​សន្ធឹកសន្ធាប់ និង ការ​ធ្វើ​ទំនើប​កម្ម​លើ​វិស័យ​​យោធា​របស់​ចិន​​នៅ​ក្នុង​រយៈ​មួយ​ទសវត្ស​ចុងក្រោយ​នេះ​បាន​ទេ ហើយ​​អនាគត​នឹង​​ក្លាយ​​ជា​រឿង​មួយ​មិន​ប្រកដប្រជា។

«គ្មាន​អ្នកណា​ម្នាក់​អាច​ព្យាករណ៍​បាន​ពី​ជម្លោះ​រវាង​ចិន និង ជប៉ុន​នៅ​ពេល​អនាគត​បាន​នោះ​ឡើយ។ ប៉ុន្តែ​​ភាព​តានតឹង និង ការ​ប្រឈមមុខ​ដាក់គ្នា​រវាង​មហាអំណាច​ទាំង​ពីរ​នេះ​អាច​​ត្រួសត្រាយ​នាំ​មក​នូវ​សន្តិភាព​នៅ​ក្នុង​តំបន់​បាន​ តាម​រយៈ​ការ​ពង្រឹង​សហប្រតិបត្តិការ​​សេដ្ឋកិច្ច​​ ការ​​វិនិយោគ និង ការ​ធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក។ នេះ​ជា​​ប្រសាសន៍​របស់​លោក Joseph Quinlan នាយក​​គ្រប់គ្រង​ទូទៅ​​នៃ​ធនាគារ​វិនិយោគ​អាមេរិក Banc of America Securities៕​

ប្រទេស​១០ ដែល​មានសមត្ថភាព​ខ្ពស់​បំផុត​ខាង​វិស័យការពារជាតិ

 

ប្រទេស​១០ ដែល​មានសមត្ថភាព​ខ្ពស់​បំផុត​ខាង​វិស័យការពារជាតិប្រភព៖​ defense-and-freedom
វិស័យ​ការពារ​ជាតិ​ជា​កត្តា​សំខាន់​បំផុត​សម្រាប់ប្រទេស​នីមួយៗ នៅ​ទូទាំង​ពិភពលោក ពោល​គឺ​សំខាន់​រហូតដល់​ប្រទេស​ភាគច្រើន​បំផុត​មាន​កងទ័ព​សម្រាប់​ធានា​បូរណភាព​និង​ដែន​អធិបតេយ្យភាព​របស់​រដ្ឋ​ឯករាជ្យ(នៅ​ក្នុង​លោក​នេះ មាន​ប្រទេស​តិច​តួច​បំផុត​ដែល​គ្មាន​កងទ័ពជាតិ)។ រដ្ឋាភិបាល​នៃ​សាមី​ប្រទេស​ជា​អ្នក​ពិនិត្យ​មើល​នយោបាយ​ការពារ​ជាតិ​របស់ខ្លួន ថាតើ​ត្រូវបន្ថែម​កងទ័ព ឬ​បញ្ចុះ​ចំនួន​កងទ័ព ត្រូវ​ពង្រឹង​ខាងយុទ្ធសាស្ត្រអ្វី ដោយ​យោងទៅតាម​កត្តា​ភូមិសាស្ត្្រ។ ឧទាហរណ៍ ប្រទេស​ដែល​ត្រូវ​បាន​ហ៊ុំព័ទ្ធ​ដោយ​ដែន​ទឹក មាន​យុទ្ធសាស្ត្រ​ការពារជាតិ​ផ្សេង ប្រទេស​ដែល​ត្រូវបាន​ហ៊ុំព័ទ្ធ​ដោយ​ដែន​ទឹក​ផង និង​ដែន​គោក​ផង​មាន​យុទ្ធសាស្ត្រផ្សេង។

ខាង​ក្រោម​នេះ​ជា​ប្រទេស​ចំនួន ១០ ដែល​មាន​កម្លាំងយោធា​ខ្លាំង​លើសគេ​ក្នុង​ពិភពលោក ដោយ​យោ​ងទៅតាម​សូចនាករវាយតម្លៃ​របស់​ Globalfirepower។Globalfirepower វាយតម្លៃ ​ដោយ​ប្រើតួលេខ​របស់​ភ្នាក់ងារចារកម្ម​អាមេរិក ស៊ីអាយអេ (CIA)ដែល​ប្រមូល​ឯកសារសម្ងាត់​ផ្នែក​យោធា​ពីគ្រប់​ប្រទេស​ទាំងអស់​ក្នុង​ពិភពលោក។

ការ​ផ្ដល់​ចំណាត់​ថ្នាក់​ជា​មហា​អំណាច​យោធា​ ​មិន​មែន​ផ្អែក​តែ​ទៅ​លើ​ចំនួន​កង​ទ័ព​មួយ​មុខ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ​ ប៉ុន្តែ​គេ​មាន​កត្តា​ជា​ច្រើន​ដូចជា ខ្ទង់ថវិកាជាតិដែល​ចំណាយ​លើ​វិស័យ​យោធា ការធ្វើទំនើបកម្ម​ក្នុងវិស័យការពារជាតិ ដូច​ជា​ទិញ​ចូល​គ្រឿងសព្វាវុធ​ទំនើបៗបន្ថែមជារៀងរាល់ឆ្នាំ បរិមាណអាវុធ​យុទ្ធភ័ណ្ឌ​នៅ​ក្នុងឃ្លាំង ​​ចំនួន​កង​ទ័ព​​សរុប​ ​ចំនួន​យុវជន​ពេញ​​កម្លាំង​សរុប​ ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ និង​កត្តា​ជា​ច្រើន​ទៀត។ សំណួរ​សួរថា ហេតុដូចម្ដេច​បាន​ជា​ប្រទេស​ខ្លះ​មាន​កងទ័ព​ច្រើន​ បែរ​ជា​មិន​ស្ថិត​ក្នុងចំណោម​ប្រទេស​ទាំង ១០? មូលហេតុព្រោះ​ការចាត់ចំណាត់ថ្នាក់នេះ ដូច​បាន​ជម្រាបជូន​ខាងដើមស្រាប់ គេ​វាយ​តម្លៃ​ដោយ​ផ្អែក​តាម​សូចនាកររបស់គេ​ត្រឹមត្រូវ ព្រោះ​ប្រទេស​ខ្លះមាន​កងទ័ព​ច្រើន ប៉ុន្តែ​ថវិកាជាតិ​ចំណាយ​លើ​វិស័យការពារជាតិមាន​កម្រិតទាប សម្ភារៈសិក ឬ​អាវុធយុទ្ធភ័ណ្ឌ​មិន​សូវទំនើប អាហារហូបចុក ប្រាក់បៀវត្ស​យោធិន។ល។

...កូរ៉េខាងត្បូង និង អាមេរិកធ្វើ​សមយុទ្ធ​យោធា​ប្រចាំឆ្នាំ​រួមគ្នា ខណៈ​កូរ៉េខាងជើង​គំរាមវាយប្រហារ...

កម្លាំងយោធា​ ឬ​សមត្ថភាពយោធា (military power) ក្នុង​ន័យ​នេះ​មិន​មែន​មាន​ន័យ​ថា​ឲ្យ​តែ​ប្រទេសណា​មាន​ចំណាត់​ថ្នាក់​ល្អ​ដាច់​គេ​ ដឹង​តែ​ច្បាំងឈ្នះ​គេ​ជាដរាប​នោះ​ទេ តែ​អាស្រ័យ​លើ​ការ​ប្រយុទ្ធ​លើ​សមរភូមិ​ជាក់ស្ដែង ខ្វះ​អ្វី​កាលពី​អតីតកាល ប្រទេស​ខ្លាំងច្បាំងចាញ់​ប្រទេស​តូច​តែ​ញឹក។ ខាង​ក្រោម​នេះ ​គឺ​ជា​ចំណាត់​ថ្នាក់​មហា​អំណាច​យោធា​​​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​គេហទំព័រ Global Firepower ហើយ​ការ​ចុះផ្សាយ​នេះ​ទៀតសោត ក៏​មិន​មែន​ដើម្បី​បង្អួត​សាច់ដុំ​ដាក់​គ្នា​អ្វី​ទេ គ្រាន់​តែ​ទុក​ជា​ការ​ស្វែងយល់ និង​សិក្សាស្រាវជ្រាវ។ តួលេខ​នេះ​ផ្អែកតាម​របាយការណ៍ឆ្នាំ២០១៤។

១-សហរដ្ឋ​អាមេរិក
ប្រជាពលរដ្ឋ​សរុប: ៣១៦ លាន​នាក់ - ថវិកាចំណាយលើវិស័យការពារជាតិ ៦១២ ពាន់​លាន​ដុល្លារ - ចំនួន​កងទ័ព​រៀបរយ ១ ៤៣០ ០០០ នាក់ - ចំនួន​កងទ័ព​បម្រុង ៨៥០ ០០០ នាក់។
កម្លាំងទ័ព​ជើង​គោក: រថក្រោះ ៨៣២៥ គ្រឿង -រថពាសដែក ២៥ ៧៨២ គ្រឿង -កាំភ្លើង​ធំ ១៧៩១ ដើម - ជើង​ទម្រ​បាញ់​កាំជ្រួច​ហ្វូង ១៣៣០ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​អាកាស: យន្តហោះ ១ ៣៦៨៣ គ្រឿង – យន្តហោះ ​ប្រដេញ ២២៧១ យន្តហោះ​ប្រយុទ្ធ ២៦០១ គ្រឿង – យន្តហោះ​ដឹក​ជញ្ជូន ៥២២២ - ឧទ្ធម្ភាគចក្រ​ប្រយុទ្ធ ៩១៤ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​ជើង​ទឹក: នាវា​ចម្បាំង ៤៧៣ គ្រឿង – នាវា​ដឹក​យន្តហោះ ១០ គ្រឿង – នាវា​ពិឃាត ៧២ គ្រឿង។

...រុស្ស៊ី​ធ្វើ​សមយុទ្ធ​យោធា​នៅ​កម្រង​កោះ Kurile បង្ក​ភាព​តានតឹង​ជា​មួយ​ជប៉ុន...

