ខេត្តសៀមរាប

ខេត្តសៀមរាប (Siem Reap)
Province
រហស្សនាម: មហាក្លោងទ្វារទៅកាន់អង្គរ
ផែនទីកម្ពុជាបង្ហាញទីតាំងខេត្តសៀមរាប
កូអរដោនេ: 13°21′N 103°51′Eកូអរដោនេ: 13°21′N 103°51′E
ប្រទេស	កម្ពុជា
ទីរួមខេត្ត	ក្រុងសៀមរាប
រដ្ឋាភិបាល
• អភិបាល​ខេត្ត	ឃឹម ប៊ុនសុង
ផ្ទៃក្រឡា
• សរុប	១០២៩៩ គម២(៣៩៧៦ ម៉ាយ ការ)
ប្រជាជន (2008)[១]
• សរុប	៨៩៦៣០៩
• សន្ទភាព	៨៧/គម២ (២៣០/ម៉ាយ ការ)
ល្វែងម៉ោង	UTC+07
លេខកូដប្រទេស (ទូរស័ព្ទ)	+855
ក្រមអ.ម.អ. ៣១៦៦	KH-17
ស្រុក និង​ក្រុង	១២
ឃុំ	១០០
ភូមិ	៩០៧

ខេត្តសៀមរាប ជាខេត្តមួយដែលមានទីតាំងនៅភាគខាងពាយ័ព្យ​នៃប្រទេស ក្បែរបឹងទន្លេសាប។ ទីរួមខេត្តរបស់ខេត្តនេះគឺ ក្រុងសៀមរាប។ ខេត្តសៀមរាបត្រូវបានដាក់ឈ្មោះបែបនេះដើម្បី រំលឹកដល់ជ័យជំនះនៅកងទ័ពខ្មែរលើកងទ័ពសៀមនៃរាជាណាចក្រអយុធ្យានៅសតវត្សទី១៧។ សព្វថ្ងៃខេត្តសៀមរាបត្រូវបានគេស្គាល់ទូទាំងពិភពលោកថាជាខេត្ត​តាំងនៅនៃប្រាសាទអង្គរវត្តដ៏ល្បីល្បាញ។

មាតិកា

  [លាក់] 

• ១ស្ថានភាពទូទៅ
• ២ប្រវត្តិនៃឈ្មោះ
• ៣លក្ខណៈភូមិសាស្ត្រ
• ៤សេដ្ឋកិច្ច
• ៥តំបន់​ទេសចរណ៍ខេត្តសៀមរាប
  • ៥.១ប្រាសាទអង្គរវត្ត
  • ៥.២​ប្រាសាទបាយ័ន
  • ៥.៣​ប្រាសាទតាកែវ
  • ៥.៤​ស្រះស្រង់
  • ៥.៥​ប្រាសាទ​បាពួន
  • ៥.៦​ប្រាសាទប្រែរូប
  • ៥.៧​ប្រាសាទ​មេបុណ្យ​ខាងកើត
• ៦ខេត្តសៀមរាបនៅមុនសម័យអង្គរ
• ៧តំណភ្ជាប់ខាងក្រៅ
• ៨ឯកសារពិគ្រោះ

ស្ថានភាពទូទៅ[កែប្រែ]

អង្គរវត្តមើលពីលើយន្តហោះ

ខេត្តសៀមរាបស្ថិតនៅភាគពាយ័ព្យនៃប្រទេសកម្ពុជា។ ខេត្តនេះជាតំបន់ទេសចរណ៍ដ៍សំខាន់របស់ប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារខេត្តនេះជាទីតាំងនៃ ប្រាសាទអង្គរវត្ត ដ៏ល្បីល្បាញនិង ប្រាសាទបុរាណដទៃទៀតជាច្រើន។ ថ្មីៗនេះ ក្រុងសៀមរាបកំពុងប្រែក្លាយរូបរាងជាក្រុងទំនើបតាមរយៈកំនើនសណ្ឋាគារ ​ភោជនីយដ្ឋាន ហាងលក់ទំនិញ ជាដើមដែលបំរើអោយ​វិស័យទេសចរណ៍។

រមណីយដ្ឋានផ្សេងទៀតដែលនៅក្បែរក្រុងសៀមរាបមាន អង្គរធំ កសាងដោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ប្រាសាទបន្ទាយស្រី ប្រាសាទតាព្រហ្មនិងប្រាសាទរាប់រយទៀត។ តំបន់អង្គរត្រូវបានរងការលុកលុយជាច្រើនដងពីពួកសៀម ហើយទីបំផុតរាជធានីអង្គរត្រូវបានបោះបង់នៅឆ្នាំ ១៤៣១។ គួររំលឹកផងដែរថា រាជធានីរបស់ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានពីប្តូរពីអង្គរទៅ​ភ្នំពេញនៅឆ្នាំ ១៤៣២ រួចទៅលង្វែក និង ឧដុង្គ និងត្រលប់ទៅភ្នំពេញវិញនៅឆ្នាំ ១៨៦៦។ ប្រាសាទអង្គរវត្តត្រូវបានរកឃើញឡើងវិញដោយអ្នករុករកជនជាតិបារាំង លោក ហង់រី មូហូ (Henri Mouhot)ក្នុងឆ្នាំ១៨៦០។

ប្រវត្តិនៃឈ្មោះ[កែប្រែ]

  ​យុវជន​ខ្មែរ ក្នុងសម័យ​សព្វថ្ងៃនេះ​ពុំបាន​ជ្រាប​អំពី​ប្រវត្តិ​នៃ​ខេត្តសៀមរាប​នេះ​ទេ ដោយហេតុថា កង្វះ​ឯកសារ​និយាយ​ដល់​។ ជាការ​ពិតណាស់ ឈ្មោះ​ភូមិ ស្រុក ខេត្ត​នៃ​មាតុភូមិ​ខ្មែរ មិន​ថា​ក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា​បច្ចុប្បន្ន ឬ​នៅក្នុង​អតីត​ទឹកដី​ខ្មែរ ដែល​សព្វថ្ងៃ​ស្ថិតក្នុង​បង្គោល​ខណ្ឌសីមា​នៃ​ប្រទេសជិតខាង​មួយចំនួន សុទ្ធសឹងតែ​ពាក់ព័ន្ធ​ទៅនឹង​ព្រឹត្តិការណ៍​ជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ដែល​បាន​កន្លងផុត​ទៅហើយ​។​

​ ​គឺជា​បរិបទ​នេះហើយ បានជា​ក្រោយពី​ទ័ព​ខ្មែរ​របស់​ព្រះបាទ​ពញ្ញា​អង្គ​ច័​ន្ធ ឬ​ព្រះ​បរម​រាជា​ធិ​រាជ​បានទទួល​ជ័យជំនះ​លើ​កងទ័ព​សៀម​ឈ្លានពាន​ជា​ស្ថាពរ នៅ​ព្រះរាជ​នគរ គឺ​អង្គរធំ ពោលគឺ បាន​វាយកំទេច​ទ័ព​សៀម​រាបស្មើ​និង​ដី បានជា​ខ្មែរ​ដាក់ឈ្មោះថា ខេត្តសៀមរាប​។ ស្ថានការណ៍​បែបនេះ ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​យល់បាន​ថា ជាដើម​កំណើត​នៃ​ការតាំង​ឈ្មោះ​ខេត្តសៀមរាប តាំងពី​រជ្ជកាល​របស់​ព្រះអង្គ​ច័ន្ទ​ទល់​និង​សព្វថ្ងៃ ទោះបីជា ព្រះរាជ​ពង្សាវតារ​ខ្មែរ ច្បាប់​ឧក​ញ្ញា​ព្រះ​ឃ្លាំង (​នង​) មិនបាន​និយាយ​ដោយ​ចំហ​ក៏ដោយ​។​

​ទីតាំង​ទីក្រុង​សៀមរាប​បច្ចុប្បន្ន ក្នុងចំណោម​បណ្តារ​ខេត្ត​ផ្សេងៗ​ទៀត​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា​

