ភ្នំពេញ៖ ទស្សនវិទូជនជាតិបារាំង លោក ម៉ុងតេយើ(Montesquieu) បានបែងចែកអំណាចជា៣ គឺអំណាចនីតិបញ្ញត្តិ អំណាចនីតិប្រតិបត្តិ និងអំណាចតុលាការ។ លោកថា ការបែកចែកអំណាច អាចនាំឲ្យមានស្ថេរភាពនៅក្នុងរបបសាធារណរដ្ឋ និងរបបរាជានិយម។
- អំណាចនីតិបញ្ញត្តិ គឺជាអំណាចធ្វើច្បាប់ កែច្បាប់ និងលុបច្បាប់។ អំណាចនេះ ត្រូវប្រគល់ឲ្យសភាព(សភាប្រជារាស្ត្រ និងសភាជាន់ខ្ពស់ គឺសភាអភិជន)។ ក្រៅពីបង្កើតច្បាប់ និងលុបចោលច្បាប់ អំណាចនេះ ដើរតួនាទីជាអ្នកតាមដានត្រួតពិនិត្យការប្រតិបត្តិរបស់អ្នកដឹកនាំ ឬព្រះរាជា។
- អំណាចនីតិប្រតិបត្តិ គឺជាអំណាចប្រតិបត្តិតាមឆន្ទៈរបស់សភា សម្រាប់ដឹកនាំទាំងក្នុងប្រទេស និងលើឆាកអន្តរជាតិ។ អំណាចនេះ មានសិទ្ធិប្រកាសសង្គ្រាម និងសន្តិភាព។
- អំណាចតុលាការ គឺជាអំណាចវិនិច្ឆ័យដែលត្រូវបានគេប្រើក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃច្បាប់រដ្ឋប្បវេណី។ អំណាចនេះ ត្រូវប្រគល់ឲ្យសភា តាមខេត្តនីមួយ។ ការបែងចែកអំណាចនេះ គឺដើម្បីទប់ស្កាត់មិនឲ្យអំណាចដែលស្ថិតក្នុងដៃបុគ្គល ដែលបណ្តាលឲ្យអន្តរាយ ដល់ប្រទេសជាតិ ពីព្រោះថា ធម្មជាតិរបស់មនុស្ស កាលណាបានអំណាចហើយ គឺតែងតែចង់រក្សាអំណាចរហូតដល់ដំណក់ឈាមចុងក្រោយ។ លោកបញ្ជាក់ឃ្លាចុងក្រោយថា អំណាចទាំង៣ ត្រូវរក្សាឲ្យមានតុល្យភាព៕
No comments:
Post a Comment