២-ប្រទេស​រុស្ស៊ី
ប្រជាពលរដ្ឋ​សរុប: ១៤៥ លាន​នាក់ - ថវិកាចំណាយលើវិស័យការពារជាតិ ៧៦,៦ ពាន់​លាន​ដុល្លារ -ចំនួន​កងទ័ព​រៀបរយ ៧៦៦ ០០០ នាក់ - ចំនួន​កងទ័ព​បម្រុង ២ ២៨៥ ០០០ នាក់។
កម្លាំងទ័ព​ជើង​គោក: រថក្រោះ ១ ៥៥០០ គ្រឿង - រថពាសដែក ២៧ ៦០៧ គ្រឿង - កាំភ្លើង​ធំ ៤៦២៥ ដើម - ជើង​ទម្រ​បាញ់​កាំជ្រួច​ហ្វូង ៣៧៨១ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​អាកាស: យន្តហោះ ៣០៨២ គ្រឿង – យន្តហោះ​ប្រដេញ ៧៣៦ គ្រឿង - យន្តហោះ​ប្រយុទ្ធ ១២៨៩ គ្រឿង – យន្តហោះ​ដឹក​ជញ្ជូន ៧៣០ គ្រឿង - ឧទ្ធម្ភាគចក្រ​ប្រយុទ្ធ ១១៤ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​ជើង​ទឹក: នាវា​ចម្បាំង ៣៥២ គ្រឿង – នាវា​ដឹក​យន្តហោះ ១ (មួយ) គ្រឿង – នាវា​ពិឃាត ១៣ គ្រឿង - នាវាមុជទឹក ៦៣ គ្រឿង។

៣-ប្រទេស​ចិន
ប្រជាពលរដ្ឋ​សរុប: ១៣៤៩ លាន​នាក់ - ថវិកាចំណាយលើវិស័យការពារជាតិ ១២៦ ពាន់​លាន​ដុល្លារ -ចំនួន​កងទ័ព​រៀបរយ ២ ២៨៥ ០០០ នាក់ - ចំនួន​កងទ័ព​បម្រុង ២ ៣០០ ០០០ នាក់។
កម្លាំងទ័ព​ជើង​គោក: រថក្រោះ ៩១៥០ គ្រឿង - រថពាសដែក ៤ ៧៨៨ គ្រឿង -កាំភ្លើង​ធំ ៦២៤៦ ដើម - ជើង​ទម្រ​បាញ់​កាំជ្រួច​ហ្វូង ១៧៧០ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​អាកាស: យន្តហោះ ២៧៨៨ គ្រឿង – យន្តហោះ​ប្រដេញ ១១៧០ - យន្តហោះ​ប្រយុទ្ធ ៨៨៥ គ្រឿង – យន្តហោះ​ដឹក​ជញ្ជូន ៣៨០ - ឧទ្ធម្ភាគចក្រ​ប្រយុទ្ធ ១២២ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​ជើង​ទឹក: នាវា​ចម្បាំង ៥២០ គ្រឿង – នាវា​ដឹក​យន្តហោះ ១ (មួយ) គ្រឿង – នាវា​ពិឃាត ២៤ គ្រឿង – នាវា​មុជ​ទឹក ៦៩ គ្រឿង។

...​ពិភពលោក​បាន​ ចំណាយ​​លើ​វិស័យ​យោធាអស់​ប៉ុន្មាន​​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១៣?...

៤-ប្រទេស​ឥណ្ឌា
ប្រជាពលរដ្ឋ​សរុប: ១ ២២០ លាន​នាក់ - ថវិកាចំណាយលើវិស័យការពារជាតិ ៤៦ ពាន់​លាន​ដុល្លារ -ចំនួន​កងទ័ព​រៀបរយ ១ ៣២៥ ០០០ នាក់ - ចំនួន​កងទ័ព​បម្រុង ២ ១៤៣ ០០០ នាក់។
កម្លាំងទ័ព​ជើង​គោក: រថក្រោះ ៣៥៦៩ គ្រឿង -រថពាសដែក ៥ ០៨៥ គ្រឿង -កាំភ្លើង​ធំ ៦៤៤៥ ដើម - ជើង​ទម្រ​បាញ់​កាំជ្រួច​ហ្វូង ២៩២ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​អាកាស: យន្តហោះ ១៧៨៥ គ្រឿង – យន្តហោះ ​ប្រដេញ ៥៣៥ គ្រឿង - យន្តហោះ​ប្រយុទ្ធ ៤៦៨ គ្រឿង – យន្តហោះ​ដឹក​ជញ្ជូន ៧០៦ - ឧទ្ធម្ភាគចក្រ​ប្រយុទ្ធ ២០ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​ជើង​ទឹក: នាវា​ចម្បាំង ១៨៤ គ្រឿង – នាវា​ដឹក​យន្តហោះ ២ (ពីរ) គ្រឿង – នាវា​ពិឃាត ១១ គ្រឿង – នាវា​មុជ​ទឹក ១៧ គ្រឿង។

៥-ប្រទេស​អង់គ្លេស
ប្រជាពលរដ្ឋ​សរុប: ជាង ៦៣ លាន​នាក់ - ថវិកាចំណាយលើវិស័យការពារជាតិ ៥៤ ពាន់​លាន​ដុល្លារ -ចំនួន​កងទ័ព​រៀបរយ ២០៥ ៣៣០ នាក់ - ចំនួន​កងទ័ព​បម្រុង ១៨២ ០០០ នាក់។
កម្លាំងទ័ព​ជើង​គោក: រថក្រោះ ៤០៧ គ្រឿង -រថពាសដែក ៦ ២៤៥ គ្រឿង - កាំភ្លើង​ធំ ១៣៨ ដើម - ជើង​ទម្រ​បាញ់​កាំជ្រួច​ហ្វូង ៥៦ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​អាកាស: យន្តហោះ ៩០៨ គ្រឿង – យន្តហោះ ​ប្រដេញ ៨៤ - យន្តហោះ​ប្រយុទ្ធ ១៧៨ គ្រឿង – យន្តហោះ​ដឹក​ជញ្ជូន ៣៣៨ - ឧទ្ធម្ភាគចក្រ​ប្រយុទ្ធ ៦៦ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​ជើង​ទឹក: នាវា​ចម្បាំង ៦៦ គ្រឿង – នាវា​ដឹក​យន្តហោះ ១ (មួយ) គ្រឿង – នាវា​ពិឃាត ៦ គ្រឿង – នាវា​មុជ​ទឹក ១១ គ្រឿង។

៦-ប្រទេស​បារាំង
ប្រជាពលរដ្ឋ​សរុប: ជិត ៦៦ លាន​នាក់ - ថវិកាចំណាយលើវិស័យការពារជាតិ ៤៣ ពាន់​លាន​ដុល្លារ - ចំនួន​កងទ័ព​រៀបរយ ២២៨ ៦៥៦ នាក់ - ចំនួន​កងទ័ព​បម្រុង ១៩៥ ៧៧០ នាក់។
កម្លាំង​ទ័ព​ជើង​គោក: រថក្រោះ ៤២៣ គ្រឿង -រថពាសដែក ៧ ២៩០ គ្រឿង -កាំភ្លើង​ធំ ៧៧០ ដើម - ជើង​ទម្រ​បាញ់​កាំជ្រួច​ហ្វូង : ៦០ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​អាកាស: យន្តហោះ ១២០៣ គ្រឿង – យន្តហោះ ​ប្រដេញ ២៨៧ - យន្តហោះ​ប្រយុទ្ធ ២៧០ គ្រឿង – យន្តហោះ​ដឹក​ជញ្ជូន ៥៣១ - ឧទ្ធម្ភាគចក្រ​ប្រយុទ្ធ ៤៣ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​ជើង​ទឹក: នាវា​ចម្បាំង ១២០ គ្រឿង – នាវា​ដឹក​យន្តហោះ ១ (មួយ) គ្រឿង – នាវា​ពិឃាត (គ្មាន) – នាវា​មុជ​ទឹក ១០ គ្រឿង។

...កូរ៉េខាងជើង​អំពាវ​ទៅ​កូរ៉េខាងត្បូង ​​​ឱ្យ​​បន្ថយ​ភាព​​​តានតឹង​យោធា...