​ ​បើសិនជា​យើង​បើក​ច្បាប់​ព្រះរាជ​ពង្សាវតារ​ខាងលើ​មក​មើល យើង​ពិតជា​ស្លុតចិត្ត កងទ័ព​សៀម​ឈ្លានពាន បាន​រុករាន​ប្រទេស​កម្ពុជា​មិន​ឈប់ឈរ​ជាច្រើនលើក​ច្រើនគ្រា​។ ពួកគេ ក្រោយពី​ដណ្តើមបាន​អាណាខេត្ត​ខ្មែរ​មួយចំនួន ដែល​សព្វថ្ងៃ​បានក្លាយ​ទៅជា​ទឹកដី​ថៃ​រួចទៅហើយ​នោះ ក៏បាន​នាំ​សង្គ្រាម​ចូលទៅ​យ៉ាងជ្រៅ​ទៅ ចំ​កណ្តាល​បេះដូង​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​តែម្តង គឺ​ទីក្រុង​មហានគរ​ដែល​សព្វថ្ងៃ​ស្ថិតក្នុង​ខេត្តសៀមរាប តែ​ពីមុន​ហៅថា ស្រុក​នគរវត្ត ដែល​ធ្លាប់ជា​សមរភូមិ​ក្តៅ​ពីមុនមក​។ ក៏ប៉ុន្តែ​លើក​នេះ ពួកគេ​ត្រូវ​បង្ខំចិត្ត​រត់​ត្រឡប់​ទៅ​ក្រុង​អយុធ្យា​វិញ ក្រោយពី​ត្រូវ​ចាញ់​សង្គ្រាម​នៅ​ចុល្លសករាជ ៩០២ ត្រូវ​និង​ឆ្នាំ ១៥៤១​នៃ​គ​.​ស​។​ ​ ​កាលបើ​ពិនិត្យ​ទំ័​រ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ចាស់ ដែល​បាន​កើតឡើង​នៅលើ​ទឹកដី​បវរ ដែលជា​ទីតាំង​នៃ​ព្រះរាជ​នគរ យើង​ដឹងថា ក្នុង​រាជ្យ​របស់​ព្រះបាទ​ជ័យវរ្ម័ន​ទី​៨ និង​ដើម​រាជ្យ​របស់​ព្រះបាទ​ស្រី​ឥន្ទ្រ​វរ្ម័ន រវាង​ឆ្នាំ ១២៩៦ សៀម​បាន​បើក​ការវាយលុក​មួយ​ដ៏​ធំ​សម្បើម នៅ​ខេត្តសៀមរាប ក្នុង​បំណង​យក​ប្រទេស​កម្ពុជា​ធ្វើជា​ស្រុក ឬ​នគរ​ចំណុះ​របស់ខ្លួន​។ ហើយ​ម​ហិ​ច្ឆិ​តា​នេះ ពួកគេ​បានសម្រេច​ជា​ស្ថាពរ ព្រោះថា​អាណាខេត្ត​មួយចំនួន ដែល​ស្ថិតក្នុង​ភូមិភាគ​កណ្តាល ដូចជា​ខេត្ត​សុខោទ័យ កំផែង​ផេ​ត (​កំពែង​ពេជ្រ​) និង​ខេត្ត​រណប​នៃ​ខេត្ត​ទាំងនោះ ព្រមទាំង​អាណាខេត្ត​ដទៃៗ​ឯទៀត ដែល​ស្ថិតនៅ​ជ្រលង​នៃ​ដង​ទន្លេ​មេ​ណា​ម ដូចជា​ខេត្ត​អយុធ្យា សុផាន់​បុរី​។ បន្ទាប់ពី​បានទទួល​ជោគជ័យ​លើ​ខេត្ត​ទាំងឡាយ​នោះ ពួកគេ​ក៏បាន​ពង្រឹង​បណ្តាញ​អំណាច​របស់ខ្លួន​។​ ​ ​សង្គ្រាម​ឈ្លានពាន​មួយ ដែល​គេ​ត្រូវ​កត់សម្គាល់ ដែល​បានកើត​ឡើងជា​លើកដំបូង​បង្អស់ នៅលើ​ទឹកដី​ខ្មែរ​ត្រូវបាន​ធ្វើឡើង​ក្នុង​រាជ្យ​របស់​ព្រះបាទ​លំ​ពង្ស​រាជា នៅ​ឆ្នាំ ១៣៥២​។ ចំពោះ​ចម្បាំង​នេះ ច្បាប់​ពង្សាវតារ​បានបញ្ជាក់​ថា គឺ​ភាគី​ឈ្លានពាន​ថៃ​បានទទួល​ជ័យជំនះ​លើ​ទ័ព​ខ្មែរ ដោយ​ពួកគេ​បាន​កាន់​បាប់​ទីក្រុង​អង្គរធំ នៅ​ឆ្នាំ ១៤៣១​។ មុននឹង​ដកថយ​ចេញ ពួកគេ​បាន​កេណ្ឌ​ឈ្លើយសឹក​ខ្មែរ​ជាច្រើន​ម៉ឺន​នាក់ នាំទៅ​កាន់​ប្រទេស​សៀម​។ ក្នុងឱកាស​នោះដែរ ពួកគេ​ក៏បាន​លួច ប្លន់ ទ្រព្យសម្បត្តិ​របស់​ជាតិខ្មែរ​គ្រប់​ប្រភេទ នៅ​ឆ្នាំ ១៤៣១ គឺជា​ឆ្នាំ​ដែល​កំណត់​នូវ​អោនភាព​ខ្មែរ ដែល​ប្រឈម​និង​ការ​វាតទី​និយម​របស់​សៀម ដែល​គ្មាន​ទីបញ្ចប់​។​ ​ ​ជាការ​ពិត ភ្លើងសង្គ្រាម​ឈ្លានពាន​បាន​កន្លងផុត​ជាច្រើន​សតវត្សរ៍​មកហើយ​ក្តី ក៏ប៉ុន្តែ​បាន​បន្សល់ទុក​នូវ​ស្លាកស្នាម​ក្នុង​ផ្នត់គំនិត​ខ្មែរ​។ បើតាម​ច្បាប់​ព្រះរាជ​ពង្សាវតារ​ខ្មែរ គឺ​ក្នុង​រាជ្យ​របស់​ព្រះបាទ​អង្គ​ច័ន្ទ​រាជា (១៥១៦-១៥៥៥​នៃ​គ​.​ស​) ដែល​កងទ័ព​សៀម​មក​ឈ្លានពាន​ខ្មែរ ត្រូវបាន​បង្ក្រាប​រាបស្មើ​ទល់​និង​ដី នៅត្រង់​ស្ទឹង​អង្គរ នៅ​ឆ្នាំ ១៥៤១ ដោយហេតុ​នេះហើយ បានជា​ព្រះអង្គ​ត្រាស់បង្គាប់​ឲ្យ​គេ​ហៅ​តំបន់​នេះ​ជា តំបន់​សៀមរាប ដើម្បី​ទុកជា​ការចងចាំ​រួម​របស់​ជាតិខ្មែរ អំពី​ជ័យជំនះ​ដ៏​ត្រចះត្រចង់​នេះ មុន​ទីតាំង​នេះ​បានក្លាយ​ទៅជា​ស្រុក ហើយ​បន្ទាប់មកទៀត​ជា​ខេត្ត​នា​សម័យ​អាណាព្យាបាល​បារាំង​។ ព្រឹត្តិការណ៍​មួយ​គួរ​ឲ្យ​កត់សម្គាល់ គឺ​ស្តេច​អង្គ​នេះ​បាន​ឆ្លាក់​បង្ហើយ​នូវ​ចម្លាក់​មួយចំនួន ដែល​ព្រះបាទ​សុរិយា​វរ្ម័នទី​២ មិនទាន់​ឆ្លាក់​រួច​។​ ​ ​ទោះបីជា​បានទទួល​បរាជ័យ​ដ៏​អាម៉ាស់មុខ​នេះ​ក្តី ទ័ព​សៀម​ក៏​នៅតែ​ទន្ទ្រាន​មាតុភូមិ​ខ្មែរ​មិន​ស្រាកស្រាន្ត​ឡើយ ហើយ​ទង្វើ​នេះ​ត្រូវបាន​បន្ត​រហូតដល់​ស​ម័​យ​លង្វែក​។ នៅ​ឆ្នាំ ១៥៩៤ ទីក្រុង​លង្វែក​ត្រូវ​ដណ្តើមបាន​ពី​ខ្មែរ​ដោយ​ស្តេច​សៀម ព្រះបាទ​នរិន្ទ​សួន​។ ចំពោះ​បរាជ័យ​នៃ​កងទ័ព​សៀម ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​ស្តេច​សៀម ដែល​បាន​យក​លែស​ថា ដោយសារ​ព្រះបាទ​អង្គ​ច័ន្ទ​រាជា​មិនបាន​ប្រគល់​ដី​រី​ស​មួយ​ក្បាល បានជា​មក​វាយលុក​ទីក្រុង​អង្គរធំ​។​ ​ ​ជា​អវសាន សូម​រំឭក​ផងដែរ​ថា បើតាម​ប្រសាសន៍​របស់លោក​ហ្គ្រោ​រី​យេ ព្រះបាទ​អង្គ​ច័ន្ទ​រាជា គឺជា​ព្រះមហាក្សត្រ​ខ្មែរ ដ៏​ខ្លាំងពូកែ​ជាងគេ​បំផុត​នា​សម័យ​ក្រោយ​អង្គរ ដោយហេតុថា ស្តេច​អង្គ​នេះ​មិន​គ្រាន់តែ​បាន​ខិតខំ​ស្តារ​ប្រទេសជាតិ​តែប៉ុណ្ណោះ​ទេ ក៏ប៉ុន្តែ​ទ្រង់​ថែមទាំង​មាន​ម​ហិ​ច្ឆិ​តា​វាយ​ដណ្តើមយក​ខេត្ត​ខ្មែរ​មួយចំនួន​ក្នុងប្រទេស​ថៃ​បច្ចុប្បន្ន ដូចជា​ខេត្ត​នគររាជ​សីមា ខេត្ត​បុរីរម្យ សុ​រិ​ន្ទ្រ ស៊ីសាកេត​ជាដើម ដែល​ជនជាតិ​បាន​ដណ្តើមបាន​ពីមុនមក​។​

   ​យើង​មាន​ហេតុផល​ជាច្រើន ដើម្បី​បង្ហាញ​បញ្ជាក់ថា ហេតុដូចម្តេច​បានជា​ក្នុង​ព្រះរាជ​ពង្សាវតារ​ថៃ ដូចជា​ច្បាប់​របស់​អ្នកអង្គម្ចាស់​នព្វ​រ័ត្ន តែង​ឡើង​នៅ​ព​.​ស ២៤២០ ត្រូវ​និង​គ​.​ស ១៨៧៧ បាន​ប្រើពាក្យ “​សៀម​រា​ដ្ឋ​” ជំនួស​ពាក្យ​សៀមរាប​ទៅវិញ​។ តាមពិតទៅ​ការប្រើ​ពាក្យ​សៀម​រា​ដ្ឋ (​សៀម​រ៉ា​ត​) ដើម្បី​ហៅ​ទីប្រជុំជន​មួយ ដែល​ពីមុន​គឺជា​សមរភូមិ ឬ​លាន​ប្រយុទ្ធ​ស៊ីសាច់ហុតឈាម​រវាង​ខ្មែរ និង​សៀម ស្ថិតក្នុង​ស្រុក​នគរវត្ត គឺ​បណ្តាលមកពី​អាជ្ញាធរ​ថៃ ក្នុង​រជ្ជកាល​របស់​ព្រះបាទ​ព្រះ​ចៅ​ថា​យ​ស្រះ មិន​ចង់​រំឭក​នូវ​បរាជ័យ​ដ៏​អាម៉ាសមុខ​របស់​កងទ័ព​ឈ្លានពាន​សៀម​តែប៉ុណ្ណោះ ទោះបីជា​សម័យ​នោះ​ទ្រង់​បាន​ត្រួតត្រា​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​ក៏ដោយ​។ 

