វិភាគភូមិសាស្ត្រនយោបាយ៖ ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសមហាអំណាចចិនមិនអាចវាយកាន់កាប់កោះតៃវ៉ាន់មកវិញ?
កោះ តៃវ៉ាន់បានផ្ដាច់ខ្លួនចេញពីការគ្រប់គ្រងរបស់ទីក្រុងប៉េកាំង តាមរយៈសង្គ្រាមស៊ីវិលដ៏បង្ហូរឈាម ដែលបានបិទបញ្ចប់នៅឆ្នាំ១៩៤៩ ។ នៅពេលនោះគឺកោះតៃវ៉ានបានប្រកាសប្រាប់ពិភពលោកថា ខ្លួនជារដ្ឋឯករាជ្យគឺឯករាជ្យទាំងអធិបតេយ្យភាព បូរណភាពទឹកដី និងការចាត់ចែងកិច្ចការរដ្ឋបាល និងពាណិជ្ជកម្ម ។ តែប្រទេសចិនប្រកាសប្រាប់ពិភពលោកវិញថា កោះតៃវ៉ាន់គឺជាខេត្តមួយរបស់ចិនហើយព្រមានថា រដ្ឋដីកោះមួយនេះមិនអាចក្លាយជាប្រទេសមួយបានជាដាច់ខាត ។
កងទ័ពកំពុងរៀបចំក្នុងការធ្វើលំហាត់សមយុទ្ធនាពេលកន្លងមក (រូបថត៖ www.news.cn)
តែបែបនេះក្ដី កោះតៃវ៉ាន់ធ្លាប់ទទួលបានរដ្ឋជាសមាជិករយៈពេលខ្លីរបស់ អង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយក្រុងប៉េកាំងបានដាក់ពាក្យតវ៉ាជាផ្លូវការ ប្រឆាំងសេចក្ដីសម្រេចរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ជាមួយការគំរាមប្រើប្រាស់អាវុធ និងកម្លាំងងទ័ពដើម្បីលុកលុយនិងកាន់កាប់កោះនេះមកវិញ ។
នៅទីបំផុតអង្គការសហប្រជាជាតិ បានបញ្ឈប់សមាជិកភាពរបស់កោះតៃវ៉ាន់នៅឆ្នាំ១៩៧១ ។
បច្ចុប្បន្នកោះតៃវ៉ាន់ គ្រាន់តែជាសមាជិកមួយនៃរដ្ឋជាសមាជិកពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកតែប៉ុណ្ណោះ ។
បន្ទាប់ពីភាពអាម៉ាស់នៅលើ ពិភពលោក កោះតៃវ៉ាន់ចាប់ផ្ដើមពង្រឹងអំណាចផ្នែកកងទ័ពរបស់ខ្លួនថែមទៀត ជាមួយការកសាងកម្លាំងងទ័ព និងទិញគ្រឿងសព្វាវុធទំនើបៗពីអាមេរិក ។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧១ មកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ គឺរយៈពេល៤៤ឆ្នាំហើយដែលកោះតៃវ៉ាន់នៅតែជារដ្ឋឯករាជ្យ បើទោះជាមិនស្ថិតនៅក្រោមប្រទេសជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិក៏ដោយ ។
ហេតុអ្វីបានជាឱកាសមកដល់ហើយ ក្រុងប៉េកាំងមិនអាចវាយយកកោះតៃវ៉ាន់បាន?