៧-ប្រទេស​អាល្លឺម៉ង់
ប្រជាពលរដ្ឋ​សរុប: ជាង ៨១ លាន​នាក់ - ថវិកាចំណាយលើវិស័យការពារជាតិ ៤៥ ពាន់​លាន​ដុល្លារ - ចំនួន​កងទ័ព​រៀបរយ ១៨៣ ០០០ នាក់ - ចំនួន​កងទ័ព​បម្រុង ១៤៥ ០០០ នាក់។
កម្លាំង​ទ័ព​ជើង​គោក: រថក្រោះ ៤០៨ គ្រឿង - រថពាសដែក ៤២៧៩ គ្រឿង កាំភ្លើង​ធំ (គ្មាន​តួលេខ) - ជើង​ទម្រ​បាញ់​កាំជ្រួច​ហ្វូង ២៥២ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​អាកាស: យន្តហោះ ៧១០ គ្រឿង – យន្តហោះ ​ប្រដេញ ១៩០ - យន្តហោះ​ប្រយុទ្ធ ៧៤ គ្រឿង – យន្តហោះ​ដឹក​ជញ្ជូន ៤៣៣ - ឧទ្ធម្ភាគចក្រ​ប្រយុទ្ធ ២៦ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​ជើង​ទឹក: នាវា​ចម្បាំង ៨២ គ្រឿង – នាវា​ដឹក​យន្តហោះ (គ្មាន) – នាវា​ពិឃាត (គ្មាន) – នាវា​មុជ​ទឹក ៤ គ្រឿង។

៨-ប្រទេស​ទួរគីប្រជាពលរដ្ឋ​សរុប: ជាង ៨០ លាន​នាក់ - ចំនួន​កងទ័ព​រៀបរយ ៤១០ ៥០០ នាក់ - ចំនួន​កងទ័ព​បម្រុង ១៨៥ ៦៣០ នាក់។
កម្លាំង​ទ័ព​ជើង​គោក: រថក្រោះ ៣៦៥៧ គ្រឿង - ថវិកាចំណាយលើវិស័យការពារជាតិ ១៨,២ ពាន់​លាន​ដុល្លារ - រថពាសដែក ៨៥៣២ គ្រឿង កាំភ្លើង​ធំ ២១៥២ ដើម- ជើង​ទម្រ​បាញ់​កាំជ្រួច​ហ្វូង ៦៤៦ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​អាកាស: យន្តហោះ ៩៨៩ គ្រឿង – យន្តហោះ ​ប្រដេញ ២៥៤ - យន្តហោះ​ប្រយុទ្ធ ២៥៤ គ្រឿង – យន្តហោះ​ដឹក​ជញ្ជូន ៤៣៧ - ឧទ្ធម្ភាគចក្រ​ប្រយុទ្ធ ៣៦ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​ជើង​ទឹក: នាវា​ចម្បាំង ១១៥ គ្រឿង – នាវា​ដឹក​យន្តហោះ (គ្មាន) – នាវា​ពិឃាត (គ្មាន) – នាវា​មុជ​ទឹក ១៤ គ្រឿង។

...ស្ងាត់ៗ ! អា​មេរិក​បញ្ជា​ទិញ​យន្តហោះ​ចម្បាំង​ស៊េរី​ទំនើប​បំផុតពីក្រុមហ៊ុន​ឯកជន...
៩-ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង
ប្រជាពលរដ្ឋ​សរុប: ជិត ៤៩ លាន​នាក់ - ថវិកាចំណាយលើវិស័យការពារជាតិ ៣៤ ពាន់​លាន​ដុល្លារ - ចំនួន​កងទ័ព​រៀបរយ ៦៤០ ០០០ នាក់ - ចំនួន​កងទ័ព​បម្រុង ២ ៩០០ ០០០ នាក់។
កម្លាំង​ទ័ព​ជើង​គោក: រថក្រោះ ២៣៤៦ គ្រឿង - រថពាសដែក ២៨៨០ គ្រឿង - កាំភ្លើង​ធំ ៥៤២៤ ដើម - ជើង​ទម្រ​បាញ់​កាំជ្រួច​ហ្វូង ២៥០ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​អាកាស: យន្តហោះ ១៣៩៣ គ្រឿង – យន្តហោះ ​ប្រដេញ ៤០៩ - យន្តហោះ​ប្រយុទ្ធ ២៦៩ គ្រឿង – យន្តហោះ​ដឹក​ជញ្ជូន ៣២២ - ឧទ្ធម្ភាគចក្រ​ប្រយុទ្ធ ៧៧ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​ជើង​ទឹក: នាវា​ចម្បាំង ១៦៦ គ្រឿង – នាវា​ដឹក​យន្តហោះ (គ្មាន) – នាវា​ពិឃាត ១២ គ្រឿង – នាវា​មុជ​ទឹក ១៤ គ្រឿង។

១០-ប្រទេស​ជប៉ុន
ប្រជាពលរដ្ឋ​សរុប: ជាង ១២៧ លាន​នាក់ - ថវិកាចំណាយលើវិស័យការពារជាតិ ៤៩,១ ពាន់​លាន​ដុល្លារ - ចំនួន​កងទ័ព​រៀបរយ ២៤៧ ៧៤៦ នាក់ - ចំនួន​កងទ័ព​បម្រុង ៥៧ ៩០០ នាក់។
កម្លាំងទ័ព​ជើង​គោក: រថក្រោះ ៧៦៧ គ្រឿង -រថពាសដែក ៣០៥៧ គ្រឿង - កាំភ្លើង​ធំ ៤៩២ ដើម - ជើង​ទម្រ​បាញ់​កាំជ្រួច​ហ្វូង ៩៩ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​អាកាស: យន្តហោះ ១៥៩៥ គ្រឿង – យន្តហោះ​ប្រយុទ្ធ ២៩២ គ្រឿង – ឧទ្ធម្ភាគចក្រ​ប្រយុទ្ធ ២៩២ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​ជើង​ទឹក: នាវា​ចម្បាំង ១៣១ គ្រឿង – នាវា​ដឹក​យន្តហោះ ១ (មួយ) គ្រឿង – នាវា​ពិឃាត ៤៥ គ្រឿង -នាវា​មុជ​ទឹក ១៦ គ្រឿង។

Wednesday, November 19, 2014

តើ​ជប៉ុន​មាន​សមត្ថភាព​ការពារ​ជាតិ​កម្រិត​ណា​​ នៅ​ចំពោះ​មុខ​​ភាព​តាន​​តឹង​ជាមួយ​មហាយក្ស​ចិន? (មាន​វីដេអូ)


លោក​ស៊ីនហ្សូ​អាបេ នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​នៃ​ប្រទេស​ជប៉ុនប្រភព៖​ themalaysianinside.com
ប្រទេស​ជប៉ុន​ជា​មហាអំណាច​សេដ្ឋកិច្ច​ពិភពលោក ដែល​ស្ថិត​នៅ​លំដាប់​លេខ​បី ជា​មួយ​នឹង​ទំហំ​សេដ្ឋកិច្ច​គិត​តាម​ផលិត​ផល​សរុប​ក្នុង​ស្រុក​តាម​តម្លៃ​ទីផ្សារ​​រំពឹង​ទុក​គឺ​ប្រហែល​ (Nominal GDP ) ​៤,៧៧ ពាន់​ពាន់​លាន​ដុល្លារ (trillion)​នៅ​ឆ្នាំ​២០១៤​នេះ។ ដោយឡែក ប្រសិនបើ​គេ​និយាយ​អំពី​វិស័យ​យោធា​វិញ កាល​ពី​អតីតកាល ជប៉ុន​ក៏​មិន​មែន​ជា​ប្រទេស​ទន់​ខ្សោយ​ផ្នែក​យោធា​ទេ ពោល​គឺ​ជា​មហាអំណាច​យោធា​កាល​ពី​មុន និង​ក្នុង​អំឡុង​សង្គ្រាម​លោក​លើក​ទីពីរ។ ជប៉ុន​មាន​សមត្ថភាព​សាងសង់​នាវា​ដឹក​យន្តហោះ​ និង​សម្ភារៈ​សឹក​យ៉ាង​សម្បូរ​បែប​តាំង​ពី​យូរ​យារ​ណាស់​មក​ហើយ ​ព្រោះ​ជប៉ុន​បាន​ធ្វើ​ទំនើប​កម្ម​ខាង​វិស័យ​ការ​ពារ​ជាតិ​តាំង​ពី​សតវត្ស​ទី១៩ មក​ម៉្លេះ។