​ យ៉ាងណាមិញ គឺ​ដោយសារតែ​ហេតុការណ៍​នេះហើយ ទើប​ព្រះបាទ​ព្រះ​ចោម​ក្លាវ​ចៅ​យូ​ហួ ដែល​បាន​គ្រប់គ្រង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ជាមួយ​ឥ​ណ្ណា​ម ទ្រង់​ក៏បាន​ប្រើពាក្យ​ស្រុក ឬ​មឿ​ព្រះ​នគរវត្ត​ជំនួស​ពាក្យ​ស្រុក ឬ​មឿង​សៀម​រ៉ា​ត​ផងដែរ​។​ ​ យើង​គ្មាន​ឯកសារ​របស់​ថៃ​ណាមួយ ដើម្បី​បញ្ជាក់​ឲ្យ​បានច្បាស់លាស់​អំពី​ការផ្លាស់ប្តូរ​ឈ្មោះ​ពី​មឿង​ព្រះ​នគរវត្ត ទៅជា​សៀមរាប​ទេ ហើយ​បើ​មាន​ក៏​អាច​ស្ថិតក្នុង​ដើម​សម័យ​រជ្ជកាល​ទី​៣ ដែលជា​សម័យ​បាងកក ដែល​គេ​ហៅថា រតន​កោ​សិ​ន្ទ្រ​។ ក៏ប៉ុន្តែ ចំពោះ​ជនជាតិខ្មែរ​វិញ ឈ្មោះ​សៀមរាប ពិតជា​ត្រូវបាន​ផ្តើមឡើង​ក្នុង​រជ្ជកាល​របស់​ព្រះអង្គ​ច័ន្ទ​យ៉ាង​ប្រាកដ ឥត​ក្លែងក្លាយ ទោះជា ទឡ្ហីករណ៍​មាន​ខ្វះចន្លោះ​យ៉ាងណាក៏ដោយ​។ ព្រោះថា ការតាំង​ឈ្មោះ​សៀមរាប​នេះ មិនមែនជា​រឿង​ចៃដន្យ ឬ​ជំនឿ​លេងសើច ជាពិសេស ក្នុងសម័យ​កាល​មួយ​ដែល​ខ្មែរ និង​សៀម​នៅ​ច្បាំង​គ្នា​មិន​ឈប់​មិន​ឈរ​។ ដូច្នេះ ការចង់​យល់​ឲ្យ​លំ​អិតពី​ប្រវត្តិ​ពិត​នៃ​ឈ្មោះ​សៀមរាប តម្រូវ​ឲ្យ​យើង​ស្គា​ល់ពី​បរិបទ​សង្គម នយោបាយ ហើយ​ទង្វើ​នេះ គឺជា​ការចាំបាច់​បំផុត​៕ (​ម​.​ត្រា​ណេ​) - See more at:

ស្វែងរក Submit ខ្មែរ | ព័ត៌មាន​ថ្មីៗ | វប្បធម៌

អត្ថន័យ​នៃ​ឈ្មោះ​ខេត្ត​សៀមរាប ដោយ ហង្ស សាវយុត 2014-02-15 អ៊ីម៉ែល មតិ ចែករំលែក អ្នក​ទេសចរ​បរទេស​នាំ​គ្នា​ថត​រូប​អង្គរវត្ត ដោយ​ភ្ជាប់​ជាមួយ​ទេសភាព​មាត់​ស្រះ​ទិស​ខាង​លិច​ឆៀង​ខាង​ជើង នា​ខេត្ត​សៀមរាប កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៦ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០១៤។ អ្នក​ទេសចរ​បរទេស​នាំ​គ្នា​ថត​រូប​អង្គរវត្ត ដោយ​ភ្ជាប់​ជាមួយ​ទេសភាព​មាត់​ស្រះ​ទិស​ខាង​លិច​ឆៀង​ខាង​ជើង នា​ខេត្ត​សៀមរាប កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៦ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០១៤។ ស្ដាប់ ឬ ទាញ​យក​សំឡេង 00:00/00:00

ស្តាប់សំឡេង  ថតសំឡេង

សៀមរាប គឺ​ជា​ឈ្មោះ​ខេត្ត​មួយ​នៅ​ភាគ​ខាង​លិច​ឆៀង​ខាង​ជើង​ប្រទេស​កម្ពុជា​។ ខេត្ត​នេះ​ជា​តំបន់​ដ៏​មាន​ប្រជាប្រិយ ដែល​ទាក់ទាញ​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​បរទេស​ឱ្យ​ចូល​មក​ទស្សនា​រាប់​លាន​នាក់​ក្នុង​១​ឆ្នាំៗ ដោយសារ​តែ​មាន​ប្រាសាទ​បុរាណ និង​សម្រស់​ធម្មជាតិ​ស្រស់​ត្រកាល។

បើ​ទោះ​បី​ជា​ខ្មែរ និង​បរទេស​ជា​ច្រើន បាន​ស្គាល់​ឈ្មោះ​ខេត្ត​សៀមរាប ក៏ដោយ​ក៏​ភាគ​ច្រើន​មិន​ដែល​ដឹង​ថា ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​បុព្វបុរស​ខ្មែរ​ដាក់​ឈ្មោះ​ខេត្ត​នេះ​ថា សៀមរាប ដូច្នេះ​ទែ?

តើ​ពាក្យ​ថា សៀមរាប មាន​អត្ថន័យ និង​ការ​ទាក់ទង​ជាមួយ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​យ៉ាង​ណា?

ខេត្ត​សៀមរាប បច្ចុប្បន្ន​មាន​ផ្ទៃដី​ប្រមាណ​ជាង ១២.១៥០​គីឡូម៉ែត្រ​ក្រឡា ដែល​មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​រស់​នៅ​ប្រមាណ​ជាង ៩៣​ម៉ឺន​នាក់។ ក្នុង​ចំណោម​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​រស់​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​សៀមរាប នេះ គឺ​ប្រមាណ ២៥% ជា​អាជីវករ និង​អ្នក​ធ្វើ​ការងារ។ ចំណែក ៧៥% ទៀត ជា​កសិករ​ធ្វើ​ស្រែ និង​ចម្ការ។

«សំឡេង​ចម្រៀង ចំប៉ី​សៀមរាប»

ថ្វី​ត្បិត​តែ​ខេត្ត​សៀមរាប មាន​មន្ត​ស្នេហ៍​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ និង​ពិភពលោក​ជាច្រើន​បាន​ស្គាល់​ថា តំបន់​ទេសចរណ៍​ដ៏​អស្ចារ្យ​ក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែ​ប្រសិន​បើ​ចោទ​សួរ​ថា តើ​ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​ខេត្ត​មួយ​នេះ​ត្រូវ​បាន​គេ​ដាក់​ឈ្មោះ​ថា សៀមរាប ហើយ តើ​ឈ្មោះ​នេះ​មាន​ចាប់​តាំង​ពី​ពេល​ណា? គឺ​ប្រាកដ​ជា​មាន​មនុស្ស​តែ​តិចតួច​ដែល​បាន​ដឹង។

បុរស​ចំណាស់​អាយុ​ជិត ៧០​ឆ្នាំ រស់​នៅ​ក្រុង​សៀមរាប គឺ​លោក មែន គឹមសាន។ លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា លោក​បាន​ស្គាល់​ឈ្មោះ​ខេត្ត​សៀមរាប តាំង​ពី​លោក​នៅ​កុមារ​ភាព ក៏ប៉ុន្តែ​លោក​មិន​ដឹង​អំពី​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​អតីត​កាល​យ៉ាង​ណា​ទេ៖ «ដែល​អ៊ំ​កើត​មក​នោះ ឮ​តែ​គេ​និយាយ​ថា យ៉ាង​ម៉េច​បាន​តែ​ដាក់​ថា សៀមរាប? គេ​ឆ្លើយ​ថា​មក​ពី​ទី​នេះ សៀម គេ​វាយ​រាប​បាន​ជា​គេ​ដាក់​ថា សៀមរាប។ មិន​ដឹង​ថា ទ័ព​សៀម ចូល​មក​ពី​ឆ្នាំ​ណា​ក៏​អត់​ដឹង គឺ​មិន​ច្បាស់​លាស់​ទេ អ៊ំ​នោះ។ កើត​មក​មិន​បាន​ជា​គិតគូរ​ស្រាវជ្រាវ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​អ្វី​ឡើយ»។

«សំឡេង​ចម្រៀង»

អ្នក​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា បាន​ពន្យល់​ប្រហាក់​ប្រហែល​គ្នា​ថា ពាក្យ សៀម គឺ​ទាក់ទង​នឹង​ប្រទេស​មួយ ដែល​បច្ចុប្បន្ន​បាន​ប្រែ​ឈ្មោះ​ទៅ​ជា​ថៃ ទៅ​ហើយ។ ឯ​ពាក្យ​ថា រាប គឺ​មាន​ន័យ​ថា ចាញ់។

អនុ​ប្រធាន​ផ្នែក​​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ និង​ជា​សាស្ត្រាចារ្យ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​បញ្ញា​សាស្ត្រ​កម្ពុជា លោក សំបូរ មាណ្ណារ៉ា បាន​ពន្យល់​ថា ចាប់​ពី​សតវត្ស​ទី​៩ និង​ទី​១០ នៃ​គ្រិស្ត​សករាជ ខេត្ត​សៀមរាប គេ​បាន​ប្រើ​ឈ្មោះ​ជា​ទីក្រុង​យសោធបុរៈ ដោយសារ​តែ​ព្រះ​មហាក្សត្រ​ខ្មែរ​ព្រះនាម ព្រះបាទ យសោ​វរ្ម័ន​ទី​១ បាន​កសាង។ ក៏ប៉ុន្តែ​ក្រោយ​មក ត្រូវ​បាន​គេ​ហៅ​ថា អាណាចក្រ​អង្គរ។ នៅ​ក្នុង​រជ្ជកាល​នៃ​ព្រះរាជា​ក្រោយៗ​មក ដែល​បាន​ប្ដូរ​រាជធានី​ទៅ​តាំង​នៅ​ភាគ​ខាង​ត្បូង និង​ទួល​បាសាន រហូត​ដល់​ចតុមុខ ជាដើម គឺ​ទីក្រុង​អង្គរ ត្រូវ​បាន​បោះ​បង់​ចោល​មួយ​រយៈ។ ជាច្រើន​ឆ្នាំ​ក្រោយ​មក ទើប​មាន​ការ​ចាប់​ផ្ដើម​គ្រប់គ្រង​ជា​រាជធានី​ឡើង​វិញ។

លោក​សាស្ត្រាចារ្យ សំបូរ មាណ្ណារ៉ា បាន​ពន្យល់​ទៀត​ថា បន្ទាប់​ពី​មាន​ការ​គ្រប់គ្រង​ជា​រដ្ឋបាល​ឡើង​វិញ​នោះ គឺ​តំបន់​អង្គរ​ត្រូវ​បាន​ទ័ព​សៀម នៃ​នគរ​ស្រីអយុធ្យា ចូល​មក​លុកលុយ​ជា​ច្រើន​លើក ចាប់​តាំង​ពី​សតវត្ស​ទី​១៤ នៃ​គ្រិស្ត​សករាជ។ នៅ​ក្នុង​សតវត្ស​ទី​១៥-១៦ មាន​ព្រះមហាក្សត្រ​ខ្មែរ​មួយ​អង្គ​ព្រះនាម អង្គច័ន្ទ​រាជា បាន​ធ្វើ​ចម្បាំង​ជាមួយ​ទ័ព​សៀម ដើម្បី​បណ្ដេញ​ឱ្យ​ចេញ​ពី​តំបន់​អង្គរ។ ក្នុង​ការ​ធ្វើ​សង្គ្រាម​កាល​ណោះ គឺ​កងទ័ព​ខ្មែរ​បាន​ជោគជ័យ ហើយ​ពាក្យ​ថា សៀមរាប គឺ​ត្រូវ​បាន​គេ​ដាក់​ឈ្មោះ បន្ទាប់​ពី​ជ័យ​ជម្នះ​របស់​កងទ័ព​ខ្មែរ៖ «ពាក្យ​ថា សៀមរាប គឺ​មាន​ន័យ​ថា សៀម បាន​ខ្លបខ្លាច​លោក បាន​ចាញ់​លោក បាន​អស់​ឫទ្ធិ​អ៊ីចឹង​ទៅ។ ដូច្នេះ គេ​ឱ្យ​ឈ្មោះ​ថា តំបន់​សៀមរាប នេះ​ជា​ទស្សនៈ​របស់​ជាតិ​ខ្មែរ របស់​អ្នក​តំណ​ដែល​បាន​លើក​ឡើង​ក្នុង​ដំណែល​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នេះ​ផង​ដែរ។ ចំណុច​នេះ​ហើយ បាន​ជា​ចាប់​ផ្ដើម​មាន​ពាក្យ​ថា សៀមរាប»។