ក្រុមអ្នកតាមដានបញ្ហាគោល នយោបាយប្រទេសចិនលើកោះតៃវ៉ាន់ពិនិត្យឃើញថា មានហេតុផលជាវិជ្ជមានតែមួយគត់ ដែលចិនអាចដណ្ដើមយកកោះតៃវ៉ាន់មកវិញបាន គឺនៅពេលដែលពិភពលោកធ្លាក់ចូលសង្គ្រាមត្រជាក់ គឺកាលនោះចិនជារដ្ឋកុម្មុយនីស្តដ៏ខ្លាំងមួយនៅអាស៊ី ហើយអាមេរិកដែលជាមហាមិត្តរបស់តៃវ៉ាន់កំពុងជាប់ប្រយុទ្ធយ៉ាង ខ្លាំងក្លានៅបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួន ជាពិសេសសង្គ្រាមនៅវៀតណាមខាងត្បូង ។
អ្នកវិភាគខ្លះមើលឃើញថា ពេលដែលពិភពលោកធ្លាក់ចូលសង្គ្រាមត្រជាក់ គឺប្រយោជន៍មួយដែលចិនអាចវាយយកកោះតៃវ៉ាន់មកវិញ តែចិនទំនងគិតថាសព្វាវុធរបស់ខ្លួននៅពេលនោះមិនមានភាពទំនើប បើប្រៀបធៀបជាមួយអាមេរិក ហើយម្យ៉ាងទៀត យុទ្ធសាស្ដ្រប្រើទ័ពក៏ស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពមិនមានប្រសិទ្ធភាព ច្រើនដែរ ។ កាលដែលចិនខកខានវាយយកកោះតៃវ៉ាន់មកវិញ អ្នកធ្វើអត្ថាធិប្បាយជាច្រើនរបស់កាសែតបរទេសមើលឃើញថា ទំនងសម័យកាលនោះ ចិនមិនត្រឹមតែទន់ខ្សោយផ្នែកគ្រឿងសព្វាវុធ
ប៉ុណ្ណោះទេ តែចិននៅមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចមួយទៀងផង ។
លំហាត់បាញ់គ្រាប់ពិតរបស់កងទ័ពតៃវ៉ាន់
មូលហេតុអ្វីដែលចិនមិនអាចវាយយកកោះតៃវ៉ាន់តាមអំណាចរបស់ខ្លួនវិញបាន?
ការធ្វើអត្ថាធិប្បាយរបស់ កាសែតបរទេសមួយចំនួនបានសរសេរថា ការខកខានរបស់ចិនពេលដែលពិភពលោកធ្លាក់ចូលសង្គ្រាមត្រជាក់ ហើយមិនបានដណ្ដើមកោះតៃវ៉ាន់មកវិញនោះ គឺជាការខាតបង់ពេលវេលាមួយដ៏មានសារៈសំខាន់ ។ តែបើគិតមកដល់ពេលនេះម ហិច្ឋតារបស់ចិន ដែលចង់យកកោះតៃវ៉ាន់មកគ្រប់គ្រងវិញនោះ គឺកាន់តែពិបាកបំផុត ពីព្រោះកោះតៃវ៉ាន់ឥឡូវនេះ ក្លាយជាមហាមិត្តដ៏សិ្នទ្ធ បំផុតជាមួយអាមេរិក ហើយមហាមិត្តនេះសន្យាជួយគ្នានៅពេលដែលប្រទេសណាមួយស្ថិតក្នុង ស្ថានភាពគ្រោះអាសន្ន ។ កាសែតបរទេសជាច្រើនបានសរសេរទៀតថា អាមេរិកនៅពេលនេះមិនមានតែម្នាក់ឯងនោះទេ គឺមានអង្គការសន្ធិសញ្ញាយោធាណាតូនៅជាមួយទៀតផង ហើយចង់មិនចង់ ច្បាស់ជាអាមេរិកទាញអង្គការយោធាមួយនេះ ដើម្បីការពារមហាមិត្តរបស់ខ្លួន ។ តែនៅពេលជាមួយគ្នានេះ អាមេរិកក៏ប្រកាសថា ខ្លួនទទួលស្គាល់គោលនយោបាយចិនតែមួយ គឺនយោបាយការបរទេស ប៉ុន្ដែទន្ទឹមពេលនេះអាមេរិកតែងតែព្រមានចិនមិនឲ្យប៉ះពាល់កោះ តៃវ៉ាន់ជាដាច់ខាត ។