​បន្ទាប់​ពី​សង្គ្រាម​លោក​លើក​ទី​ពីរ​បាន​បញ្ចប់ ​ជប៉ុន​មាន​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ថ្មី។ ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ជប៉ុន​ត្រង់​មាត្រា​​ ​ប្រាំបួន បាន​ចែង​ថា​ជប៉ុន​មាន​សិទ្ធិ​បង្កើត​កងទ័ព​សម្រាប់​ការពារ​ខ្លួន ដែល​មានន័យ​ថា ​កងទ័ព​ជប៉ុន​អាច​ច្បាំង​តែ​នៅ​ក្នុង​ដែន​អធិបតេយ្យ​របស់​ជប៉ុន ហើយ​ក្នុង​ករណី​ប្រទេស​ជប៉ុន​ត្រូវ​បាន​បរទេស​ឈ្លានពាន គឺ​កងទ័ព​អាមេរិក​ជា​អ្នក​រ៉ាប់​រង​ការពារ​ប្រទេស​ជប៉ុន។ ធ្វើ​បែប​នេះ​មិន​មែន​មានន័យ​ថា ​ជប៉ុន​អន់ ដល់​ថ្នាក់​ទៅ​ពឹង​កងទ័ព​អាមេរិក​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ជប៉ុន​ធ្លាប់​មាន​មហិទ្ធិឫទ្ធិ​យោធា​ខ្លាំង​ពេក កាល​ពី​ក្នុង​សង្គ្រាម​លោក​លើក​ទីពីរ។

...ជប៉ុន​ប្រជែង​ចិន​ កសាង​​​ខ្សែ​រថភ្លើង​​លឿន​ជាងគេ​បំផុង​ក្នុង​ពិភពលោក​ ៥០០​គីឡូម៉ែត្រ​ក្នុង​មួយ​ម៉ោង (វីដេអូ)...

​ឈ្មោះ​ជា​ផ្លូវ​ការ ប្រទេស​នីបផុន​កូគូ (Nippon Koku)(ប្រទេស​ជប៉ុន)
ផ្ទៃដី​សរុប ៣៧៧ ៩៤៤ គីឡូម៉ែត្រ​ការ៉េ
​របប​នយោបាយ របប​រាជាធិបតេយ្យ​អាស្រ័យ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ
អធិរាជ ​ព្រះ​ចៅ អាគីហ៊ីតូ (Akihito)
​រូបិយប័ណ្ណ​ជាតិ ​ប្រាក់​យ៉េន
ថវិកា​ចំណាយ​លើ​វិស័យ​ការពារ​ជាតិ ៤៩,១ ពាន់​លាន​ដុល្លារ - ចំនួន​កងទ័ព​រៀបរយ ២៤៧ ៧៤៦ នាក់ - ចំនួន​កងទ័ព​បម្រុង ៥៧ ៩០០ នាក់។
កម្លាំងទ័ព​ជើង​គោក រថក្រោះ ៧៦៧ គ្រឿង - រថពាសដែក ៣០៥៧ គ្រឿង - កាំភ្លើង​ធំ ៤៩២ ដើម - ជើង​ទម្រ​បាញ់​កាំជ្រួច​ហ្វូង ៩៩ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​អាកាស យន្តហោះ ១៥៩៥ គ្រឿង – យន្តហោះ​ប្រយុទ្ធ ២៩២ គ្រឿង – ឧទ្ធម្ភាគចក្រ​ប្រយុទ្ធ ២៩២ គ្រឿង។
កម្លាំង​ទ័ព​ជើង​ទឹក នាវា​ចម្បាំង ១៣១ គ្រឿង – នាវា​ដឹក​យន្តហោះ ១ (មួយ) គ្រឿង – នាវា​ពិឃាត ៤៥ គ្រឿង - នាវា​មុជ​ទឹក ១៦ គ្រឿង។

...អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​អះអាង​ថា ១០០ឆ្នាំ​ទៀត​ប្រទេស​ជប៉ុន​នឹង​រលាយ​បាត់​រូប​ពី​ផែនដី ដោយ​សារ​ផ្ទុះ​ភ្នំភ្លើង និង​រញ្ជួយ​ដី!...

ដោយ​យោល​ទៅ​លើ​ស្ថានភាព​នយោបាយ​​ ដែល​កំពុង​ឡើង​កម្ដៅ​​នៅ​សមុទ្រ​ចិន​ខាងកើត (East China Sea) ជប៉ុន​បាន​កែប្រែ​គោល​នយោបាយ​ការពារ​ជាតិ​របស់​ខ្លួន។ ​​កាល​ពី​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ ​រដ្ឋាភិបាល​ជប៉ុន​ក្រោម​ការ​ដឹក​នាំ​របស់​លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ស៊ីនហ្សូអាបេ បាន​បក​ស្រាយ​ឡើង​វិញ (reinterpretation) ​នូវ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ជប៉ុន​ដែល​កំពុង​នៅ​ជា​ធរមាន ត្រង់​មាត្រា​ ​ប្រាំបួន (១)។ រដ្ឋាភិបាល​លោក​ស៊ីនហ្សូអាបេ យល់​ថា​ប្រទេស​ជប៉ុន​មិន​អាច​នៅ​ស្ងៀម​ ឲ្យ​គេ​គម្រាម​កំហែង​ស្រេច​តែ​នឹង​អំពើ​ចិត្ត​បាន​ទេ ត្រូវ​តែ​មាន​អ្វី​ការពារ​ខ្លួន។ ដូចនេះ នយោបាយ​ «សន្តិនិយម - Pacifism» របស់​ជប៉ុន​ចាប់​ពីក្រោយ​សង្គ្រាម​លោក​លើក​ទីពីរ​ រហូត​មក​ទល់​នឹង​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ ត្រូវ​បាន​កែប្រែ​ជា​បណ្ដើរ​ៗ ​ដើម្បី​ឲ្យ​ស្រប​តាម​កាលៈ​ទេសៈ​វិវត្ត​ ព្រោះ​មើល​ស្ថានភាព​មិន​ស្រួល។

ខាង​ក្រោម​នេះ ជា​ការ​រៀប​រាប់​ត្រួសៗ អំពី​ការ​ពង្រឹង​វិស័យ​ការពារ​ជាតិ​របស់​ជប៉ុន​ដោយ​បាន​បញ្ជាទិញ​ថ្មី នូវ​អាវុធ​យុទ្ធភណ្ឌ​ទំនើបៗ​មាន​សេចក្ដី​ដូច​ខាង​ក្រោម។

ជប៉ុន ថ្វី​ត្បិត​ជា​ប្រទេស​សន្តិភាព​និយម ទៅ​តាម​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ត្រង់​មាត្រា​​​ប្រាំ​បួន ក៏​​ជប៉ុន​នៅ​តែ​មាន​សមត្ថភាព​ខ្ពស់​ ព្រោះ​ជប៉ុន​ស្ថិត​ក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​ ១០ (ដប់​) ដែល​មាន​សមត្ថភាព​ខ្ពស់​បំផុត​ខាង​វិស័យ​ការពារ​ជាតិ (...ប្រទេស​១០ ដែល​មានសមត្ថភាព​ខ្ពស់​បំផុត​ខាង​វិស័យការពារជាតិ...)។ ជន​ជាតិ​ជប៉ុន មិន​សូវ​បាន​ទ្រឹស្ដី​ច្រើន​ទេ ប៉ុន្តែ​ក្នុង​សមរភូមិ​ប្រយុទ្ធ ជប៉ុន​ប្រយុទ្ធ​រហូត​ទាល់​តែ​ស្លាប់​ខ្លួន ក៏​មិន​លើក​ដៃ​សុំ​ចុះ​ចាញ់​ (២)។ ប្រទេស​ជប៉ុន​ចំណាយ ១% នៃ​ផលិតផល​សរុប​ក្នុង​ស្រុក (GDP) សម្រាប់​វិស័យ​ការពារ​ជាតិ។ និយាយ​អំពី​សម្ភារៈ​យោធា ជប៉ុន​មាន​អាវុធ​សម្បូរ​បែប និង​ទំនើប​ផុត​លេខ​ក្នុង​លោក មិន​ចាញ់​ប្រទេស​មហា​អំណាច​យោធា​ទាល់​តែ​សោះ។

...តើ​​​កងទ័ព​ចិន​អាច​យក​ឈ្នះ​កងទ័ព​​ជប៉ុន​ដែរ​ឬ​ទេ​បើ​​មាន​សង្គ្រាម​ផ្ទុះ​ឡើង​?...