ការ​អធិប្បាយ​របស់​លោក​សាស្ត្រាចារ្យ សំបូរ មាណ្ណារ៉ា នេះ គឺ​ដូច​គ្នា​នឹង​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ខ្មែរ​ផ្សេង​ទៀត។

សៀវភៅ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ខ្មែរ​សង្ខេប​មួយ ដែល​សរសេរ​ដោយ លោក នួន សុធិមន្ត ដែល​បច្ចុប្បន្ន​ជា​មន្ត្រី​រាជការ​នៅ​ទីស្ដីការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី បាន​អធិប្បាយ​ថា នៅ​ឆ្នាំ​១៥២៥ នៃ​គ្រិស្ដ​សករាជ ព្រះ​មហាក្សត្រ​ខ្មែរ​ព្រះនាម អង្គច័ន្ទ​រាជា​ទី​១ បាន​វាយ​បង្ក្រាប​កងទ័ព​សៀម ដែល​ឈ្លាន​ពាន ឱ្យ​បរាជ័យ​នៅ​តំបន់​អង្គរ។ ដូច្នេះ​ហើយ បាន​ជា​ព្រះបាទ​អង្គច័ន្ទ​រាជា​ទី​១ បាន​ដាក់​ឈ្មោះ​ថា សៀមរាប គឺ​មាន​ន័យ​ថា ទ័ព​សៀម ចាញ់​រាប​ដូច​កន្ទេល។

បច្ចុប្បន្ន​នេះ ខេត្ត​សៀមរាប មិន​ត្រឹម​តែ​ជា​និមិត្តរូប​នៃ​ជាតិ​ខ្មែរ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ក៏ប៉ុន្តែ វា​ក៏​កំពុង​នាំ​ប្រទេស​កម្ពុជា ឱ្យ​ទទួល​បាន​នាម​ថ្មី​មួយ​ទៀត គឺ​ព្រះរាជាណាចក្រ​អច្ឆរិយ ដោយសារ​តែ​ភាព​ល្បីល្បាញ​ខាង​វប្បធម៌​ប្រវត្តិសាស្ត្រ។

«សំឡេង Kingdom of Wonder»

អ្នក​ទេសចរ​ចម្រុះ​ជាតិ​សាសន៍​ក្នុង​ពិភពលោក​កំពុង​នាំ​គ្នា​មក​ទស្សនា​ប្រាង្គ​ប្រាសាទ​បុរាណ​ដ៏​សម្បូរ​បែប​នា​ទឹក​ដី​នេះ។

ប្រធាន​មន្ទីរ​ទេសចរណ៍​ខេត្ត​សៀមរាប លោក ង៉ូវ សេងកាក់ បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា នៅ​ក្នុង​ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៤ គឺ​មាន​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​បរទេស​ចំនួន​ជាង ៣០​ម៉ឺន​នាក់ បាន​មក​ទស្សនា​តំបន់​អង្គរ។ ក្រុម​ទេសចរ​បរទេស​ទាំង​នោះ បាន​ចាប់​អារម្មណ៍​ទៅ​លើ​សំណង់​បុរាណ​ដែល​ជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ និង​សម្រស់​ធម្មជាតិ៖ «ភ្ញៀវ​មួយ​ចំនួន​ទៅ​ភ្នំ​គូលែន ជាពិសេស​ភ្ញៀវ​រុស្ស៊ី។ មាន​ទៅ​តំបន់​បឹង​ទន្លេសាប ហើយ​និង​ប៉ែក​តំបន់​អង្គរ​ធំ»។

ភ្ញៀវ​ទេសចរ​បរទេស​ដែល​មក​ទស្សនា​តំបន់​អង្គរ ហើយ​កើន​ឡើង​ច្រើន​ជាង​គេ មាន​ដូច​ជា ជនជាតិ​ចិន កូរ៉េ វៀតណាម និង​រុស្ស៊ី ជាដើម។ ជា​រៀង​រាល់​ថ្ងៃ មាន​ជនជាតិ​កូរ៉េ ជាច្រើន​បាន​នាំ​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​ដើរ​ទស្សនា​ក្នុង​រមណីយដ្ឋាន​អង្គរ។

«សំឡេង Guide Korea»

អ្នក​មគ្គុទ្ទេសក៍​ជាតិ​ខ្មែរ​មួយ​រូប គឺ​លោក រ៉េត សាមុត បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ខេត្ត​សៀមរាប ប្រៀប​បាន​ទៅ​នឹង​ជង្រុក​វប្បធម៌​ដ៏​សម្បូរ​បែប ដោយ​ធ្វើ​ឱ្យ​អ្នក​ទេសចរ​បរទេស​ចង់​ឃើញ និង​ចង់​ស្វែង​យល់៖ «ក្នុង​នោះ​យើង​សង្កេត​ឃើញ​មាន​ប្រាង្គ​ប្រាសាទ​ចំនួន ៥៤៤​ប្រាសាទ ហើយ​មាន​ស្ពាន​ថ្ម​ចំនួន​៥៩ ហើយ​ក៏​មាន​ស្រះ បារាយណ៍ និង​ប្រព័ន្ធ​ធារាសាស្ត្រ​ផ្សេងៗ រួម​ជាមួយ​នឹង​វត្ថុ​សិល្បៈ​ផ្សេងៗ ដូច​ជា ប្រពៃណី​ទំនៀមទម្លាប់​ក៏​រួម​ផ្សំ​ផង​ដែរ»។

លោក រ៉េត សាមុត បាន​អធិប្បាយ​ថា ដោយសារ​តែ​មាន​ប្រាង្គ​ប្រាសាទ និង​វប្បធម៌​ដ៏​យូរ​លង់​នេះ ធ្វើ​ឱ្យ​ទឹក​ដី​ខេត្ត​សៀមរាប មាន​មន្ត​ស្នេហ៍​យ៉ាង​ខ្លាំង ក្នុង​ការ​ទាក់ទាញ​បេះដូង​អ្នក​ទេសចរ​ចម្រុះ​ជាតិ​សាសន៍៖ «ទឹក​ដី​ខេត្ត​សៀមរាប យើង​នេះ បាន​បង្កប់​មន្ត​ស្នេហ៍​សម្រាប់​គេ​ទៅ​ទស្សនា​ពេល​ព្រះអាទិត្យ​លិច ក៏​ដូច​ជា​ទៅ​មើល​ជីវិត​ការ​រស់​នៅ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ ដូច​ជា ច្រូត​កាត់ ដក​ស្ទូង ជាដើម និង​ការ​ធ្វើ​តម្បាញ​សិប្បកម្ម ដូច​ជា កន្ត្រក ជាល ស្មុគ​អី​ជាដើម គឺ​ឃើញ​ថា​ច្រើន​មែន​ទែន»។

អ្នក​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ខេត្ត​សៀមរាប បាន​ឆ្លង​ការ​ចម្បាំង និង​ការ​ធ្វើ​អាណានិគម​ពី​បរទេស​ជាច្រើន​ជំនាន់​រាប់​មិន​អស់ ក៏ប៉ុន្តែ​រហូត​មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​ទី​នេះ​នៅ​តែ​រក្សា​ទុក​បាន​នូវ​សំនៀង​ដើម​នៃ​ភាសា​របស់​ខ្មែរ ជាមួយ​នឹង​វប្បធម៌​ជា​ច្រើន​ទៀត ដែល​តំបន់​ផ្សេងៗ​បាន​បាត់​បង់​អស់​ទៅ​ហើយ។ វប្បធម៌​ទាំង​នេះ ដូច​ជា ពិធី​កោរ​ជក់​កូន​ក្មេង ពិធី​ចូល​ម្លប់ ពិធី​ហៅ​ព្រលឹង និង​ពិធី​រំដោះ​គ្រោះ​ជាដើម។ មាន​អ្នក​ភូមិ​ខ្លះ នៅ​ពេល​ដែល​ត្រូវ​ការ​ស្រោច​ទឹក​រំដោះ​គ្រោះ គឺ​គេ​តែង​ទៅ​វត្ត​ដើម្បី​ទួល​សុំ​ព្រះសង្ឃ​ឱ្យ​ធ្វើ​ពិធី ព្រម​ទាំង​មាន​ដូន​ចាស់​ជាច្រើន​នាក់ អង្គុយ​ព័ទ្ធ​ជុំវិញ​ស្រែក​ហៅ​ព្រលឹង​ផង។

«សំឡេង»

ក្រៅ​តែ​ពី​ប្រាសាទ​បុរាណ និង​ប្រពៃណី​វប្បធម៌​ដែល​អាច​ទាក់ទាញ​អ្នក​ទេសចរ​បរទេស​ច្រើន​លាន​នាក់​ក្នុង​១​ឆ្នាំ​នោះ កត្តា​ដែល​ជួយ​ទ្រទ្រង់​ជីវភាព​ប្រជាពលរដ្ឋ​ឱ្យ​រស់​នៅ​បាន ដោយ​អាស្រ័យ​លើ​កសិកម្ម គឺ​ទី​ពឹង​លើ​ប្រភព​ទឹក​ជា​អ្នក​ផ្ដល់​ជីវិត​ឱ្យ​សត្វ​លោក ដែល​ហូរ​ចុះ​ពី​កំពូល​ភ្នំ​គូលែន ជា​ទី​ស័ក្តិសិទ្ធិ​ទៅ​កាន់​បឹង​ទន្លេសាប។

«សំឡេង»