អាមេរិកតែងតែលើកឡើងថា ខ្លួនចង់ឃើញកោះតៃវ៉ាន់ជារដ្ឋអធិបតេយ្យ ដែលមិនត្រូវបានប្រទេសធំណាមួយវាយបង្ក្រាបនោះឡើយ ។ រយៈពេលចុងក្រោយនេះក្រុងប៉េកាំងតែងតែថ្កោលទោសអាមេរិក ករណីដែលអាមេរិក និងកោះតៃវ៉ាន់ធ្វើសមយុទ្ធយោធារួមគ្នា ហើយចិនចាត់ទុកថាជាការពង្រីកសមត្ថភាពរបស់កងទ័ពតៃវ៉ាន់ ដែលជាការធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់អធិបតេយ្យភាពរបស់ចិន ។ ទីក្រុងប៉េកាំងបានព្រមានថា តៃវ៉ាន់មិនអាចជារដ្ឋឯករាជ្យដាច់ខាត បើទោះជាស្ថិតក្នុងកាលៈទេសៈណាក៏ដោយ គឺជាខេត្តមួយរបស់ចិនជានិច្ច ។
តុល្យភាពនៃប្រទេស សាច់ឈាមតែមួយនេះ
កោះតៃវ៉ាន់បច្ចុប្បន្នមាន ប្រជាជនរបស់ខ្លួនជិត២៤លាននាក់ មានកងទ័ពទាំងបម្រុង និងសកម្ម ១៣០០០០នាក់ ហើយជាដែនដីមួយមានគ្រឿងសព្វាវុធទំនើបៗយ៉ាងច្រើន ដែលជារបស់សហរដ្ឋអាមេរិកដូចជានាវាចម្បាំង នាវាមុជទឹក យន្ដហោះចម្បាំង និងកាំជ្រួចបាញ់រំលងទ្វីបទៀតផង ។ អាជ្ញាធរកោះតៃវ៉ាន់បានដាក់ពង្រាយរួចស្រេចហើយកាំជ្រួចការពារ ប្រទេសរបស់ខ្លួន ដែលមើលឃើញថា ជាយុទ្ធសាស្ដ្រដើម្បីទប់ទល់សង្គ្រាមជាយថាហេតុដោយការលុកលុយពី ប្រទេសចិន ។ ចំណែកប្រទេសចិនវិញ បច្ចុប្បន្នមានប្រជាជនជិត១៣០០លាននាក់ មានកងទ័ពប្រយុទ្ធជិត៣លាននាក់ និងកងទ័ពបម្រុងជិត២០លាននាក់ ។ មាននាវាចម្បាំង នាវាមុជទឹក យន្ដហោះចម្បាំង កាំជ្រួច ។
ក្រុមអ្នកសង្កេតអំពី ភូមិសាស្ត្រនយោបាយចិន-តៃវ៉ាន់ ព្យាករថា រយៈពេលដប់ឆ្នាំខាងមុខទៀត ចិននឹងក្លាយជាមហាអំណាចផ្នែកយោធា ។ តាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងការពារជាតិចិន គឺរយៈពេលប្រាំឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ចិនបានពង្រីកកញ្ចប់ថវិកាដើម្បីការពារជាតិ នូវទឹកប្រាក់១៣១ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក គឺប្រយោជន៍ដើម្បីធ្វើឲ្យអំណាចផ្នែកកងទ័ពរបស់ប្រទេសចិន មានតុល្យភាពនឹងសហរដ្ឋអាមេរិក ។ ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ប្រមើលឃើញថា រយៈពេល១០ឆ្នាំខាងមុខទៀត ប្រសិនបើចិនដណ្ដើមបានទាំងសេដ្ឋកិច្ចនិងកងទ័ពលើពិភពលោក គឺកោះតៃវ៉ាន់ទំនងនឹងត្រូវធ្លាក់ទៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ទីក្រុង ប៉េកាំងវិញ ។
បែបនេះក្ដី នៅក្នុងកោះតៃវ៉ាន់មានទស្សនៈពីរដើរផ្ទុយគ្នា គឺទស្សនៈមួយដែលគាំទ្រគណបក្សគួមីងតាំងលម្អៀងងក្រុងប៉េកាំង គឺប្រឆាំងដាច់ខាតចលនាណាមួយឆ្ពោះទៅរកសង្គ្រាម ដើម្បីឯករាជ្យជាតិ ប៉ុន្ដែទស្សនៈជាតិនិយមរបស់តៃវ៉ាន់របស់គណបក្សចំរើនប្រជាធិបតេយ្យ ប្រកាសថា ខ្លួននៅតែបន្ដទាមទារជារដ្ឋឯករាជ្យយ៉ាងពិតប្រាកដហើយប្រឆាំង ដាច់ខាត គោលនយោបាយរបស់ក្រុងប៉េកាំងដែលថាតៃវ៉ាន់ជាខេត្តរបស់ខ្លួន ។ ទោះបែបនេះក្ដី បច្ចុប្បន្នក្រុងប៉េកាំង និងក្រុងតៃប៉ិកមានទំនាក់ទំនងតែពាណិជ្ជកម្មជាមួយគ្នាតែប៉ុណ្ណោះ ៕