កាល​ពី​ឆ្នាំ២០១៣ ​រដ្ឋាភិបាល​លោក​អាបេ បាន​ព្រាង​សេចក្ដី​ស្នើ​ថវិកា ដើម្បី​ទិញ​ចូល​នូវ​សព្វាវុធ​មួយ​ចំនួន​បន្ថែម​ទៀត​ដូចជា ៖ យន្តហោះ​ដ្រូន​ស៊ើប​ការណ៍ ចំនួន​បី​គ្រឿង – យន្តហោះ​រ៉ាដា​ចាប់​មិន​បាន – រថយន្ត​ដឹក​ជញ្ជូន​ទ័ព (អាច​ឡើង​គោក​ក៏​បាន និង​ចុះ​ទឹក​ក៏​បាន – amphibous vehicle) ចំនួន ៥២ គ្រឿង – យន្តហោះ​ចម្បាំង​ម៉ាក F-35 ចំនួន ២៨ គ្រឿង និង​យន្តហោះ​ជា​ច្រើន​ប្រភេទ​ទៀត។ គេ​ព្យាករណ៍​ថា ​ខ្ទង់​ចំណាយ​លើ​សម្ភារៈ​ទាំង​នេះ គឺ​ពី ២៣២ ទៅ ២៤០ ពាន់​លាន​ដុល្លារ។ ក្រៅ​ពី​ទិញ​ពី​ប្រទេស​ក្រៅ ជប៉ុន​ក៏​ផលិត​យន្តហោះ​ចម្បាំង​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​ផង​ដែរ៕

(១) - បក​ស្រាយ​ឡើង​វិញ​គឺ​មិន​ចាំ​បាច់​ធ្វើ​វិសោធន​កម្ម​ច្បាប់​អ្វី​ទាំង​អស់។
(២) - ​កងទ័ព​ជប៉ុន​មិន​មាន​ទម្លាប់​លើក​ដៃ​សុំ​ចុះ​ចាញ់​ក្នុង​សមរភូមិ ដូច​បណ្ដា​ប្រទេស​ទូទៅ​នៅ​ក្នុង​ពិភពលោក​នោះ​ទេ។ ការលើក​ដៃ​សុំ​ចុះ​ចាញ់​ជា​ភាព​អាម៉ាស់​ដ៏​ធំ​ ដូចនេះ​គេ​សុខចិត្ត​សម្លាប់​ខ្លួន​ឯង​ មិន​ប្រគល់​ខ្លួន​ឲ្យ​គេ​ចាប់​ទាំង​រស់ទេ។

Monday, November 17, 2014

សម្តីមាស

ហេតុអ្វីបានជាបាតជើងវាមានពណ៌ស ខុសពីមុខនិងដៃជើង?
ចម្លើយព្រោះវាចេះតែលាក់មុខ។ ឆាវ ឆាវ

នៅលើលោកនេះគ្មានមេទ័ពណាច្បាំង ១០០ដង ឈ្នះទាំង ១០០ដងនោះទេ មានតែមនុស្ស
ចាញ់ហើយមិនអស់សង្ឃឹម រឹតតែចាញ់រឹតតែក្លាហាន ។ ឆាវ ឆាវ

ភាពងងឹតងងុលមិនស្គាល់សិទ្ធិសេរីភាពខ្លួនឋង អាចឲ្យអ្នកដ៏ទៃកេញយកប្រយោជន៍លើ
ជីវិតរបស់យើងបាន។ កែវ ចន្ទ័បូរណ៍

ច្បាំងមួយលើកចាញ់មួយលើក ចាញ់មួយលើកច្បាំងមួយលើក (ដកស្រង់ពីរឿងនគរបី)

ទោះដំណើរឆ្ពោះទៅមុខរបស់ខ្ញុំសង្ឃឹមតែ ១%នៃភាពជោគជ័យ ក៏ខ្ញុំមិននៅស្ងៀមមួយកន្លែង
រង់ចាំភាពបរាជ័យដែរ។ អេង វណ្ណា

ឆន្ទៈធំ  ប្រាកដជាមានភាពស្មុកស្មាញច្រើន
ឆន្ទៈតូច ប្រាកដជាំមានភាពព្រួយបារម្ភច្រើន   រឿងនគរបី

ចំណេះដឹង, សមត្ថភាព និងលុយ គឺជាកត្តាដែលធ្វើឲ្យមនុស្សមាន
ឥទ្ធិពល។
 អេង វណ្ណា





ប្រវត្តិ​នៃ​ការ​បង្កើត​អង្គការ​បក្សសម្ព័ន្ធ​យោធា​អាត្លង់​ទិក​ខាង​ជើង – អូតង់!


​ក្បួន​រថយន្ត​ដឹក​ប្រេង ​១៥ គ្រឿង​របស់​អង្គការ​អូតង់​​ត្រូវ​ក្រុម​តាលីបង់​ស្ទាក់​បាញ់​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី០៤ វិច្ឆិកា ២០១៣ នៅ​ប្រទេស​អាហ្វហ្កានីស្ថានប្រភព៖​ www.radioaustralia.com
ពេល​សង្គ្រាម​លោក​លើក​ទីពីរ​បញ្ចប់​ទៅ អឺរ៉ុប​ខាង​លិច​ប្រឈម​នឹង​គ្រោះ​គម្រាម​កំហែង​ពីរ​យ៉ាង គឺ​ទីមួយ ​សេដ្ឋកិច្ច​ដុនដាប និង​ទីពីរ បញ្ហា​សន្តិសុខ​ក្នុង​តំបន់​ទាំង​មូល។ វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច​អាច​ដោះស្រាយ​បាន ​បន្ទាប់​ពី​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ផ្ដល់​កម្ចី​សន្ធឹក​សន្ធាប់​តាម​ផែនការណ៍​ម៉ាសល (Marshall Plan) ដើម្បី​ឲ្យ​អឺរ៉ុប​ខាង​លិច​ស្ដារ​សេដ្ឋកិច្ច​ជាតិ​ឡើង​វិញ។

ណាតូ​ជា​អង្គការ​បក្សសម្ព័ន្ធ​យោធា​អន្តរ​រដ្ឋាភិបាល (intergovernmental military alliance) ដែល​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ១៩៤៩។ គោល​ដៅ​ធំ​បំផុត​របស់​អង្គការ​ណាតូ​មាន​បី​គឺ ៖ ១- ទប់ទល់​នឹង​ឥទ្ធិពល​សហភាព​សូវៀត ២- ទប់​ស្កាត់​ការ​ងើប​ឡើង​វិញ​ជា​យថា​ហេតុ​នា​ពេល​ណា​មួយ​នៃ​លទ្ធិ​យោធានិយម​បែប​ជាតិ​និយម (ស្ដាំ​និយម​ជ្រុល ឬ​ស្ដាំ​និយម​ផ្ដាច់​ការ) និង ​៣- លើក​ស្ទួយ​សមាហរណកម្ម​នយោបាយ​នៅ​អឺរ៉ុប។

ដើម្បី​ធានា​សុខ​សន្តិភាព​ជូន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ស្លូត​ត្រង់ បណ្ដា​ប្រទេស​នៅ​អឺរ៉ុប​ខាង​លិច និង​សហរដ្ឋអាមេរិក និង​កាណាដា បាន​ផ្ដួច​ផ្ដើម​បង្កើត​អង្គការ​សន្ធិសញ្ញា​អាត្លង់ទិក​ខាង​ជើង ដែល​ហៅ​កាត់​ថា «ណាតូ ឬ​អូតង់» នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ១៩៤៩។ អង្គការ​អូតង់ ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​​ដើម្បី​ការ​ពារ​ខ្លួន​ ព្រោះ​នៅ​ក្នុង​ពិភពលោក​នេះ តាំង​ពី​យូរ​លង់​ណាស់​មក​ហើយ ប្រទេស​នី​មួយ​តែ​ង​មាន​កងទ័ព​សម្រាប់​ការ​ពារ​ជាតិ ព្រោះ​ចរិត​មនុស្ស​នៅ​ក្នុង​ពិភព​លោក​ពោរ​ពេញ​ដោយ​ចរិត​ឈ្លាន​ពាន​គេ​។ ដូចនេះ ដើម្បី​ដោះ​ស្រាយ​នឹង​បញ្ហា​នេះ គេ​ត្រូវ​​បង្កើត​កម្លាំង​យោធា​ឲ្យ​បាន​រឹង​មាំ ដែល​គេ​ហៅ​ថា «​ធ្វើ​សង្គ្រាម​ដើម្បី​សន្តិភាព»។ សូម្បី​បណ្ដា​ប្រទេស​ខ្លះ​ដែល​និយម​សន្តិភាព​ខ្លាំង​ដូច​ជា​ប្រទេស​ន័រវេ - ដាណឺម៉ាក - ហូឡង់​ជា​ដើម ក៏​បាន​ចូល​ជា​សមាជិក​ពេញ​សិទ្ធិ​របស់​អង្គការ​បក្សសម្ព័ន្ធ​យោធា​អូតង់​​រួច​ជា​ស្រេច។

...១០ ចំណុច​ដែល​អ្នក​គួរ​ដឹង​​ពី​អង្គការ​អូតង់ (NATO)...