បឹង​ទន្លេសាប​មិន​មែន​តែ​ជា​កន្លែង​គយគន់​ទេសភាព​នៃ​អ្នក​ទេសចរណ៍​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ គឺ​ជា​តំបន់​ផ្ដល់​ប្រភព​ត្រី​ឱ្យ​ធ្វើ​ជា​ម្ហូប​អាហារ តាំង​តែ​ពី​សម័យ​កសាង​អង្គរ​មក​ម្ល៉េះ។

ស្នាម​អារ្យធម៌​ដ៏​ខ្ពង់ខ្ពស់​សម្បូរ​បែប​របស់​បុព្វបុរស​ខ្មែរ ដែល​បន្សល់​ទុក​នៅ​ខេត្ត​សៀមរាប គឺ​មិន​ត្រឹម​តែ​បង្ហាញ​ឱ្យ​ដឹង​ពី​ភាព​រុងរឿង​នៃ​អតីតកាល​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ គឺ​សម្រាប់​អនាគត​ក៏​នឹង​ក្លាយ​ទៅ​ជា​តំបន់​ទេសចរណ៍ ដែល​គ្មាន​គូ​ប្រៀប​ដែរ។

ការ​សិក្សា​ស្ដីពី​ផែន​ការ​មេ​រួម សម្រាប់​ការ​អភិវឌ្ឍ​ប្រកប​ដោយ​និរន្តរភាព​ក្រុង​សៀមរាប មួយ​របស់​មជ្ឈមណ្ឌល​អភិវឌ្ឍន៍​អន្តរជាតិ នៃ​ប្រទេស​ជប៉ុន បាន​ទស្សន៍ទាយ​ថា សៀមរាប នឹង​ក្លាយ​ទៅ​ជា​ទីក្រុង​ទេសចរណ៍​ល្អ​បំផុត​តែ​មួយ​គត់​នៅ​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ី​អគ្នេយ៍ នៅ​ឆ្នាំ​២០២០ ដោយ​ឈរ​លើ​មូលដ្ឋាន​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​សិល្បៈ វប្បធម៌ និង​លក្ខណៈ​ជា​ខ្មែរ៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

អត្ថបទ​ដែល​ទាក់ទង

ម្ចាស់​ទូក​ទេសចរណ៍​គ្រោង​ផ្អាក​អាជីវកម្ម​និង​តវ៉ា​ប្រឆាំង​ការ​តម្រូវ​ឲ្យ​ដំឡើង​ថ្លៃ​សំបុត្រ អភិបាល​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​ថា​ការ​ស្ថាបនា​ឆ្នេរ​ត្រៀម​រៀបចំ​បុណ្យ​សមុទ្រ​សម្រេច​បាន​៩៥% រដ្ឋបាល​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​កំណត់​ជា​ថ្មី​ឲ្យ​ម្ចាស់​ទូក​ទេសចរណ៍​បង់​ប្រាក់​៣​ដុល្លារ​ក្នុង​១​សំបុត្រ អ្នក​ទេសចរ​ជិត​១​ម៉ឺន​នាក់​ទៅ​កម្សាន្ត​នៅ​ខេត្ត​រតនគិរី​ក្នុង​ពិធី​បុណ្យ​អុំ​ទូក ភ្ញៀវ​ទេសចរ​ប្រមាណ​១១​ម៉ឺន​នាក់​ទៅ​លេង​ខេត្ត​សៀមរាប​អំឡុង​៣​ថ្ងៃ​នៃ​បុណ្យ​អុំ​ទូក អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​ពង្រឹង​ជំនាញ​ដល់​ឆ្មាំ​សមុទ្រ​ក្នុង​ការ​ជួយ​សង្គ្រោះ​អ្នក​លង់​ទឹក អង្គការ​ពីរ​ជួយ​ស្រុក​បន្ទាយស្រី​ឲ្យ​ក្លាយ​ជា​តំបន់​អភិវឌ្ឍន៍​សេដ្ឋកិច្ច​តាម​រយៈ​វិស័យ​ទេសចរណ៍ បុណ្យ​សមុទ្រ​ឆ្នាំ​២០១៦​នឹង​ត្រូវ​ធ្វើ​នៅ​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​រយៈពេល​៣​ថ្ងៃ​ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៣-២៥​ធ្នូ សង្គម​ស៊ីវិល​និង​អាជ្ញាធរ​ស្វាគមន៍​ការ​បញ្ចុះ​តម្លៃ​សំបុត្រ​ទូក​ទេសចរណ៍​ទៅ​កម្សាន្ត​តាម​កោះ អាជីវករ​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​ត្អូញត្អែរ​ថា​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​ថយ​ចុះ​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​បុណ្យ​ភ្ជុំ​បិណ្ឌ​បី​ថ្ងៃ មតិ (3) អ្នក​អាន​អនាមិក បុព្វបុរសខ្មែរប្រកបដោយមហិទ្ធិរិទ្ធិ បានប្ដូរផ្ដាច់ដឹកនាំអាណាចក្រខ្មែរ ឲ្យមានកិត្យានុភាពជាសកល និងដឹកនាំទ័ពអង់អាចច្បាំងការពារបូរណភាពទឹកដី កំចាត់សត្រូវគ្រប់ទិសបាក់រាប ស្របពេលកសាងប្រាសាទផង។ មគ្គុទេសន៍ដ៏ឆ្នើម នាំឲ្យជាតិខ្មែរទទួលបានអរិយធម៌ចំរើនលូតលាស់ មានជីវភាពសម្បូររុងរឿង ក្រោមកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ ទុកកេរ្តិ៍មរតកមហាសាល ព្រមជាមួយសម្បត្តិធម្មជាតិ សំរាប់ខ្មែរជំនាន់ក្រោយ។ ខេត្តសៀមរាបពិតជាមានឈ្មោះប្រពៃ ស្របតាមភាពក្លាហានមុះមុតនៃបុព្វបុរសខ្មែរ ក្នុងការកំចាត់សត្រូវបាក់រាបពីទឹកដីខ្មែរ ដោយជោគជ័យ។

Feb 18, 2014 11:04 AM

អ្នក​អាន​អនាមិក Wonderful for Sok Kong, Sok An and Hun Sen, Not for Khmer people. HUN SEN the same as SDACK KORN.

Feb 16, 2014 05:04 PM

Pucangkor បច្ចុប្បន្ន​នេះ ខេត្ត​សៀមរាប មិន​ត្រឹម​តែ​ជា​និមិត្តរូប​នៃ​ជាតិ​ខ្មែរ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ក៏ប៉ុន្តែ វា​ក៏​កំពុង​នាំ​ប្រទេស​កម្ពុជា ឱ្យ​ទទួល​បាន​នាម​ថ្មី​មួយ​ទៀត គឺ​ព្រះរាជាណាចក្រ​អច្ឆរិយ ដោយសារ​តែ​ភាព​ល្បីល្បាញ​ខាង​វប្បធម៌​ប្រវត្តិសាស្ត្រ។ ពាក្យ វា ក្នុងល្បះថា ...ក៏ប៉ុន្តែ វា​ក៏​កំពុង​នាំ​ប្រទេស​កម្ពុជា... គួរដូរជា ខេត្ដនេះ ។ ហេតុនេះយើងបាន ...ក៏ប៉ុន្តែ ខេត្ដនេះ​ក៏​កំពុង​នាំ​ប្រទេស​កម្ពុជា...។ សូមអរគុណ

Feb 15, 2014 11:21 PM

Facebook  Twitter  Youtube

គេហទំព័រ​ទាំងមូលhttp://www.cen.com.kh/culture/detail_culturehistory/Mzc5NzI1ODAwYWM#sthash.bgnNO4rV.dpuf

លក្ខណៈភូមិសាស្ត្រ[កែប្រែ]

ខេត្ត​សៀមរាប​ ជា​ខេត្ត​មួយ​ស្ថិត​នៅ​តំ​បន់​ពាយ័ព្យ នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ តាម​បណ្តោយ​ផ្លូវ​ជាតិ​លេខ​ ៦ ដែល​មាន​ចំងាយ​ប្រវែង​ ៣១៤​ គ.ម ពីទីក្រុងភ្នំពេញ មាន​ពំ្រប្រទល់​ខាង​កើតជាប់​នឹង​ខេត្ត​កំពង់ធំ​ និងខេត្ត​ព្រះវិ​ហារ, ខាង​លិច​ជាប់​នឹង​ខេត្ត​បន្ទាយ​មានជ័យ, ខាង​ជើង​ជាប់​នឹង​ខេត្ត​ឧត្តរមាន​ជ័យ និង​ខេត្តព្រះវិហារ, និង​​ខាងត្បូង​ជាប់​នឹង​ខេត្ត​បាត់​ដំ​បង​ និង​បឹងទន្លេសាប ។ ព្រំប្រទល់​ជាប់​បឹង​ទន្លេសាប​មាន​ប្រវែង​ ៨២ គ.ម ​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ជាប់​ស្រុកជីក្រែង, ស្រុកសូត្រនិគម, ស្រុកប្រាសាទបាគង, ស្រុកសៀមរាប, ស្រុកពួក​និង​ស្រុកក្រឡាញ់ ។​

ស្រប​តាម​លក្ខណៈ​ភូមិសាស្ត្រ​នៃតំបន់ ​និង​និយម​នៃសីតុណ្ហភាព ការ​ហួត​ហែង សំនើម ភាពរាំងស្ងួត និង​ជំនន់ យើង​អាច​បែង​ចែក​តំបន់​ទាំង​​នេះ​ជា​បី​ផ្នែក​គឺ ផ្នែក​ខាង​លើ​មាន​ ១៣​ ឃុំ​, ផ្នែក​កណ្តាល​មាន​៦៩ឃុំ និង​ផ្នែក​ខាង​ក្រាម​ជាប់​បឹងទន្លេសាប​មាន​ ១៨​ឃុំ។

តំបន់​​ខាង​លើ​សំបូរ​ទៅ​ដោយព្រៃភ្នំ​មា​ន​សណ្ឋាន​ដូចជា​ដីទូល​ឬ​ខ្ពង់រាប ខ្វះខាតទឹក​និង​ជួប​ប្រទះគ្រោះរាំង​ស្ងួត​ញឹកញាប់​ តំបន់​កណ្តាល​ជា​វាល​ស្រែល្វឹង​ល្វើយ និង​លំនៅឋាន​ព្រម​ទាំង​ប្រាង្គ​ប្រាសាទ​នានា និង​តំបន់​ក្រោម​ជា​វាល​ទំនាបរង​ទឹក​ជំនន់​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ។ ជាតំបន់​ជលវេគ​ពេល​ណា​មាន​ភ្លៀង​ធ្លាក់​ជន់​លិច​លង់ ពេល​ណា​គ្មាន​ភ្លៀង​ស្ងួតហួតហែង មា​ន​ផ្ទៃ​ក្រលា​សរុប​ប្រមាណ ១២.០១៥ គ.ម២ ចែក​ចេញ​ជា​ ១២​ក្រុង​ស្រុក ១០០ឃុំ និង​៩០៧ភូមិ ដោយ​មា​ន​ប្រជាជន​សរុប​ ៧៣៣.៨៨២​ នាក់ ត្រូវជា ៦,០៩% នៃ​ប្រជាជន​សរុប​ទូទាំង​​ប្រទេស។ មុខរបរសំខាន់នៃផ្នែកទាំងបីនេះ​មាន​ភាព​ខុសៗ​គ្នា​ពោល​គឺ៖