ប្រទេស​សមាជិក​ស្ថាបនិក​អង្គការ​អូតង់​មាន​ដប់​ពីរ​ប្រទេស​ ៖ បែលហ្ស៊ិក – កាណាម៉ា - ដាណឺម៉ាក – បារាំង – អ៊ីស្លង់ - អ៊ីតាលី - លុចហ្សំបួ - ហូឡង់ - ន័រវេ - ព័រទុយហ្កាល់ - អង់គ្លេស និង​អាមេរិក។

...ទស្សនា​ប្រព័ន្ធ​ការពារ​ដែន​អាកាស​ដ៏​ទំនើប​របស់​អង្គការ​ណាតូ សម្រាប់​ទល់​ទល់​នឹង​កាំជ្រួច​អន្តរទ្វីប...

ប្រទេស​ដែល​ចូល​ជា​សមាជិក​ថ្មី ៖ ក្រិក – ទួរគី - អាល្លឺម៉ង់ - អេស្ប៉ាញ – ឆែក – ហុងគ្រី - ប៉ូឡូញ – ប៊ុលហ្ការី - អេស្តូនី - ឡាតវី - លីទុយអានី - រ៉ូម៉ានី - ស្លូវ៉ាគី - ស្លូវ៉ានី - អាល់បានី - ក្រូអាស៊ី៕

ទស្សនាវដី្ត​​រុស្ស៊ី​៖ រុស្ស៊ី​នឹង​ឈ្នះ​ងាយ​បំផុត បើសង្រ្គាមលោកលើកទី៣​ផ្ទុះឡើង​​ ព្រោះ​មាន​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​ច្រើន​ជាង​អាមេរិក​លើសលប់​


អាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់រុស្ស៊ីប្រភព៖​ tomnichols.net
រុស្ស៊ី មាន​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​ទំនើប​ និង ច្រើន​ជាង​អាមេរិក​ឆ្ងាយ​ខ្លាំង​ណាស់ ហើយ​ថា ប្រសិនបើ​សង្គ្រាម​លោកលើកទី៣ ផ្ទុះ​ឡើង​មែន​ ប្រាកដ​ណាស់​ថា លោកVladimir Putin ប្រធានាធិបតី​រុស្ស៊ី​នឹង​ឈ្នះ​ដោយ​ងាយ​បំផុត​ ។ នេះ​តាម​ការ​ចុះផ្សាយ​របស់​ទស្សនាវដី្ត​ PRAVDA របស់​រុស្ស៊ី។ 

ការ​ចុះផ្សាយ​ ដោយ​បង្ហាញ​ពី​ឥទ្ធិពល​របស់​រុស្ស៊ី​តាមរយៈ​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​នេះ គឺ​ធ្វើ​ឡើង​ស្រប​ពេល​ដែល រុស្ស៊ី​កំពុង​មាន​ភាព​តានតឹង​ជាមួយនឹង សហរដ្ឋអាមេរិក និង អង្គការ​NATO ជុំវិញ​វិបត្តិ​ក្នុង​ប្រទេស​អ៊ុយក្រែន។ ថ្មីៗ​នេះ​ទៀត មាន​យន្តហោះ​ចម្បាំង​របស់​រុស្ស៊ី​ជាច្រើន​គ្រឿង​បាន​ហោះ​ចូល​ក្នុង​ដែន អាកាស​ដែល​កាន់កាប់​ដោយ​អង្គការ NATO។

បើ​តាម​ទស្សនាវដី្ត​ PRAVDA ដដែល​ឲ្យ​ដឹង​ថា រុស្ស៊ី​មាន​លទ្ធភាព​លើស​ពី​អាមេរិក ព្រោះថា ចាប់តាំងពី​សង្គ្រាម​ត្រជាក់​បញ្ចប់​មក អាមេរិក​មិនសូវ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ខ្លាំង លើ​បច្ចេកវិទ្យា​នុយក្លេអ៊ែរ ដូច​រុស្ស៊ី​នោះ​ឡើយ។​​​​
...​​រុស្ស៊ី​​កំពុង​គម្រាម​បារាំង​​​​ថា​នឹង​​​មាន “​បញ្ហា​ធំ​” បើ​សិន​​មិន​ប្រគល់​កប៉ាល់​ដឹក​យន្តហោះ​តាម​ការ​​សន្យា...
​ថ្វីបើ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ មាន​លទ្ធភាព​ក្នុង​ការអភិវឌ្ឍន៍​​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​រយៈ​ចម្ងាយ​ឆ្ងាយ​ដែល​អាច​កំទេច​គោលដៅ​យ៉ាង​ងាយ​ក៏​ដោយ ប៉ុន្តែរុស្ស៊ី​ក៏​មាន​មីស៊ីល​រយៈ​ចម្ងាយ​វែង​ដែល​បំពាក់​នៅ​លើ​នាវា​ចម្បាំង​ដែរ។
...ទស្សនា​ប្រព័ន្ធ​ការពារ​ដែន​អាកាស​ដ៏​ទំនើប​របស់​អង្គការ​ណាតូ សម្រាប់​ទល់​ទល់​នឹង​កាំជ្រួច​អន្តរទ្វីប...
យ៉ាងណាក៏ដោយ សហរដ្ឋអាមេរិក​បញ្ជាក់​ថា រុស្ស៊ី​មិនទាន់​មាន​លទ្ធភាព​គ្រប់គ្រាន់​ក្នុង​ការ​គំរាម​ដល់​សន្តិសុខ​អាមេរិក​នោះ​ឡើយ។ ថ្មីៗនេះ​ លោកChuck Hagel រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងការពារជាតិ​អាមេរិក​ បាន​ប្រកាស​ពី​គម្រោង បង្កើន​ទឹក​ប្រាក់​ពី១, ៥ ពាន់​លាន​ដុល្លារ ដល់ ១៥ ​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​​ ដើម្បី​ពង្រឹង​លើ​ការ​ស្រាវជ្រាវ​កម្មវិធី​នុយក្លេអ៊ែរ​របស់​ខ្លួន៕

ឈ្មួញ​អង្ករ និង​អ្នកជំនាញ ​​៦០០​នាក់ មក​ពី​​ ៤០​ប្រទេស​​​នឹង​មក​ជុំ​គ្នានៅ​កម្ពុជា​​ចាប់ពី​ថ្ងៃទី​១៩-២០​ វិច្ឆិកា


ឈ្មួញ​អង្ករ និង​អ្នកជំនាញ ​​៦០០​នាក់ មក​ពី​​ ៤០​ប្រទេស​​​នឹង​មក​ជុំ​គ្នានៅ​កម្ពុជា​​ចាប់ពី​ថ្ងៃទី​១៩-២០​ វិច្ឆិកា
កម្ពុជា​ធ្វើ​ជា​ម្ចាស់​ផ្ទះ​រៀប​ចំ​​​សន្និសីទ​អង្ករ​ពិភពលោក​លើក​ទី​៦ (The 6th World Rice Conference) ដែល​នឹង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​ចាប់ពី​ថ្ងៃទី​១៩-២០ ខែ​​វិច្ឆិកា ​ដោយ​មាន​​ការចូលរួម​ពី ឈ្មួញ​អង្ករ និង​អ្នកជំនាញ​ប្រមាណ ​​៦០០​នាក់ មក​ពី​​ ៤០​ប្រទេស​​ជុំវិញ​ពិភពលោក​។​
 
​សន្និសីទ​អង្ករ​ពិភព​លោក​លើក​ទី​៦​ នេះ​​នឹង ​ត្រូវ​រៀប​ចំ​នៅ​សណ្ឋាគារ ​Sofitel ​​ដោយ​គន្លឹះ​​សំខាន់​​ គឺ​ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​ទីផ្សារ​អង្ករ និង​ការ​កើន​ឡើង​ថ្មីៗ​នៃ​​​​ឧស្សាហកម្ម​ពាណិជ្ជកម្ម​អង្ករ​ដូចជា​ប្រទេស​ថៃ និង​កម្ពុជា​។ 

សន្និសីទ​នេះ​ត្រូវ​បាន​រំពឹង​ទុក​ថា​ ​នឹង​មាន​ការចូលរួម​ពី​បណ្តា​គណៈប្រតិភូ​ និង​អ្នកតំណាង​អាជីវកម្ម​អង្ករ​ធំ​ៗ​ជា​ច្រើន​​នឹង​មក​​ផ្លាស់​ប្តូរ​​បទ ពិសោធន៍​គ្នា​រួម​ទាំង​​ព័ត៌មាន​​ផ្សេង​ៗ​ជុំវិញ​​​សក្ដានុពល​អង្ក​រទាំង​ទីផ្សារ​ក្នុង​តំបន់ និង​ពិភពលោក ​ហើយ​វា​ក៏​ជា​ឱកាស​មួយ​ដើម្បី​ត​ភ្ជាប់​និង​រៀន​ពី​វិធី​នៃ​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​ទៅដល់​ពាណិជ្ជកម្ម​អង្ករ​ពិភពលោក​​ផង​ដែរ​។ 

​​​​គួរ​រំលឹក​ថា​ សន្និសីទ​អង្ករ​ពិភពលោក​លើក​ទី​៥ (The 5th World Rice Conference) ធ្វើឡើង​នៅ​ប្រទេស​ចិន​ ដោយ​​មាន​ការចូលរួម​ពី​ប្រទេស​ចិន ឥណ្ឌា វៀតណាម ថៃ ប៉ា​គី​ស្ថាន មីយ៉ាន់ម៉ា​ កម្ពុជា ម៉ាឡេស៊ី ឥណ្ឌូណេស៊ី ហ្វីលីពីន កូរ៉េខាងត្បូង និង​គណៈប្រតិភូ​ដែល​មកពី​ប្រទេស​អាហ្វ្រិក អាមេរិក​ខាង​ត្បួ​ង និង​អឺរ៉ុប​​ចូលរួម​៕

កត្តា​​ភូមិ​សាស្ត្រ​​មាន​អំណោយ​ផល​យ៉ាង​ម៉េច​ខ្លះ​ ទើប​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​មាន​ថាមពល​ខ្លាំង​ក្លា​?


ផែនទី​ភូមិសាស្ត្រ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី (រូប​តំណាង)ប្រភព៖​ meteoweb.com
រុស្ស៊ី​ជា​ប្រទេស​មហាអំណាច​ពិភពលោក តាំង​ពី​ច្រើន​ជំនាន់​មក​ហើយ ហើយ​បាន​ឆ្លង​កាត់​ព្រឹត្តិការណ៍​សំខាន់ៗ ​នៅ​ក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ពិភពលោក​សម័យ​ទំនើប។ នៅ​ពេល​ដែល​គេ​និយាយ​អំពី​ប្រទេស​រុស្ស៊ី គេ​នឹក​ឃើញ​ដល់​បដិវត្ត​រុស្ស៊ី ខែ​តុលា​ឆ្នាំ១៩១៧ – គេ​នឹក​ឃើញ​ដល់​សង្គ្រាម​ត្រជាក់ ដែល​រុស្ស៊ី និង​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ជា​អ្នក​ប្រកួត​ប្រជែង​គ្នា​ខាង​អំណាច​នយោបាយ – យោធា និង​សេដ្ឋកិច្ច។ល។

គេហទំព័រ TheBNEWS សូម​នាំ​មក​ជូន​អស់​លោក​អ្នក​នូវ​អត្ថបទ​ស្ដីពី​កត្តា​ភូមិសាស្ត្រ​របស់​ប្រទេស​រុស្ស៊ី ដែល​មាន​វិសាល​ភាព​ធំ​ទូលាយ និង​គុណ​ប្រយោជន៍​នៃ​កត្តា​ភូមិសាស្ត្រ និង​អាកាស​ធាតុ ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​រុស្ស៊ី​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​មាន​ឯករាជ​ភាព និង​សន្តិសុខ​ជាតិ​ល្អ​ប្រសើរ។

...ទស្សនាវដី្ត​​រុស្ស៊ី​៖ រុស្ស៊ី​នឹង​ឈ្នះ​ងាយ​បំផុត បើសង្រ្គាមលោកលើកទី៣​ផ្ទុះឡើង​​ ព្រោះ​មាន​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​ច្រើន​ជាង​អាមេរិក​លើសលប់​...

ឈ្មោះ​ជា​ផ្លូវការ សហព័ន្ធ​រុស្ស៊ី
ផ្ទៃ​ដី​សរុប ជាង ១៧ លាន​គីឡូម៉ែត្រ​ការ៉េ
ផ្ទៃដី​ដែល​គ្រប់​ដណ្ដប់​ដោយ​ទឹក​កក ១៣,១ លាន​គីឡូម៉ែត្រ​ការ៉េ
ផ្ទៃ​ដី​បង្កបង្កើន​ផល​កសិកម្ម ជាង ១,២ លាន​នាក់ (លំដាប់​ទី​បួន​ពិភព​លោក)
ប្រជាពលរដ្ឋ​សរុប ១៤៣,៥ លាន​នាក់ (តួលេខ​នេះ​មិន​រួម​បញ្ចូល​តំបន់​គ្រីមៀ ដែល​រុស្ស៊ី​ទើប​តែ​បញ្ចូល​ជា​ដែន​អធិបតេយ្យ​របស់​រុស្ស៊ី​ផងទេ)
ទម្រង់​រដ្ឋ សាធារណរដ្ឋ​សហព័ន្ធ
រូបិយប័ណ្ណ​ជាតិ ប្រាក់​រូបល ឬ​រូប (Ruble)
រដ្ឋ​ធានី មូស្គូ (ធំ​លំដាប់​ទីពីរ​នៅ​អឺរ៉ុប បន្ទាប់​ពី​ទីក្រុង​អ៊ីស្តាន់ប៊ុល)
ប្រធានាធិបតី វ៉្លាឌីមៀពូទីន
នាយករដ្ឋមន្ត្រី ឌីមីទ្រីមេតវេដេវ 

...​​រុស្ស៊ី​​កំពុង​គម្រាម​បារាំង​​​​ថា​នឹង​​​មាន “​បញ្ហា​ធំ​” បើ​សិន​​មិន​ប្រគល់​កប៉ាល់​ដឹក​យន្តហោះ​តាម​ការ​​សន្យា​...

ទិដ្ឋភាព​ទូទៅ​នៅ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី
រុស្ស៊ី​ត្រូវ​បាន​គេ​ប្រសិទ្ធិនាម​ថា «ប្រទេស​ខ្លាឃ្មុំ» (១)។ ប្រទេស​រុស្ស៊ី​មាន​ទំហំ​ដី​សរុប​ធំ​ជាង​គេ​នៅ​ក្នុង​ពិភពលោក។ ចំណោម​ផ្ទៃ​ដី​សរុប​របស់​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​ទាំង​ជាង​១៧ លាន​គីឡូម៉ែត្រ​ការ៉េ គឺ​ត្រូវ​បាន​គ្រប​ដណ្ដប់​ដោយ​ទឹក​កក​នៅ​តំបន់​ស៊ីបេរី​ប្រមាណ​ជាង ១៣ លាន​គីឡូម៉ែត្រ​ការ៉េ​រួច​ជា​ស្រេច។ ផ្ទៃ​ដី​ប្រហែល​បួន​លាន​គីឡូម៉ែត្រ​ការ៉េ ផ្ដល់​លក្ខខ័ណ្ឌ​អនុគ្រោះ ឬ​លក្ខខ័ណ្ឌ​ប្រកប ​សម្រាប់​មនុស្ស​រស់​នៅ និង​បង្កបង្កើន​ផល​កសិកម្ម។ តំបន់​ស៊ីបេរី​គ្រប​ដណ្ដប់​ដោយ​ទឹកកក​មួយ​ភាគ​ធំ ហើយ​ផ្នែក​ខ្លះ​នៃ​តំបន់​ គឺ​ទឹកកក​កក​ខួប​ប្រាំង​ខួប​វស្សា (សីតុណ្ហភាព​ចុះ​ត្រជាក់​ដល់ - ៧១ អង្សា​ក្រោម​សូន្យ)។

ប្រទេស​រុស្ស៊ី​លាត​សន្ធឹង​ពី​តំបន់​អឺរ៉ុប​ខាង​កើត ​(សមុទ្រ​បាល់ទិក – Baltic Sea) ទៅ​ទល់​នឹង​តំបន់​អាស៊ី​ខាងជើង។ ប្រទេស​រុស្ស៊ី​ភាគ​ខាង​លិច ជាប់​នឹង​សមុទ្រ​បាល់ទិក (អឺរ៉ុប​ខាង​កើត) – ភាគ​ខាង​កើត ជាប់​នឹង​មហាសមុទ្រ​ប៉ាស៊ីហ្វិក – ភាគ​ខាង​ជើង​ជាប់​នឹង​មហាសមុទ្រ​ទឹកកក​អាកទិក (Arctic Ocean) និង​ភាគ​ខាង​ជើង ជាប់​នឹង​សមុទ្រ​ខ្មៅ ​និង​តំបន់​កូកះ (Caucases)។ 

...បើចង់ទៅលេងរុស្ស៊ី លោកអ្នកត្រូវដឹងរឿងប្លែកៗទាំងនេះ!...