ក. ខាង​លើ​ធ្វើ​ស្រូវ​ចំការ និង​រុក​រក​អនុផល​ព្រៃឈើ

ខ. កណ្តាលធ្វើស្រែ​និង​សេវាកម្ម​ផ្សេងៗ

គ. ខាង​ក្រោម​ធ្វើ​ស្រែ​និង​ចំការ​ដំនាំ​តាម​រដូវ​និង​ប្រកប​អាជីវកម្មនេសាទ។

ជាទូទៅខេត្តសៀមរាប​មាន​ចរិត​ជា​តំបន់​ជនបទ។ ប្រជា​ជន​ប្រមាណ​ ៧០% រស់​នៅតាម​ទី​ជនបទ​ឆ្ងាយពី​ក្រុង​ដែល​ផ្អែក​លើ​មុខ​របរ​កសិ​កម្ម​ជា​អាជីព។ ប្រជាជន​ប្រមាណ​ ១៨% រស់​នៅ​តាម​តំបន់​ជាប់​​បឹង​ទន្លេសាប​ផ្អែក​លើអាជីវកម្ម​នេសាទ​និង​ធ្វើ​ចំការ​ដំនាំផ្សេងៗ និង​១២%ទៀតរស់​នៅ​តាម​ទី​ប្រជុំជន​និង​ក្រុង​ដែល​មា​ន​មុខ​របរ​ពាណិជ្ជកម្ម ទេសចរណ៍ និង​បុគ្គលិក​រដ្ឋ។ ខេត្តសៀមរាបចែកចេញជា១២ស្រុក ១០០ឃុំ និង៩០៧ភូមិ^[២][៣]៖

កូដស្រុកនិង​ក្រុង	ស្រុក​និង​ក្រុង	ឈ្មោះស្រុក​និង​ក្រុងជាអក្សរឡាតាំង
១៧០១	អង្គរជុំ	Angkor Chum
១៧០២	អង្គរធំ	Angkor Thum
១៧០៣	បន្ទាយស្រី	Banteay Srei
១៧០៤	ជីក្រែង	Chi Kraeng
១៧០៦	ក្រឡាញ់	Kralanh
១៧០៧	ពួក	Puok
១៧០៩	ប្រាសាទបាគង	Prasat Bakong
១៧១០	សៀមរាប	Siem Reab
១៧១១	សូទ្រនិគម	Soutr Nikom
១៧១២	ស្រីស្នំ	Srei Snam
១៧១៣	ស្វាយលើ	Svay Leu
១៧១៤	វ៉ារិន	Varin

សេដ្ឋកិច្ច[កែប្រែ]

ទីផ្សារនៅខេត្តសៀមរាប។

• ផ្សារ៖ កណ្ដាល កំពង់ក្ដី កំពង់ថ្កូវ ក្រឡាញ់ ក្រោម ខ្វាវ ឃ្លាំង ចារឈូក ចាស់ ចុងឃ្នាស ញ៉ែ ដើមក្រឡាញ់ ដំដែក ទឹកវិល បន្ទាយស្រី បុរីប្រិមប្រិយ ពពេល ពួក ព្រៃជ្រូក ភូមិទ្រាំង ភូមិអូរ ភ្នំបូក រលួសរាត្រីសៀមរាប រាត្រីអង្គរ រ៉ូម៉ាលី លើធំថ្មី(លើ) វត្តបូព៌ សសរស្ដម្ភ សាមគ្គី ស្ពានដែក(ពោធិ៍លង្កា) ស្រីស្នំ ស្រែណូយ ស្វាយធំ ស្វាយលើ អង្គ្រង អធ្វារ អន្លង់សំណ​​ផ្សារដីហុយ​ផ្សារក្របីរៀល ​ផ្សារកោកថ្លោក ​ផ្សារក្រវ៉ាន់​

តំបន់​ទេសចរណ៍ខេត្តសៀមរាប[កែប្រែ]

តាម​ប្រវត្តិសាស្ដ្រ ទឹកដី​ខេត្ត​សៀមរាប​ជា​តំបន់​រាជធានី​របស់​ចក្រភពខ្មែរ​អំឡុង​ពីសតវត្ស​ទី​ ១២ ដល់​ ១៣។ ដោយសារ​​មូលហេតុ​ខាងលើនេះហើយទើប​រហូត​មក​ទល់​បច្ចុប្បន្ននេះ​គេនៅឃើញ​មាន ​ប្រាសាទយ៉ាង​ច្រើន​ស្អេក​ស្កះ​តំរៀប​គ្នា​នៅ​ក្នុងទឺក​ដី​ដ៏​ប​វរ​នៃ​ខេត្តសៀមរាប។ ប្រាសាទ​ទាំងឡាយ​នៅតំបន់អង្គរ ដែល​មាន​ឈ្មោះល្បី​ទូទាំងពិភពលោក​គឺ ​ស្ថិត​នៅ​ប៉ែកពាយ័ព្យ​នៃ​ ប្រទេស​កម្ពុជា​ក្នុង​ខេត្តសៀមរាប ដែល​គ្រប​ដណ្តប់​ដោយ​ផ្ទៃ​ក្រលា​ ៦០០ គ.ម២។​​ សព្វ​ថ្ងៃ​ប្រាសាទ​ចំនួន​ជាង​១០០​ត្រូវ​បាន​រកឃើញ​។​ ប្រាសាទទាំង​ឡាយ​ ត្រូវ​បាន​កសាង​ឡើង​រវាង​សតវត្ស​ទី​៩​ និង​ទី​១៣។​ កម្ម​វិធី​កសាង​ឥតឈប់ឈរ​ត្រូវ​បាន​ប្រកាន់​ដោយ​ព្រះ​រាជាខ្មែរ​ជា​បន្ត​បន្ទាប់ អាច​ប្រៀបធៀប​បាន​ទៅ​នឹង​សំនង់​ពីរ៉ាមីតដោយ​ព្រះចៅ​​ផារ៉ាអុង​ក្នុង ​ប្រទេស​អេហ្សីប។ ព្រះ​រាជា​ខ្មែរ​បាន​សាង​សង់​ប្រាសាទ​ទាំង​នេះ​ ដោយ​ប្រើ​កំលាំង​ទាសករ​យ៉ាង​ច្រើន តាម​ការ​ប៉ាន់​ស្មាន​ ការ​ធ្វើ​សំនង់​ថ្មី​នីមួយៗ​អាច​ប្រើ​មនុស្ស​​ប្រហែល​ ៧៥០.០០០នាក់ ក្នុងអំឡុង​សតវត្ស​ទី​ ១២ និង​១៣។ ទោះបី​ជា​បន្សល់​ទុក​នូវ​ ប្រាសាទ​ជា​ច្រើន​ក៏ដោយ សព្វថ្ងៃនេះគឺ​មាន​ភស្តុតាង​បន្តិចបន្តួច​ចំពោះ​មនុស្ស​ដែល​រស់​នៅ​ថា​ប្រាកដ​ជា​ទី​ក្រុង​មួយ​ដែល​ធំ​ជាង​គេ​នៅ​លើផែន​ដី​នា​ពេល​នោះ។ អ្នក​ដំនើរ​ព័រទុយហ្គាល់​ត្រូវ​បាន​គេ​ជឿថា​ជា​ជន​បស្ចឹម​ប្រទេស​ដំបូង​គេ​ដែល​បាន​សំលឹង​មិន​ដាក់​ភ្នែក​ទៅ​លើភាព​អស្ចារ្យ​នៃ​ប្រាសាទ​អង្គរ​ នា​ពេល​ទស្សនា​ក្នុង​អំឡុង​សតវត្ស​ទី​១៦។​ ទោះបីយ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ កិត្តិយស​ធំ​បំផុត​ចំពោះ​ការ​រក​ឃើញ​អង្គរ​បាន​ធ្លាក់ទៅ​អ្នក​ភូមិសាស្ដ្រ​ជន​ជាតិ​បារាំង​ឈ្មោះ ហង់រី​ មូហូត (Henri Mouhot) ដែល​បាន​មក​ទស្សនា​អង្គរ​ឆ្នាំ​១៨៦០ ដែល​បាន​តំកល់ទុក​នូវ​ឯកសារ​នា​ទីក្រុង​ប៉ារីស​ក្រាយ​មរណភាព​ក្នុង​ឆ្នាំ១៨៦៨។ ក្នុង​សតវត្ស​ទី ១៩​និង​២០ បេសកកម្ម​របស់​បារាំង​ជា​ច្រើន​បាន​មក​ទស្សនា​ប្រាសាទ​ និង​ ធ្វើ​ការ​កាប់​ឆ្ការ​សំអាត​ព្រៃពី​ប្រាសាទ ហើយ​ដែល​បាន​ប្រមូល​នូវ​ឯកសារ​យ៉ាង​ច្រើន​បំផុត។ ក្នុង​ឆ្នាំ ១៩០៧ ប្រទេស​ថៃ​បាន​ប្រគល់ទឹកដី​អង្គរ​មក​អោយ​ខ្មែរ​គ្រប់​គ្រង​វិញ​ ហើយ​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំនោះហើយដែល​​​ភ្ញៀវទេសចរ​បាន​មក​ទស្សនា​​ជា​លើក​ដំបូង។ ប្រសិន​បើ​ពេល​មា​ន​កំនត់​អ្នកទស្សនា​អាច​ជ្រើសរើស​តាម​វង់​តូច​ដែល​រួម​មា​ន​ទីក្រុង​របស់​ស្តេច គឺ​អង្គរធំ​ដែល​មា​ន​ប្រាសាទ​ជា​ច្រើន អង្គរវត្ត ស្រះស្រង់ និង​រមណីយដ្ឋាន​ជាច្រើន​ទៀត។ ការបន្តដំនើរទស្សនា​ទៅវង់ធំ​គេ​នឹង​បាន​ឃើញប្រាសាទមួយ​ចំនួន​ផ្សេង​ទៀត​និង​បារាយនៅ​សម័យ​អង្គរ។ ប្រសិន​បើ​ពេល​វេលា​អនុញ្ញាតិ ភ្ញៀវទេសចរ​អាច​ទស្សនា​ប្រាសាទ​ល្បីឈ្មោះ​ដូចជា​បន្ទាយស្រី ឬ​​បន្ទាយសំរ៉ែ ដែល​ស្ថិត​នៅឆ្ងាយ​ពីប្រាសាទ​នៅ​តំបន់អង្គរ​បន្តិច។
ដោយ​សារ​មូល​ហេតុ​ដូច​ខាង​លើ​នេះហើយ​ធ្វើអោយ​ទឹក​ដី​ខេត្ត​សៀម​រាប​មាន​រមណីយដ្ឋាន​វប្បធម៌ និង​​ធម្មជាតិ​មួយ​ចំនួន​ដូច​ជា​ខាង​ក្រោម៖