លក្ខណៈ​ភូមិសាស្ត្រ​របស់​ប្រទេស​រុស្ស៊ី ដែល​លាត​សន្ធឹង​យ៉ាង​ធំ​ទូលាយ គួប​ផ្សំ​នឹង​ប្រទេស​ត្រូវ​បាន​ហ៊ុំ​ព័ទ្ធ​ដោយ​ទឹក​កក​និង​សមុទ្រ​នេះ​ហើយ ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ឥទ្ធិពល​នយោបាយ និង​ឥទ្ធិពល​យោធា​របស់​រុស្ស៊ី​ រីក​សាយភាយ និង​មួយ​ផ្នែក​ទៀត ស្ថានភាព​ភូមិសាស្ត្រ​នេះ​នាំ​ឲ្យ​វិស័យ​ការពារ​ជាតិ​របស់​រុស្ស៊ី​ខ្លាំង និង​មិន​ងាយ​ប្រទេស​ណា​ច្បាំង​ឈ្នះ​ទេ ព្រោះ​មាន​វិសាលភាព​ធំ​ទូលាយ – ហ៊ុំ​ព័ទ្ធ​ដោយ​ទឹក​កក​រាប់​លាន​គីឡូម៉ែត្រ និង​អាកាស​ធាតុ​ត្រជាក់​ខ្លាំង​ពេល​រដូវ​រងា។ តាំង​ពីណាពីណី​មក កត្តា​ភូមិសាស្ត្រ​គឺ​ជា​ឧត្ដម​ភាព​របស់​រុស្ស៊ី ដែល​ធ្លាប់​វាយ​បក​លើ​កងទ័ព​ឈ្លាន​ពាន​ចំនួន​ពីរ​លើក​ធំៗ។ (២)

កត្តា​មួយ​ចំនួន​ដែល​បណ្ដាល​ឲ្យ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​មាន​វិសាល​ភាព​ធំ​ទូលាយ​ដូច​សព្វថ្ងៃ ​គឺ​កើត​ឡើង​នៅ​ក្នុង​សតវត្ស​ទី១៦ (ឆ្នាំ១៥០០ – ១៥៩៩)។ កាលណោះ មេទ័ព​ឈ្មោះ Yermak Timofeyevich ​ក្រោម​ការ​គ្រប់គ្រង​របស់​អធិរាជ Ivan the Terrible បាន​វាយ​យក​តំបន់​នានា​មក​កាន់​កាប់ មាន​ដូច​ជា «បណ្ដា​រដ្ឋបុរី - City states» នៅ​ជាប់​នឹង​ប្រទេស​រុស្ស៊ី ហើយ​បញ្ចូល​ជា​ដែន​អធិបតេយ្យ​របស់​រុស្ស៊ី។ បន្ទាប់​មក​ មេទ័ព  Yermak  បាន​ពង្រីក​ដែន​ដី​ទៅ​ភាគ​ខាង​កើត​ទៀត ដោយ​បាន​លើក​កង​ទ័ព​វាយ​យក​​ដែន​ដី​មួយ​ភាគ​ធំ ដែល​ស្ថិត​ក្រោម​ចំណុះ​ចក្រភព​ម៉ុងហ្គោល​ ហើយ​បាន​ផ្ដួល​រំលំ​អធិរាជ​ម៉ុងហ្គោល នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ ១៥៨២ (កាលណោះ ម៉ុងហ្គោល​ចុះ​ខ្សោយ)៕

...យន្តហោះ​ចម្បាំង​រុស្ស៊ី​ជាច្រើន​គ្រឿងហោះ​បំពាន​​ដែន​អាកាស​អឺរ៉ុប ខណៈ​ស្ថានភាព​នៅ​​តាន​តឹង​ជាមួយ​ NATO...

កំណត់​សម្គាល់:
(១) - ​ប្រទេស​នីមួយៗ​មាន​និមិត្តរូប ឬ​រហស្សនាម​របស់​ខ្លួន ដូច​ជា​រុស្ស៊ី (​ខ្លាឃ្មុំ) - ​អាល្លឺម៉ង់ (ឥន្ទ្រី​ដែក) – អាមេរិក (លោក​អ៊ុំ​សាម – Uncle Sam) – បារាំង (មាន់គក) – អង់គ្លេស (តោ) - ចិន (ខ្លាឃ្មុំ​ផេនដា - Panda)។ល។

(២) - ​អធិរាជ​សង្គ្រាម ណាប៉ូឡេអុង (Napoleon) ធ្លាប់​លើក​កងទ័ព​ជាង​ហុកសិប​ម៉ឺន​នាក់ និង​សេះ​ជាង​ហាសិប​ម៉ឺន​សេះ វាយ​ចូល​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​កាល​ពី​ឆ្នាំ១៨១២ រហូត​ដល់​ព័ទ្ធ​ជាប់​ទីក្រុង​មូស្គូ ​ប៉ុន្តែ​មិន​អាច​វាយ​យក​ទីក្រុង​មូស្គូ​​បាន។ ទី​បំផុត ណាប៉ូឡេអុង​បរាជ័យ​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​បំផុត​ ហើយ​កងទ័ព​រត់​ផាសក្រញំា ខ្លះ​រត់​រួច​ក៏​អាច​រត់​រួច ឯ​មួយ​ភាគ​ធំ​ត្រូវ​ស្លាប់​គរ​ជើង។ មូលហេតុ​ធំ​បំផុត​គឺ​អាកាស​ធាតុ​ត្រជាក់​ហួសហេតុ ហើយ​អាកាសធាតុ​ត្រជាក់​នេះ​ហើយ ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​កងទ័ព​អស់​អារម្មណ៍ ឬ​អស់​កម្លាំង​ចិត្ត​ លែង​ចង់​ច្បាំង។ គេ​បង្កើត​ឃ្លា​មួយ​ថា «ធ្វើ​សង្គ្រាម​ជា​មួយ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី គ្មាន​អនាគត​ល្អ​ទេ»។

លោក​អ៊ីទ្លែ​ មុន​នឹង​លើក​កងទ័ព​វាយ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​ក្នុង​សង្គ្រាម​លោក​លើក​ទីពីរ ក៏​បាន​​សិក្សា​ដឹង​រួច​ជា​ស្រេច​អំពី​មូលហេតុ​​នៃ​អាកាស​ធាតុ​ត្រជាក់ ដែល​អធិរាជ​សង្គ្រាម​ណាប៉ូឡេអុង​ បរាជ័យ​នៅ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី។ ហេតុ​នេះ​ យុទ្ធសាស្ត្រ​របស់​អ៊ីទ្លែ គឺ​ធ្វើយ៉ាងណា​ត្រូវ​វាយ​យក​ទីក្រុង​មូស្គូ​ឲ្យ​បានមុន​រដូវ​រងា​ចូល​មក​ដល់។ ប៉ុន្តែ​​ទោះ​បី​ជា​​កម្លាំង​យោធា​របស់​អាល្លឺម៉ង់​ខ្លាំង​ក្លា​ដល់​កម្រិត​កំពូល ​ជា​មួយ​និង​កងទ័ព​អាល្លឺម៉ង​ជាង​ ៣,៥ លាន​​នាក់ និង​កងទ័ព​សម្ព័ន្ធ​មិត្ត​អាល្លឺម៉ង់​ជាង ១,៥ ​លាន​​​នាក់​ទៀត ដែល​សរុប​​ចូល​គ្នា​ជាង​ប្រាំលាន​នាក់​ អាច​និយាយ​បាន​ថា «កងទ័ព​ទាំង​នេះ​ ទៅ​ទីណា​គឺ​មេឃរលំ​ ភ្នំ​រលាយ» ក៏​​នៅតែ​​​មិន​អាច​វាយ​យក​ទីក្រុង​សំខាន់ៗ​របស់​រុស្ស៊ី​ ដូច​ជា​ស្តាលីនក្រាត (Stalingrad) - មូស្គូូ និង​ឡេនីនក្រាត (Leningrad)។ 

មូលហេតុ​ដែល​កងទ័ព​អាល្លឺម៉ង់​មិន​អាច​វាយ​យក​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​ទាំង​មូល គឺ​មួយ​ផ្នែក​បណ្ដាល​មក​ពី​អាកាស​ធាតុ​ត្រជាក់​ខ្លាំង​ដល់ -៥០ អង្សា​ក្រោម​សូន្យ​ រហូត​ដល់​អាល្លឺម៉ង់​បញ្ឆេះ​ម៉ាស៊ីន​ឡាន រថក្រោះ និង​បាញ់​កាំភ្លើង​មិន​ចេញ)។ កាលណោះ សូម្បី​កងទ័ព​រុស្ស៊ី​ទូទៅ ​ក៏​ពុំ​អាច​ធន់​ទ្រាំ​នឹង​អាកាស​ធាតុ​ត្រជាក់​ដល់​ថ្នាក់​ហ្នឹង​បាន​ដែរ គឺ​រុស្ស៊ី​បាន​វាយ​បក ​ដោយ​ប្រើ​កម្លាំង​ទ័ព​ដែល​ឈរ​ជើង​នៅ​តំបន់​ស៊ីបេរី ជាង​មួយ​លាន​នាក់​ (តំបន់​ស៊ីបេរី​ខាង​លើ ទឹកកក​កក​ខួប​ប្រាំង​ខួប​វស្សា។