ប្រាសាទអង្គរវត្ត[កែប្រែ]

នៅលើផែនដី​មាន​​កន្លែង​មិន​ច្រើន​ទេ​ដែល​អាច​ប្រកួត​ប្រជែង​នឹង​ភាព​ត្រចះ​ត្រចង់​នៃ​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត។ អង្គរវត្ត​គឺ​ជា​សំនង់​ខាង​សាសនា​ធំជាង​គេ​នៅលើពិភពលោក។​ ពិត​ហើយ​នេះ​ជា​អច្ឆរិយវត្ថុ​មួយ​នៃ​ ពិភពលោក។ ប្រាសាទ​នេះ​ត្រូវ​បាន​គេ​ជឿថា​ប្រើ​ជា​ប្រាសាទ និង​ជា​ផ្នូរសំរាប់​ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ នៅ​ចំ​កណ្តាលចក្រភព​ខ្មែរ​នៅ​ពាក់​កណ្តាល​ទី​មួយ​នៃ​សតវត្ស​ទី​១២។ អង្គរវត្ត​ត្រូវបាន​ថែ​រក្សា​ល្អ​បំផុត​នៅក្នុង​ចំនោម​​ប្រាសាទ​នៅ​សម័យអង្គរ។ ប្រាសាទ​ផ្សេងៗ​ទៀត​និង​ទីក្រុង​ដែល​មាន​កំពែង​ព័ទ្ធ​ជុំវិញ​អង្គរធំ មាន​ន័យ​ថា​ស្ថាបត្យកម្ម​ខ្មែរ​ទាក់ទង​នឹង​គំនិត​នៃ​ប្រាសាទ​ភ្នំ។ ពេល​កសាង​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​នៅ​ដើម​សតវត្ស​ទី​ ១២​ រឿងនេះ​ត្រូវ​បាន​គេគិត​យ៉ាង​ល្អិត​ល្អន់ តួ​ប៉ម​កណ្តាល​ត្រូវ​បាន​ហ៊ុំ​ព័ទ្ធ​ដោយ​កំពូល​ ៤។ កំពូល​កណ្តាល​តំនាង​អោយ​ភ្នំ​ព្រះ​សុមេរុ​ក្នុង​រឿង​ទេវកថា ជា​ភ្នំ​ពិសិទ្ធ​នៅ​ចំ​កណ្តាល​ចក្រវាឡ ដែល​ជា​លំនៅដ្ឋាន​នៃ​ព្រះ​នរាយណ៍ (វិស្ណុ) ក្នុង​សាសនា​ហិណ្ឌូ។ កំពូល​ទាំង​៥​ជា​​និមិត្តរូប​នៃ​​កំពូល​ទាំង​៥​របស់​ភ្នំ​សុមេរុ។ វា​ពិបាក​នឹង​អធិប្បាយតាម​ពាក្យ​សំដី​ចំពោះ​ភាព​សំបើម​នៃ​អង្គរវត្ត ប៉ុន្តែ​វាអាច​ពន្យល់​ជា​ផ្នែក​ដោយ​​​ការ​មើល​ទៅ​លើ​ទំហំ​រួម។ ប្រាសាទ​ត្រូវ​ព័ទ្ធ​ដោយ​​ទក្សិណទឹក ដែល​ដូច​គ្នា​ទៅ​នឹង​ប៉ម​នៃ​ទីក្រុង​ឡុង ដែល​បាន​​កសាង​ឡើង​ក្នុង​ពេល​ប្រហាក់​ប្រហែល​គ្នា​ មើល​ទៅ​មិន​ខុស​គ្នា​ច្រើន​ទេ​ទៅ​នឹង​ប្រលាយ​ចំការ។​ ទក្សិណ​ទឹក​មាន​ទទឹង ១៩០ម និង បង្កើត​បាន​ជា​រាង​ចតុកោណ​កែង ១,៥គ.មx១,៣គ.ម។ គិត​មើលទៅថា​​វា​ពិបាក​ចំពោះ​កំលាំង​វាយ​​ប្រហារផ្សេងៗ​ដែល​មាន​ការ​ការពារ​ដ៏​មាំ​មួន។ ប៉ុន្តែ​ទក្សិណ​គ្រាន់​តែ​ជា​និមិត្តរូប​នៃ​មហា​សមុទ្រ​ព័ទ្ធ​ជុំវិញ​ពិភពលោក​នៃ​ប្រាសាទ​ក្នុង​សាសនា​ហិណ្ឌូ​ជា​ជាង​ប្រើ​ជា​កំពែង​ការ​ពារ។​ របង​ព័ទ្ធ​ជុំវិញ​នៅ​មាត់​ទក្សិណ​ខាង​ក្នុង​​ចតុកោណ​ដែង​មាន​ទំហំ​១០២៥មx៨០០ម មាន​ក្លោង​ទ្វារ​មួយ​នៅ​ផ្នែក​ជ្រុង​និមួយៗ។​ ប៉ុន្តែ​វា​​ខុស​ប្រក្រតី​​ចំពោះ​ឥទ្ធិពល​សំខាន់​នៃ​សាសនា​ហិណ្ឌូ​នៃ​ប្រាសាទ​សម័យ​អង្គរ។​ ច្រក​ចូល​សំខាន់​បែរ​មុខ​ទៅ​ទិស​ខាង​លិច។ ក្លោង​ទ្វារ​ចូល​នេះ​គឺ​តុប​តែង​ដោយ​រោង​ទងគឺ​ទទឹ​ង​២៣៥ម​ដែល​មាន​ទ្វារ​៣។ ទោះ​បី​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ រតនសម្បត្តិ​ដ៏​ឆ្នើម​បំផុត​របស់​ប្រាសាទ​គឺ​មាន​ក្បាច់​ចំលាក់​រាប​២គម​នៅជុំវិញ​ជញ្ជាំង​រោង​ថែវ​ខាង​ក្រៅ​ដែល​មាន​ចំលាក់​ទេវតា​និង​អប្សរា​រាប់​រយ។​ ចំលាក់​សាំញ៉ាំ​នៅ​តាម​រោង​ថែវ​ប្រាប់​នូវ​រឿង​ផ្សេងៗ​ដូចជា​ ព្រះ​នរាយណ៍ ជ័យជំនះ​របស់​ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២នៅ​លើ​សមរភូមិ។​ បរិវេណ​គ្រប​ដណ្តប់​ដោយ​ផ្ទៃ​ដី​៨១​ហិចតា។

​ប្រាសាទបាយ័ន[កែប្រែ]

ប្រាសាទ​ភ្នំ​មួយ​នេះ​មាន​ទី​តាំង​នៅ​កណ្តាល​ទីក្រុង​អង្គរធំ​ ហើយ​ត្រូវ​បាន​សាង​សង់​ឡើង​ដោយ​ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧​ដែល​សាង​សង់​ប្រកប​ទៅ​ដោយ​ក្បាច់​រំលេច​ឡើង​ជា​រាង​សាជី​ជ្រុង​​ មាន​ផ្លូវ​ចូល​ពី​ខាង​កើត​ និង​មា​ន​ចំនួន៣ជាន់​ទៀត​ផង។​ ចេតិយ​ធំ​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ចំ​កណ្តាល​នៃ​តួ​ប្រាសាទ​ទាំង​មូល​ត្រូវ​បាន​ឡោម​ព័ទ្ធ​ដោយ​កំពូល​ប្រាសាទ​តូចៗ​ចំនួន​ ៥៤​ប្រាសាទ​ ដែល​មាន​មុខ​ធំៗ​តំនាងអោយ​មុខ​របស់​ លោកេស្វរៈ តែ​រូប​ចំលាក់​ទាំង​អស់​នោះ​មាន​លក្ខណៈ​ពិសេស​ដូច​ទៅ​នឹង​មុខ​របស់​ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧　ដែរ។ រូប​ចំលាក់​ទាំង​អស់​បែរ​មុខ​ទៅ​គ្រប់​ទិស​ធំៗ​ទាំង​បួ​ន ទោះ​បី​ជា​អ្នក​ស្ថិត​នៅ​កន្លែង​ណា​នៃ​តួ​ប្រាសាទ​ក៏​ដោយ​ ក៏​អ្នក​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​ក្រសែ​ភ្នែក​ និង​ទឹក​មុខ​ញញឹម​ប៉ប្រឹម​មិន​ចេះ​រីង​ស្ងួត​របស់​អ្នក​ទាំង​នោះ​ដែរ។ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧​គឺ​ផ្ទុយ​ពី​បុព្វការី​ជន​របស់​ព្រះ​អង្គ​ ដែល​គោរព​អាទិទេព​នៃ​សាសនា​ហិណ្ឌូ គឺ​ព្រះ​សេវៈ និង​ព្រះ​វិស្ណុ។​ ព្រះ​អង្គ​បាន​ជ្រើស​យក​ពុទ្ធ​សាសនា​មហាយាន​ធ្វើ​ជា​សាសនា​របស់​ព្រះ​នគរ។ ប្រាសាទបាយ័ន​មាន​ទីតាំង​នៅ​ដាច់​ចេញ​ពី​ប្រាសាទ​នានា​​នៃ​បរិវេណ​អង្គរ។

​ប្រាសាទតាកែវ[កែប្រែ]

ប្រាសាទ​នេះ​គឺ​ជា​លទ្ធផល​ផ្លែ​ផ្កា​មួយ​ ក្រោម​ការ​ខិត​ខំ​ប្រឹង​ប្រែង​របស់​ព្រះ​បាទ​សូរ្យវរ្ម័ន​ទី​១ នា​សតវត្ស​ទី​១០​ ដើម្បី​ឧទ្ទិស​ថ្វាយ​ដល់​ព្រះ​សិវៈ។​ ប្រាសាទ​នេះ​ត្រូវ​បាន​ស្ថាបនា​ឡើង​ជា​រាង​សាជី​ដែល​មា​ន​៥​ដំនាក់​ និង​មាន​កំពស់​២០ម៉ែត្រ​ប៉ុន្តែ​ជា​អកុសល​ប្រាសាទ​តាកែវ​មួយ​នេះ​មិន​បាន​សាង​សង់​រួច​រាល់​ជា​ស្ថាពរ​នោះ​ទេ។

​ស្រះស្រង់[កែប្រែ]

ស្រះ​ស្រង់​គឺ​ជា ​ស្រះ​មួយ​ដែលសាង​សង់​សំរាប់​ព្រះ​រាជា​ និង​មាន​ទីតាំង​នៅ​ទល់​មុខ​ខ្លោង​ទ្វារ​ខាង​កើត​នៃ​ប្រាសាទ​បន្ទាយ​ក្តី​។ បើ​តាម​ដឹង ស្រះ​នេះ​​គឺ​ជា​កន្លែង​សំរាប់​ព្រះ​រាជា​ស្រង់​ទឹក។

​ប្រាសាទ​បាពួន[កែប្រែ]

ប្រាសាទ​នេះ​ត្រូវ​បាន​សាង​សង់​ឡើង​ដោយ​ព្រះ​បាទ​ឧទយា​ទិត្យវរ្ម័ន​​ទី២​ និង​ជា​ស្ថាបត្យកម្ម​ដែល​​ទ្រុឌ​ទ្រោម​ជាង​គេ​ក្នុង​ចំនោម​ប្រាសាទ​នៅ​បរិវេណ​អង្គរ។ វា​គឺ​ជា​ប្រាសាទ​ដែល​បង្ហាញ​ពី​ភាព​ដ៏​សម្បើម​អស្ចារ្យ​មួយ​ក្នុង​ចំនោម​ប្រាសាទ​ចាស់ៗ​ដែល​នៅ​សេស​សល់។​ ប្រាសាទ​ភ្នំ​មួយ​នេះ​គឺ​សាង​សង់​ឡើង ដើម្បី​ឧទ្ទិស​ថ្វាយ​ដល់​ព្រះ​សិវៈ តែ​​ចំពោះ​រូប​ចំលាក់​ជាច្រើន​ត្រូវ​បាន​គេ​មើល​ឃើញ​ថា​ បាន​បង្ហាញ​ពីហេតុ​ការណ៍​ចម្បាំង​របស់​ព្រះ​វិស្ណុ។​ ហើយ​ប្រាសាទ​នេះ​ត្រូវ​បាន​គេ​កំពុង​ស្ថាបនា​អោយ​ដូច​ដើម​ឡើង​វិញ​ផង​ដែរ។

​ប្រាសាទប្រែរូប[កែប្រែ]

ប្រាសាទ​នេះ​សាង​សង់​ឡើង​នៅ​ក្នុង​សតវត្ស​ទី​១០​ដោយ​ព្រះ​បាទ​រាជេន្ទ្រវរ្ម័នទី​២។ នៅ​ក្នុង​ការ​ស្ថាបនា​នេះ​យើង​អាច​ឃើញ​បន្ទប់​ធំ​វែងៗ ដែល​ជា​បន្ទប់​យ៉ាង​សាមញ្ញ​បំផុត​ជាមួយ​នឹង​ច្រក​ចូល​តូចៗ​បន្តបន្ទាប់​ជា​ច្រើន។ ប្រែរូប​គឺ​មាន​ន័យ​ថា​ក្រលា​ខ្លួន​ហើយ​ប្រជាជន​ខ្មែរ​មាន​ជំ​នឿ​ថា​ ប្រាសាទ​នេះ​គឺ​ជា​បូជនីយដ្ឋាន​សំរាប់​បញ្ចុះ​សព។

​ប្រាសាទ​មេបុណ្យ​ខាងកើត[កែប្រែ]

បាន​​សាង​សង់​ឡើង​នៅ​សតវត្ស​ទី​១០​ផង​ដែរ​ដោយ​​ព្រះ​បាទ​រាជេន្ទ្រវរ្ម័នទី​២។ ប្រាសាទ​នេះ​ស្ថិត​នៅ​លើ​កូន​កោះ​តូច​មួយ​នៅ​ចំ​កណ្តាល​ភាគ​ខាង​កើត​បារាយណ៍។​ ហើយ​មាន​លក្ខណៈ​ជា​ប្រាសាទ​ភ្នំ តែ​យើង​អាច​​ទៅ​កាន់​កោះ​នោះ​បាន​តែ​ដោយ​សារ​ទូក​ប៉ុណ្ណោះ។ ដោយ​យោង​ទៅ​លើ​សិលា​ចារឹក​ដែល​នៅ​ជិតៗ​នោះ យើង​អាច​សន្និដ្ឋាន​បាន​ថា​​ព្រះ​បាទ​រាជេន្ទ្រវរ្ម័នទី​២សាង​សង់​ប្រាសាទ​នេះ​ឡើង​ដើម្បី​ឧទ្ទិស​ដល់​ព្រះ​មាតាបិតា​របស់​ព្រះ​អង្គ។

ខេត្តសៀមរាបនៅមុនសម័យអង្គរ[កែប្រែ]

អ្នកស្រាវជ្រាវខាងប្រវត្តិវិទ្យា និងបុរាណវិទ្យាជាច្រើន បានអះអាងថាប្រវត្តិសាស្រ្តនៃតំបន់សៀមរាប អង្គរបានចាប់ផ្តើមឡើងនៅ ឆ្នាំ៨០២ នៃគ្រិស្តសករាជក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ក្រោយពី ព្រះមហាក្សត្រអង្គនេះបានយាងមកពី ប្រទេសជ្វានៅឆ្នាំ៨០០ នៃគ្រិស្តសករាជ។ តាមឯកសារខាងលើបានឲ្យដឹងថា សេ្តចជ័យវរ្ម័នទី២ កាលក្នុងដំណាក់កាលទី២ ទ្រង់គង់នៅ ទីក្រុងឥន្រ្ទបុរៈនៅ ខេត្តកំពង់ចាម បន្ទាប់មកគង់នៅលើ ភ្នំគូលែន និង ចុងក្រោយបំផុតទ្រង់គង់នៅ ទីក្រុងហរិហរាល័យឬ ទីក្រុងរលួស ដែលជារាជធានីដើមនា សម័យអង្គរ។ លោកបណ្ឌិតមីសែល ត្រាណេបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា វប្បធម៌‌អង្គរបានផ្តើមឡើង នៅក្នុងឆ្នាំ៨០២ នៃគ្រិស្តសករាជ គឺនៅពេលដែល ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ បានអភិសេកជាព្រះមហាក្សត្រ នៅលើ ភ្នំគូលែន។ ការអភិសេករបស់ទ្រង់ គឺឈរលើមូលដ្ឋាន នៃពិធីទេវរាជ ដែលបានផ្តល់ ចំពោះ ព្រះអង្គនូវ មហិទ្ធិប្ញទ្ធិ ដើម្បីធ្វើការ បង្រួបបង្រួមជាតិ ។ ការអះអាងបានបង្អាញឲ្យដឹងទៀតថា វប្បធម៌‌សម័យបុរេអង្គរ(មុនអង្គរ)គឺ ឯកសារ មួយចំនួនបាន ផែ្អកតាមកំណត់ហេតុ ចិន។ ឯកសាររបស់គេបាន សំអាងលើកំណត់ត្រាផង និង ស្ថាបត្យកម្មប្រាង្គប្រាសាទមួយចំនួនផង ។ ឯព្រឹត្តិការណ៍ ដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ជាខ្លាំងមួយទៀត គឺក្នុងអំឡុង សម័យចេនឡា នៅលើទឹកដីបវរនៃ ខេត្តសៀមរាបអង្គរ។ កំណត់ហេតុ ចិនបានឲ្យដឹងថា ទីក្រុងដំបូងបំផុត នៅខេត្តសៀមរាបមានឈ្មោះថា "នគរគម្ពីរ" ដែលសិ្ថតនៅរវាងបារាយណ៍ខាងលិច និងបារាយណ៍ខាងកើតនៃ តំបន់សៀមរាបអង្គរ។ សេ្តចខែ្មរដែលសោយរាជ្យសម្បត្តិនៅ នគរគម្ពីរនេះគឺ ព្រះបាទចន្រ្ទវរ្ម័ន ។ លោកបណ្ឌិតមីសែល ត្រាណេបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងបនែ្ថមទៀតថា កាលពីសម័យបុរេអង្គរនាអំឡុងឆ្នា៨០២ នេះ សេដ្ឋកិច្ច និង បរិយាកា សង្គមរបស់ តំបន់សៀមរាបអង្គរ មានការវិវឌ្ឍន៍ជាវិជ្ជមាន។ គេបានឃើញមានការរៀបចំដែនដី ឬនគរូបនីយកម្មដែនដីក្នុង តំបន់នីមួយៗនៃខេត្តនេះ យ៉ាងច្បាស់លាស់ទៅហើយ ចាប់តាំងពី ចុងសតវត្សរ៍ទី៦ នៃដើមសតវត្សរ៍ទី៧ នៃគ្រិស្តសករាជ។ ជនជាតិខែ្មរក្រោមការដឹកនាំរបស់ ព្រះមហាក្សត្រ និង ពួកព្រាហ្មបុរោហិត បានចាប់ផ្តើម គម្រោងការសាងសង់ ប្រាសាទឥដ្ឋដំបូងបង្អស់ជាច្រើនមានជាអាទិ ប្រាសាទព្រៃកេ្មង ប្រាសាទពោធិ ប្រាសាទគោកតាសៀន ប្រាសាទវត្តខ្នាត និងប្រាសាទព្រៃប្រាសាទជាដើម។ រីឯវិស័យសង្គមកិច្ចវិញ គេបានដឹងថា បុព្វការីជនខែ្មរ ចូលចិត្តកសាងទីលំនៅរបស់ខ្លួននៅកែ្បរៗ ទនេ្លសាបកែ្បរអូរ ស្ទឹងធម្មជាតិជាដើម។ ការកសាងប្រាសាទក៏ដូច្នោះដែរ គឺបុព្វការីជនខែ្មរតែងតែជ្រើសរើស រកទីតាំងណាខ្ពស់មិនលិចទឹក នៅរដូវវស្សា គំនិតរបស់ខែ្មរក្នុងការជ្រើសរើសទីតាំងខ្ពស់ សម្រាប់ការកសាងសំណង់ផេ្សងៗ ជាប្រយោជន៍រួម គឺនៅតែបន្តរហូតមកទល់សព្វថៃ្ងនេះ ^[៤]។